‘Nadirs’
The Funeral Sermon
By HERTA MÜLLER
Published: October 8, 2009
At the railway station, relatives were running alongside the puffing train. With every step they moved their raised arms and waved.
A young man was standing behind a window of the train. The glass reached up to his armpits. He was clutching a bunch of tattered white flowers to his chest. His face was rigid.
A young woman was carrying a bland child out of the railway station. The woman was a hunchback.
The train was leaving for the war.
I turned off the television.
Father was lying in a coffin in the middle of the room. The walls were covered with so many pictures that you couldn't see the wall.
In one picture, Father was half as tall as the chair he was holding onto. He was wearing a dress and his bowed legs were all rolls of fat. His head was pear-shaped and bald.
In another picture Father was the bridegroom. You could see only half of his chest. The other half was a bunch of tattered white flowers in Mother's hands. Their heads were so close together that their earlobes were touching.
In a different picture Father was standing bolt upright in front of a fence. There was snow under his boots. The snow was so white that Father was surrounded by emptiness. His hand was raised above his head in a salute. There were runes on his collar.
In the picture next to it, Father had a hoe resting on his shoulder. Behind him there was a cornstalk sticking up into the sky. Father was wearing a hat on his head. His hat cast a wide shadow and hid his face.
In the next picture, Father was sitting behind the steering wheel of a truck. The truck was full of cows. Every week Father would drive the cows to the slaughterhouse in the city. Father's face was thin and had hard edges.
In all the pictures, Father was frozen in the middle of a gesture. In all the pictures, Father looked as though he didn't know what to do. But Father always knew what to do. That's why all these pictures were wrong. All those false pictures, all those false faces chilled the room. I wanted to get up from my chair, but my dress was frozen to the wood. My dress was transparent and black. It crackled whenever I moved. I rose and touched Father's face. It was colder than the objects in the room. It was summer outside. Flies were dropping their maggots in flight. The village stretched along the wide sandy road. The road was hot and brown, and burned out your eyes with its glare.
The cemetery was made of rocks. There were boulders on the graves.
When I looked down on the ground I noticed that the soles of my shoes were turned up. All that time, I had been walking on my shoelaces. Long and heavy, they were lying behind me, their ends curled up.
Two staggering little men were lifting the coffin from the hearse and lowering it into the grave with two tattered ropes. The coffin was swinging. Their arms and their ropes got longer and longer. The grave was filled with water despite the drought. Your father killed a lot of people, one of the drunk little men said.
I said: he was in the war. For every twenty-five killed he got a medal. He brought home several medals.
He raped a woman in a turnip field, the little man said. Together with four other soldiers. Your father stuck a turnip between her legs. When we left she was bleeding. She was Russian. For weeks afterwards, we would call all weapons turnips.
It was late fall, the little man said. The turnip leaves were black and folded over by frost. Then the little man put a big rock on the coffin.
The other drunk little man continued:
For the New Year, we went to the opera in a small German town. The singer's voice was as piercing as the Russian woman's screams. One after the other, we left the theater. Your father stayed till the end. For weeks afterwards, he called all songs turnips and all women turnips.
The little man was drinking schnapps. His stomach was gurgling. There is as much schnapps in my belly as there is ground water in the graves, the little man said.
Then the little man put a big rock on the coffin.
The man giving the funeral sermon was standing next to a white marble crucifix. He came toward me. He had his two hands buried in his coat pockets.

 The man giving the funeral sermon had a rose the size of a hand in his button hole. It was velvety. When he was right next to me he pulled one hand out of his pocket. It was a fist. He wanted to straighten out his fingers but wasn't able to. The pain made his eyes bulge. He began crying quietly to himself. In the war, you can't get along with your countrymen, he said. You can't order them around.
Then the man giving the funeral sermon put a big rock on the coffin.
Now a fat man came and stood next to me. His head was like a tube without a face.
Your father slept with my wife for years, he said. He blackmailed me when I was drunk and stole my money. He sat down on a rock.
Then a scrawny wrinkled woman came toward me, spat on the ground, and cursed me.
The funeral congregation was standing at the opposite end of the grave. I looked down at myself and was startled because they could see my breasts. I felt cold.
Everybody's eyes were on me. They looked empty. Their pupils were stabbing from under their lids. The men carried guns over their shoulders, and the women were rattling their rosaries.
The man giving the funeral sermon was plucking at his rose. He tore off a blood-red petal and ate it.
He signaled me with his hand. I knew that now I had to give a speech. Everybody was looking at me.
I couldn't think of a single word. My eyes were rising to my head through my throat. I put my hand to my mouth and gnawed at my fingers. You could see my teeth-marks on the backs of my hands. My teeth were hot. Blood was running from the corners of my mouth onto my shoulders.
