|
Thơ mỗi ngày


Mùa Thu
Ngựa
quỵ giữa lối đi
Lá thu phủ lên ngựa
Tình đôi ta run run
Và mặt trời cũng rứa.
Trang
thơ Prévert
10 Questions for Stephen
Hawking
If God doesn't
exist, why did the concept of his existence become almost universal? —Basanta Borah, BASEL, SWITZERLAND
I don't claim that God doesn't exist. God is the name people give to
the reason
we are here. But I think that reason is the laws of physics rather than
someone
with whom one can have a personal relationship. An impersonal God.
Does the
universe end? If so, what is beyond it? —Paul Pearson, HULL, ENGLAND
Observations indicate that the universe is expanding at an ever
increasing
rate. It will expand forever, getting emptier and darker. Although the
universe
doesn't have an end, it had a beginning in the Big Bang. One might ask
what is
before that, but the answer is that there is nowhere before the Big
Bang, just
as there is nowhere south of the South Pole.
Do you think our
civilization will survive long enough to make the leap to deeper space? —Harvey Bethea, STONE MOUNTAIN, GA.
I think we have a good chance of surviving long enough to colonize the
solar
system. However, there is nowhere else in the solar system as suitable
as the
Earth, so it is not clear if we would survive if the Earth was made
unfit for
habitation. To ensure our long-term survival, we need to reach the
stars. That
will take much longer. Let's hope we can last until then.
If you could
talk to Albert Einstein, what would you say? —Ju Huang, STAMFORD, CONN.
I would ask him why he didn't believe in black holes. The field
equations of
his theory of relativity imply that a large star or cloud of gas would
collapse
in on itself and form a black hole. Einstein was aware of this but
somehow
managed to convince himself that something like an explosion would
always occur
to throw off mass and prevent the formation of a black hole. What if
there was
no explosion?
Which scientific
discovery or advance would you like to see in your lifetime? —Luca Zanzi, ALLSTON, MASS.
I would like nuclear fusion to become a practical power source. It
would
provide an inexhaustible supply of energy, without pollution or global
warming.
What do you
believe happens to our consciousness after death? —Elliot Giberson, SEATTLE
I think the brain is essentially a computer and consciousness is like a
computer program. It will cease to run when the computer is turned off.
Theoretically, it could be re-created on a neural network, but that
would be
very difficult, as it would require all one's memories.
Given your
reputation as a brilliant physicist, what ordinary interests do you
have that
might surprise people? —Carol
Gilmore, JEFFERSON CITY,
MO.
I enjoy all forms of music--pop, classical and opera. I also share an
interest
in Formula One racing with my son Tim.
Do you feel that
your physical limitations have helped or hindered your study? —Marianne Vikkula, ESPOO, FINLAND
Although I was unfortunate enough to get motor neuron disease, I have
been very
fortunate in almost everything else. I was lucky to be working in
theoretical
physics, one of the few areas in which disability was not a serious
handicap,
and to hit the jackpot with my popular books.
Does it feel
like a huge responsibility to have people expecting you to have all the
answers
to life's mysteries?
—Susan
Leslie, BOSTON
I certainly don't have the answers to all life's problems. While
physics and
mathematics may tell us how the universe began, they are not much use
in
predicting human behavior because there are far too many equations to
solve.
I'm no better than anyone else at understanding what makes people tick,
particularly women.
Do you think
there will ever come a time when mankind understands all there is to
understand
about physics? —Karsten
Kurze, BAD HONNEF,
GERMANY
I hope not. I would be out of a job.
*
Nếu Thượng Đế không có, sao nhiều người hò
tên Người như
thế?
Tôi không nói TD
không có. TD là cái tên mà chúng ta gán cho lý do
chúng ta có
mặt tại đây. Và lý do này, theo tôi là những định luật vật lý hơn là
một người
nào đó mà chúng ta có liên hệ. Một TD vô ngã.
Liệu vũ trụ có điểm tận?
Nếu
có, quá điểm tận đó, là cái gì?
Những quan sát chỉ ra rằng vũ
trụ không ngừng nở mãi ra, và nếu cứ nở mãi ra đến thiên thu bất tận
như thế,
thì nó ngày một trỗng rỗng hơn, u tối hơn. Mặc dù không có điểm tận,
nhưng nó có
điểm khởi đầu là Big Bang. Có người sẽ thắc mắc, vậy thì trước Big
Bang, có cái
gì, và câu trả lời, là chả là gì, chả là đâu, trước Big Bang; y như chả
có cái
gọi là ‘là gì, là đâu’ ở phía nam của Nam Cực.
Ông có nghĩ văn minh sẽ
sống
sót đủ dai đủ dài đủ rộng để tiến sâu thêm vào không gian?
Tôi tin rằng nền văn minh của
chúng ta sẽ còn dài, còn dai, đủ để chúng ta có cơ may thực dân hóa hệ
thống
mặt trời. Tuy nhiên, chẳng có chỗ chó nào ở trong đó thích hợp với con
người như
là Trái Đất, thành thử thật khó mà trả lời cho câu hỏi, liệu chúng ta
sẽ sống sót,
một khi làm thịt xong trái đất, nghĩa là, làm cho nó đếch còn ở được
nữa!
Và để
giải quyết vấn nạn này, thì chúng ta cần chinh phục những vì sao. Hy
vọng loài
người chưa ngỏm, khi có được ngày đó!
Nếu gặp
Einstein, ông sẽ 'chát chiếc' ra
sao?
