ADAM ZAGAJEWSKI
The
Greenhouse
In a small black town, your
town,
where even trains linger
unwilling,
anxious to be on their way,
in a park, defying soot and
shadows,
a gray building stands lined
with mother-of-pearl.
Forget the snow, the frost's
repeated blows,
inside you're greeted by a
damp anthology of breezes,
and the enigmatic whispers of vast leaves
coiled like lazy snakes. Even
an Egyptologist
couldn't make them out.
Forget the sadness of dark
stadiums and streets,
the weight of thwarted
Sundays.
Accept the warm breath
wafting from the plants.
The gentle scent of faded
lightning
engulfs you, beckoning you
on.
Perhaps you see the rusty
sails of ships at port,
islands snared in rosy mist,
crumbling temples' towers;
you glimpse what you've lost,
what never was,
and people with lives like
your own.
Suddenly you see the world
lit differently,
other people's doors swing
open for a moment,
you read their hidden
thoughts, their holidays don't hurt,
their happiness is less
opaque, their faces
almost beautiful.
Lose yourself, go blind from
ecstasy,
forgetting everything and
then perhaps
a deeper memory, a deeper
recognition will return,
and you'll hear yourself saying: I don't know how -
the
palm trees opened up my greedy heart.
Letter from
a Reader
Too much about death,
too
many shadows.
Write about life,
an average day,
the yearning for order.
Take the school bell as your
model
of moderation,
even scholarship.
Too much death,
too much
dark radiance.
Take a look,
crowds packed
in cramped stadiums
sing hymns of hatred.
Too much music
too little harmony, peace,
reason.
Write about those moments
when friendship's foot-bridges
seem more enduring
than despair.
Write about love,
long evenings,
the dawn,
the trees,
about the endless patience
of the light.
Long Afternoons
Those were the long
afternoons when poetry left me.
The river flowed patiently, nudging lazy boats
to sea.
Long afternoons, the coast of ivory.
Shadows lounged in the
streets, haughty manikins in shop fronts
stared at me with bold and
hostile eyes.
Professors left their schools
with vacant faces,
as if the Iliad had finally
done them in.
Evening papers brought
disturbing news,
but nothing happened, no one
hurried.
There was no one in the
windows, you weren't there;
even nuns seemed ashamed of their lives.
Those were the long
afternoons when poetry vanished
and I was left with the
city's opaque demon,
like a poor traveler stranded
outside the Gare du Nord
with his bulging suitcase wrapped in twine
and September's black rain
falling.
Oh tell me how to cure myself
of irony, the gaze
that sees but doesn't
penetrate; tell me how to cure myself
of silence.
Translated from the Polish by
Clare Cavanagh
Partisan Review. Winter 1998
[Without End, 2002]
Những buổi chiều dài
Những
buổi chiều dài thơ bỏ tôi
Sông trôi uể oải đủn đủn
những con thuyền lười biếng ra biển
Những buổi chiều dài, bờ biển
ngà.
Những cái bóng lang thang trên
phố, những cô nàng ma-nơ-canh kiêu kỳ sau cửa hàng,
nhìn tôi với cặp mắt táo bạo,
và thù nghịch.
Mấy ông
thầy rời lớp học, với
những bộ mặt xa vắng,
như thể Iliad sau cùng đã làm
cho quất cho họ một cú, hoặc
làm cho họ mệt đừ.
Báo buổi chiều mang đến toàn
những tin bực mình, nhưng chẳng có gì xẩy ra, chẳng ai vội vã.
Chẳng có ai ở cửa sổ, bạn đâu
có ở đó;
ngay cả mấy vị nữ tu cũng xấu hổ vì cuộc đời của họ
Những
buổi chiều dài khi thơ
biến mất
và tôi bị bỏ lại với con quỉ
lù mù của thành phố,
như một du khách khốn khổ bị
mắc cạn ở bên ngoài Ga Phiá Bắc,
cùng chiếc vali phồng lên với những sợi dây cột,
dưới trận mưa đen Tháng Chín.
Ôi làm
ơn biểu cho tôi biết làm
cách nào chữa trị cho tôi, thoát ra khỏi cái tiếu lâm, cái nhìn
nhìn mà chẳng
thấm, làm ơn chỉ cho tôi cách chữa trị cho mình,
thoát ra khỏi sự im ắng
*
DEFENDING POETRY. ETC.
Yes,
defending poetry, high
style, etc.,
but also summer evenings in a
small town, where gardens waft and cats sit quietly
on doorsteps, like Chinese
philosophers.
Adam Zagajewski
[Eternal Enemies 2008]
Bảo vệ thơ, và vân vân.
Đúng
rồi, bảo vệ thơ, văn
phong cao, v...v…
Nhưng cũng bảo vệ những buổi
chiều mùa hạ
trong một thành phố nhỏ,
với những khu vườn đong đưa,
và những con
mèo ngồi trầm tư nơi bậu cửa,
như những nhà hiền triết Trung Hoa
*
Kính
gửi đến ông vài lời, sau
khi làm độc giả thường nhật của tanvien.net hơn một năm nay. Bởi quá
thích, mục
Thơ mỗi ngày, nên hôm nay mới đánh bạo viết mấy dòng gửi ông, để cám ơn
những
gì mà một mình ông làm, kiến tạo và duy trì hào hứng trang web này trong suốt thời gian qua. Kính chúc ông viết hăng
mỗi ngày, và qua việc viết, sẽ đem đến cho đời ông, và độc giả những chất liệu và phương thức sống, đọc
& viết tươi mới mãi.
Trân trọng.
Phúc
đáp: Đa tạ
Mục “Thơ Mỗi Ngày”, do trục trặc
kỹ thuật, một số bài bị ‘delete’. Trong có mấy bài về Pessoa, và mail
của bạn, trên.
Sorry abt that. NQT
Pessoa
Thư độc giả TV
Quá nhiều về chết chóc,
quá nhiều bóng tối.
Hãy viết về cuộc đời
Khoảng thời gian 1 ngày,
khát khao trật tự.
Hãy lấy tiếng trống trường làm chuẩn
cho sự chừng mực,
kể luôn cả tính khoa bảng của nó.
Nhiều chết chóc quá,
nhiều quá
sự rạng ngời đen thui.
Hãy thử nhìn,
đám đông chật cứng nơi.... Mỹ Đình
hò hét
Thề phanh thây uống máu
quân thù
Đường ra trận mùa này đẹp
lắm
Nhiều âm nhạc quá
quá ít hài hoà, hoà bình,
Lẽ phải.
Hãy viết về những khoảnh khắc
khi mà những chiếc cầu chân của tình bạn
hình như còn bền bỉ
hơn là sự chán chường.
Hãy viết về tình yêu,
những buổi chiều tối dài,
rạng đông,
cây cối,
về sự kiên nhẫn vô cùng
của ánh sáng