The wind had torn a sleeve off my dress. It was hovering black and billowing in the air.
A man was leaning his cane against a big rock. He aimed his rifle and shot down the sleeve. When it sank to the ground in front of me it was covered with blood. The funeral congregation applauded.
My arm was naked. I felt it petrify in the air.
The speaker gave a signal. The applause stopped.
We are proud of our community. Our achievements save us from decline. We will not let ourselves be insulted, he said. We will not let ourselves be slandered. In the name of our German community you are condemned to death.
They all pointed their guns at me. There was a deafening bang in my head.
I fell over and didn't reach the ground. I lay suspended in the air across their heads. Quietly I pushed open the doors.
My mother had cleared all the rooms. Now there was a long table in the room where the body had been laid out. It was a butcher's table. There was an empty white plate and a vase with a bunch of tattered white flowers on it.
Mother was wearing a transparent black dress. She was holding a big knife in her hand. Mother stood in front of the mirror and cut off her heavy gray braid with the big knife. She carried the braid to the table with both hands. She put one end on the plate.
I will wear black for the rest of my life, she said.
She set fire to one end of the braid. It reached from one end of the table to the other. The braid burned like a fuse. The fire was licking and devouring.
In Russia they shaved off my hair. That was the least punishment, she said. I staggered with hunger. At night I crawled into a turnip field. The guard had a gun. If he had seen me he would have killed me. The field didn't rustle. It was late fall and the turnip leaves were black and folded over by frost.
I didn't see Mother any more. The braid kept burning. The room was filled with smoke.
They killed you, my mother said.
We couldn't see each other any more, there was so much smoke in the room.
I heard her footsteps close to me. I was groping for her with outstretched arms.
Suddenly she hooked her bony hand into my hair. She shook my head. I screamed.
I suddenly opened my eyes. The room was spinning around. I was lying in a ball of tattered white flowers and was locked in.
Then I had the feeling that the apartment building was tipping over and emptying itself into the ground.
The alarm clock rang. It was Saturday morning, five-thirty.
Nguồn

Herta Mueller (sinh 1953), nhà văn Đức gốc Rumani, vừa được trao giải Nobel văn học 2009 vì đã mô tả cảnh tượng mất quyền sở hữu bằng một lối thơ cô đọng và một lối văn thẳng thắn. Truyện ngắn này rút từ tập truyện Nadirs (1982) là tác phẩm đầu tay của bà.
Trên sân ga xe lửa, những người họ hàng chạy dọc theo đoàn tàu đang phụt khói. Vừa chạy họ vừa giơ cao tay vẫy vẫy.
Một chàng trai đứng sau cửa sổ toa tàu. Ô kính kéo lên ngang tầm nách anh. Anh giữ chặt một bó hoa trắng tơi tả trước ngực. Khuôn mặt anh đờ đẫn.
Một phụ nữ trẻ bế một đứa bé nằm im ra khỏi ga. Người phụ nữ bị gù.
Đoàn tàu đang đi ra trận.
Tôi tắt ti vi.
Cha đang nằm trong quan tài đặt ở giữa phòng. Các bức tường dán đầy ảnh che kín cả tường.
Trong một bức Cha đứng cao gấp rưỡi chiếc ghế ông đang nắm tay. Ông mặc quần áo và đôi chân vòng cung của ông cứ khuỳnh ra. Đầu ông hình quả lê, bị hói.
Trong một bức khác Cha là chú rể. Bạn chỉ thấy được nửa ngực ông thôi. Nửa kia bị che khuất bởi bó hoa trắng tơi tả trong tay Mẹ. Đầu hai người kề sát nhau dến mức dái tai chạm vào nhau.
Trong một bức khác nữa, Cha đứng thẳng người trước hàng rào. Chân ông đi giày dẫm lên tuyết. Tuyết trắng lóa khiến ông như đứng giữa khoảng trống không. Một tay ông giơ cao lên đầu làm điệu bộ chào. Trên cổ áo ông thấy có những hình thù kỳ dị.
Trong bức kế bên Cha đang vác cuốc. Phía sau ông là những thân ngô dán chặt lên trời. Cha đội một cái mũ trên đầu. Cái mũ phủ một bóng râm lớn che khuất mặt ông.
Trong bức tiếp đó Cha đang ngồi sau tay lái một chiếc xe tải. Xe chở đầy bò. Hàng tuần Cha phải lái xe chở bò đến lò mổ trong thành phố. Khuôn mặt cha gầy và có những nét thô cứng.