Tôi sẽ hỏi tại sao ông ta lại không tin về những hố đen. Những phương
trình về
trường của lý thuyết tương đối của ông ta hàm ngụ trong đó, rằng, một
ngôi sao
lớn hay một đám mây khí sẽ sụp đổ vào chính nó, và tạo thành hố đen…
*
Câu trả
lời của ông Hóc Kim
này về Thượng Đế, thì đúng quá, thành ra chẳng cần phải trả lời!
Chúng ta cần Thượng Đế, quá cả câu trả lời của ông ta, đúng theo cái
nghĩa, ‘sau
phía Nam
của Nam Cực thì chẳng có cái chó gì’của chính ông ta!
Hà, hà!
Trên TV
hình như có lần trích dẫn 1 tay mũi lõ nào đó, Einstein là
nhà khoa học của nửa đầu thế kỷ, 1 phần là do ông tin vào định mệnh
thuyết, nghĩa là tin có Thượng Đế, và câu trả lời câu hỏi về
Einstein của Hóc Kinh cho thấy điều này, nghĩa là, Einstein, có thể
biết, rằng, có thể không có TD, nhưng vẫn phải có niềm tin về một Đấng
như thế, không thì bỏ mẹ tất cả!
GNV
ngày nhỏ đọc Tam Quốc, cứ thắc mắc hoài về thạch trận của Khổng Minh,
được ông kiến tạo, như TD kiến tạo ra loài người, để nhốt tướng Đông
Ngô, nhưng lại biểu ông bố vợ, người canh giữ thạch trận, sau này, nếu
tướng DN lạc vô thạch trận, thì đừng có thả đấy nhé!
Ông biết trước, ông bố vợ sẽ thả!
Thế mới quái!
Chỉ đến già, GNV mới hiểu nổi, KM vẫn mong, chuyện ngược lại, biết đâu
đấy, ông bố vợ sẽ không thả, và thiên hạ sẽ đổi khác, ít ra, không mất
Đất
Thục.
Ấy đấy,
biết đâu, có TD, và nhân loại sẽ khác!
GNV thì tin có TD. Thực tình tin, nhưng biết đâu đấy, không có ông ta!
Đây
cũng là ý thơ của nhà thơ
Ba Lan, SZYMBORSKA, dưới đây: Con người sống, dài hơn thế giới,
vì, thật may cho
nó, nó không biết đến tận nguồn cơn, cái thế giới mà nó đang sống (1)
Ui
chao, GNV biết Gấu Cái bầy
'thạch trận' để nhốt Gấu, vậy mà cũng cứ tự động chui vô, nữa là!
(1)
WE'RE EXTREMELY FORTUNATE
We're extremely fortunate
not to know precisely
the kind of world we live in.
One would have
to live a long, long time,
unquestionably longer
than the world itself
Get to know other worlds,
if only for comparison.
Rise above the flesh,
which only really knows
how to obstruct
and make trouble.
For the sake of research,
the big picture
and definitive conclusions,
one would have to transcend time,
in which everything scurries and whirls.
From that perspective,
one might as well bid farewell
to incidents and details.
The counting of weekdays
would inevitably seem to be
a senseless activity;
dropping letters in the mailbox
a whim of foolish youth;
the sign "No Walking on the
Grass"
a symptom of lunacy.
WISLAWA SZYMBORSKA

Pessoa trong 1 đoạn thơ, cũng
có ý như vậy, khi ông khuyên chúng ta,
chớ có nghĩ đến Thượng Đế, vì như
thế là không vâng lời Người.
VI
To think about God is to disobey God,
Since God wanted us not to know him,
Which is why he didn't
reveal himself to us ...
Let's be simple and calm,
Like the trees and streams,
And God will love us, making
us
Us even as the trees are trees
And the streams are streams,
And will give us greenness
in the spring, which is its season,
And a river to go to when we end ...
And he'll give us nothing
more,
since to give us more would
make us less us.
*
VERMEER
So long as that woman from the Rijksmuseum
in painted quiet and concentration
keeps pouring milk day after
day
from the pitcher to the bowl
the World hasn't
earned
the world's end.
-Wislawa Szymborska
(Translated from the Polish
by Clare Cavanagh and Stanislaw BaraJiczak)
Note:
Bài thơ ngắn, thấy
trên NYRB, số mới nhất, 11.11.2010 cũng
cùng đề tài "người sống dai, hay thế giới sống dai"?
Không biết chưa từng in ấn, inédit, hay đã có trong mấy tuyển tập của
bà.
Tạm
dịch:
Một khi mà cái người đàn bà ở
trong bức tranh ở viện bảo tàng
Rijksmuseum
vẫn trầm lắng và chú tâm
rót sữa mỗi ngày từ cái
bình ra cái bát,
thì Thế Giới vưỡn chưa có
được
cái sự tận cùng của thế giới.
Tuyệt
cú mèo!
Thần sầu!
GNV sợ...
đi bất cứ lúc nào, nên
không thèm mua mấy tờ báo văn học như NYRB nữa, đâu ngờ, mua từng số
hóa ra lại
đau khổ hơn nhiều.
Số báo trên, Gấu, kỳ ghé tiệm lần trước, đã cầm lên đọc sơ sơ,
rồi lại bỏ
xuống, lầm lũi đi ra, thế mà chiều nay, đành bệ về, vì có tới mấy bài
hấp dẫn!
Chán thật!
|
|