Trong mọi bức ảnh Cha đều bị đóng khung ở tư thế nửa chừng. Trong mọi bức ảnh Cha trông như là không biết mình làm gì. Nhưng cha luôn biết việc mình làm. Vì vậy các bức ảnh đều sai. Tất cả các bức ảnh đều giả, tất cả các khuôn mặt trong ảnh đều giả, chúng khiến căn phòng trở nên lạnh lẽo. Tôi muốn đứng lên khỏi ghế, nhưng quần áo tôi đã bị đóng băng vào gỗ. Quần áo tôi trong suốt và màu đen. Mỗi khi tôi cử động, nó kêu răng rắc. Tôi vươn tay chạm vào mặt Cha. Nó lạnh hơn các đồ vật trong phòng. Bên ngoài đang là mùa hè. Bọn ruồi bay loạn xạ. Làng trải dài dọc theo một con đường cát to. Con đường nóng bỏng, rám nắng, nhìn vào chói mắt.
Nghĩa trang xây bằng đá. Trên các ngôi mộ có rải đá cuội.
Khi tôi nhìn  xuống đất thì thấy đế giày đã bật ra. Tôi luôn dẫm phải dây giày. Chúng dài và nặng lết quết kéo lê phía sau tôi, đầu dây cuộn lên.
Hai người đàn ông bé nhỏ một cách kỳ lạ đang khiêng quan tài ra khỏi xe tang và hạ nó xuống huyệt bằng hai sợi dây thừng cũ nát. Cỗ quan tài lắc lư. Cánh tay hai người đàn ông và hai sợi dây thừng cứ vươn dài ra. Huyệt đầy nước dù là đang hạn hán.
Cha cô đã giết nhiều người, một trong hai người đàn ông nhỏ bé dáng say rượu nói.
Tôi nói: ông ấy đi lính đánh nhau. Cứ giết được hai lăm người thì được một huân chương. Ông ấy đã mang về nhà mấy tấm huân chương.
Ông ấy đã hiếp một phụ nữ trong ruộng củ cải, người đàn ông nhỏ nói. Cùng với bốn người lính khác. Cha cậu đã thọc một củ cải vào giữa hai chân cô ta. Khi bọn ta bỏ đi cô ta bị chảy máu. Cô ta người Nga. Các tuần sau đó, bọn ta gọi mọi thứ súng ống là củ cải tất.
Khi đó là cuối thu, người đàn ông nhỏ nói. Lá củ cải bị đen và cuộn lại vì sương giá. Nói rồi người đàn ông nhỏ đặt một hòn đá to lên quan tài.
Người đàn ông nhỏ dáng say nói tiếp:
Vào dịp Năm Mới, bọn ta đi xem opera ở trong một thị trấn nhỏ của Đức. Giọng hát của tay ca sĩ nghe the thé như giọng đàn bà Nga la hét. Bọn ta từng người một bỏ về hết. Chỉ cha cậu là ngồi nghe đến cuối. Mấy tuần sau ông ấy gọi tất tật bài hát là củ cải, tất tật đàn bà là củ cải.
Người đàn ông nhỏ uống rượu sơ-nap. Dạ dày ông ta sôi ùng ục. Bụng ta chứa đầy rượu sơ-nap y như huyệt đầy nước ngầm vậy, người đàn ông nhỏ nói.
Nói rồi người đàn ông nhỏ đặt một hòn đá to lên quan tài.
Người đàn ông chủ tang đang đứng cạnh cây thập giá bằng đá hoa trắng. Ông tiến lại chỗ tôi. Hai tay ông đút trong túi áo khoác.
Người đàn ông chủ tang có một bông hồng bằng bàn tay cài ở lỗ khuy áo. Bông hoa trông mượt mà, mềm mại. Khi đến sát bên tôi ông rút một tay ra khỏi túi. Đó là một bàn tay co quắp. Ông cố duỗi thẳng các ngón tay nhưng không được. Mắt ông trợn lên vì đau. Ông rên lên khe khẽ, chỉ đủ cho mình nghe.
Trong chiến tranh, anh không thể đi cùng đồng hương được, ông ta nói. Anh không thể ra lệnh cho họ ở quanh mình được.
Nói rồi người đàn ông chủ tang đặt một hòn đá to lên quan tài.
Bây giờ một người đàn ông béo bước đến đứng cạnh tôi. Đầu ông ta thuôn như một cái ống, không thấy mặt đâu.
Cha cô đã ngủ với vợ ta hàng năm trời, ông ta nói. Lão ấy đã hăm dọa ta khi ta say và cuỗm luôn tiền của ta.
Ông ta ngồi xuống một phiến đá.
Tiếp đó một phụ nữ nhăn nheo, khẳng khiu đi lại chỗ tôi, dậm chân xuống đất, chửi rủa tôi.
Đám người dự tang đứng ở phía bên kia huyệt. Tôi nhìn mình và hoảng sợ vì họ có thể nhìn thấy cặp vú của tôi. Tôi cảm thấy lạnh.
Mọi người đều đổ dồn mắt vào tôi. Những cặp mắt trống rỗng. Từ dưới mi mắt, các cặp đồng tử chĩa ra chòng chọc. Đàn ông khoác súng, đàn bà thì đeo chuỗi hạt.
Người đàn ông chủ tang rút bông hồng ra. Ông ta ngắt từng cánh hoa đỏ như máu cho vào mồm nhai.
Ông ta vẫy tay cho tôi. Tôi biết giờ là lúc mình phải nói. Mọi người đang nhìn tôi.
Tôi không nghĩ ra được lời nào. Mắt tôi trợn ngược lên đầu qua cổ họng. Tôi đưa tay lên miệng và gặm ngón tay. Mặt sấp tay tôi vẫn còn in dấu răng. Răng tôi nóng. Máu chảy từ khóe miệng nhỏ xuống vai tôi.
Một cơn gió giật tung tay áo tôi. Mảnh vải đen bị cuốn tung lên trời dập dờn bay lượn.
Một người đàn ông đang chống gậy dựa vào một phiến đá to. Ông ta giương súng nhằm vào ống tay áo bóp cò. Khi nó sa xuống đất ngay trước mặt tôi nó nhuộm đầy máu. Cả đám tang vỗ tay.
Cánh tay tôi lộ ra. Tôi đứng chết lặng giữa trời.
Người chủ tang ra hiệu. Đám đông thôi vỗ tay.
Chúng ta tự hào về cộng đồng mình. Các thành tích của chúng ta đã cứu chúng ta khỏi suy sụp. Chúng ta không muốn để mình bị xúc phạm. Chúng ta không muốn để mình bị phỉ báng. Nhân danh cộng đồng Đức của chúng ta, cô bị kết tội chết.
Tất cả họ chĩa súng vào tôi. Trong đầu tôi vang lên một tiếng nổ lớn.
Tôi ngã nhào nhưng không chạm đất. Tôi nằm lơ lửng trong không trung giữa những cái đầu của họ. Lặng lẽ tôi đẩy các cánh cửa mở ra.
Mẹ tôi đã lau chùi hết mọi căn phòng.
Bây giờ trong phòng có một chiếc bàn dài trên đó cơ thể được bày ra. Đó là chiếc bàn hàng thịt. Có một chiếc đĩa trắng để không và một cái bình cắm bó hoa trắng tơi tả.
Mẹ mặc một bộ đồ đen trong suốt. Bà cầm một con dao to. Mẹ đứng trước gương và dùng con dao to đó cắt rời bím tóc xám dày nặng của mình. Mẹ dùng hai tay bê bím tóc đến bàn. Bà để một đầu bím tóc lên chiếc đĩa.
Từ nay đến hết đời mẹ sẽ chỉ mặc đồ đen, bà nói.
Bà châm lửa vào đầu bím tóc. Lửa lan từ đầu bím tóc trên đĩa đến đầu kia. Bím tóc cháy như một cái cầu chì. Lửa liếm sạch và nuốt hết.
Ở Nga họ đã cạo tóc mẹ. Đó là hình phạt thấp nhất. Mẹ bị đói đến không đi vững nữa. Đang đêm mẹ bò vào ruộng củ cải. Người gác có súng. Anh ta mà thấy mẹ chắc sẽ bắn mẹ chết. Khu ruộng không phát ra tiếng sột soạt. Khi đó là cuối thu, lá củ cải bị đen và cuộn lại vì sương giá.
Tôi không nhìn thấy Mẹ nữa. Bím tóc đang cháy mạnh. Khói mù mịt khắp phòng.
Họ đã giết con, mẹ tôi nói.
Hai mẹ con không nhìn thấy nhau nữa vì cả căn phòng dày đặc khói.
Tôi nghe tiếng bước chân mẹ đi lại gần. Tôi giang tay ra sờ người mẹ.
Đột nhiên bà móc bàn tay xinh xắn vào tóc tôi. Bà móc đầu tôi. Tôi thét lên.
Tôi đột ngột mở mắt. Căn phòng quay tròn. Tôi đang nằm trên đống hoa trắng tơi tả và bị khóa ở bên trong.
Sau đó tôi cảm thấy tòa nhà chung cư này đang nghiêng xuống và đổ vào lòng đất.
Đồng hồ báo thức kêu. Bây giờ là năm rưỡi sáng thứ bảy. 

Ngân Xuyên dịch từ tiếng Anh