Date: Tue, 5 Apr 2005 13:44:01 -0700 (PDT)
From:
Subject: Hỏi thăm
To:
Site của anh là một trong những site mà người viết thư này hay vào. Tuy không quen, không biết anh, người viết cũng đánh bạo mà xin anh cho vài câu trả lời dùm : Làm cách nào mà anh đọc nhiều, viết thật nhiều, maintain cái site của anh, giữ mối liên lạc bằng hữu và người thân, mà không thức trắng đêm, ngày này sang ngày khác vậy???
Note: Do trục trặc kỹ thuật, cả một folder "Độc giả sáng tác" bị mất. Nay tái lập lại.
Trân trọng cáo lỗi. NQT
*
K. rất thương,
Không ngờ bức thư đó là K. viết. Lần đầu khi đọc thư đó, nghĩ ai mà viết giống ta thế! Ai ngờ, là bạn ta!
Ta rất ngại khi viết thư cho các tác giả, và chính nhờ bức thư đó của K. mà ta có can đảm làm quen với tay Hai Lúa này. Cách viết, cách nói của Hai Lúa có một cái gì thân mật, chân tình nên cũng đáng nói chuyện!
Thấy mệt khi đọc bài trả lời của Hai Lúa, cho K. Mấy thằng cha nhiều chữ phải trả lời sao để tỏ ra nhiều chữ, đọc mệt lắm K. ơi!

Người có nỗi chuân chuyên của người, sách có sự thăng trầm của sách. Tại khu sách cũ Nơ Trang Long một chiều mưa, tôi gặp thi sĩ Bùi Giáng đang chăm chú với một cuốn sách cũ. Cứ ngỡ bậc tiền bối như Bùi tiên sinh thì không còn gì đáng cho ông đọc nữa, nhưng khi ông bỏ cuốn sách xuống đi ra thì tôi lại thấy đó chính là cuốn Tư tưởng hiện đại của... ông. Giở lam nham thấy nhiều trang còn nguyên vết mực tươi, chữ viết ngoằn ngoèo. Thì ra ông tìm đến quầy sách cũ để tiếp tục sửa lại những điều chưa vừa ý trong cuốn sách của mình!
*
Cá nhân người viết không tin, chuyện "tìm, để"  nhưng cảnh tượng ông trời bơ vơ thưởng thức một buổi chiều mưa như thế, bằng những nét chữ còn tươi nét mực như vậy, chắc chắn là có thực. Tôi bỗng liên tưởng tới đoạn Zhivago về già, đi làm công cho một gia đình, gặp ông chủ nhỏ đang cắm cúi ghi chú lia lịa trên những trang sách, giơ tay vẫy vẫy ra ý xua đuổi, đừng làm rộn... nhân lúc vắng người, Zhivago tò mò lén coi: hóa ra là tác phẩm của mình! Hai hình ảnh, về cùng nhà thơ, một mơ tưởng một cuốn sách đẹp thật đẹp, cùng với nó là trách nhiệm của một người viết, và một (hình như) hài lòng vì thấy tác phẩm sống dai hơn mình...
Tưởng niệm Bùi Giáng
*
Chứng kiến một độc giả đang say sưa đọc bài viết của chính mình: Liệu có thể coi đó là những giây phút đẹp nhất trong một đời viết văn?
Why not?
Gấu đã từng chứng kiến, chính ông anh nhà thơ, đọc bài viết Bếp Lửa trong Văn chương viết về ông, tại tiệm sách Khai Trí, khi bài viết đăng trên Tập san Văn chương, và có thể, vì vậy, sau đó, ông đề nghị Văn đăng lại, trong số đặc biệt về ông.
Nhưng, độc giả thứ nhì mà Gấu chứng kiến say sưa đọc Gấu hàng giờ đồng hồ, bảnh, và hách hơn ông anh nhà thơ rất nhiều!
Đó là Chú Muời, hay Chú Chín “gì gì” đó, Trùm nông trường cải tạo Đỗ Hòa, Nhà Bè, và nhờ vậy Gấu đã trải qua một quãng đời tù tuyệt vời, viết hoài còn hoài, đúng vào thời gian Gấu thật sợ, nếu bị trả về đời! Về cũng chẳng biết làm gì, mà về cũng bằng thừa! Chẳng ai còn cần, còn nhớ tới mình, mấy đứa nhỏ, nhỏ quá, Gấu Cái thì lo sống sót, nuôi con, nuôi chồng trong tù, liên hệ độc nhất với thế giới bên ngoài, là bà mẹ già, tháng tháng lọ mọ xách giỏ đồ đi thăm nuôi thằng con trời đánh không chết.
*
Nhưng, biết đâu đấy, những kỷ niệm đẹp nhất, có khi lại là, những kỷ niệm thê lương nhất!
Hai vợ chồng nhà Gấu, kỷ niệm, “có để mà nhớ”, thì đều đau lòng. Quá đau lòng. Thê lương, tàn khốc, có thể nói như vậy. Ngay cả cái chuyện, lấy nhau ra sao, như thế nào, thì hầu như cả Sài Gòn ngày đó đều biết, và ông bạn văn DNM còn gửi tối hậu thư cho Gấu, qua NTaV, mày nói với nó, nếu nó không viết, thì tao viết.
Bỏ qua, uổng lắm, chắc thế.
Chẳng thế mà ngay cả Gấu Cái, đôi khi còn bị bả vinh hoa, danh vọng “trù quyến” [trù ẻo & quyến rũ], mi mà viết ra cuộc tình, cuộc đời, cuộc khổ… của ta với mi, thì làm sao mà tránh khỏi… Nobel!
*
Gấu Cái, đọc những cuộc tình ‘thánh thiện’ với những ‘thánh nữ’của Gấu, bực mình, tất nhiên, tủi thân, làm sao không, có lần hỏi thẳng, ta vừa đau lòng, vừa không tin, vừa ngạc nhiên, bởi vì ta nhớ là hồi đó, mi đối xử với ta khác hẳn!
*
Lần đó, tại nhà sách Khai Trí đông người, nhưng tờ Tập San Văn Chương ký gởi, nhờ bán giùm, thì được bầy ở một trong những quầy sách ngay ở phía bên ngoài, và Gấu vừa bước vô, là thấy ông anh đang mải miết đọc. Ông cầm nghiêng tờ báo, thành thử từ xa Gấu đã nhìn thấy tờ báo của "đám mình", bài viết của "chính mình". Người đọc xong, bèn để tờ báo xuống, và đi ra, không thèm nhìn ai, và, tất nhiên, chẳng thấy thằng em.
Ông cũng coi cọp, như đa số độc giả, vào một buổi chiều thứ bẩy đông khách đó.
Nhưng phải nhìn cái cảnh Chú Muời, trình độ học Chú Sáu Dân, chắc hẳn, đọc Gấu, thì mới rất ư là cảm động!
Quái làm sao, sau này, đọc Call for the Dead, Le Carré tả cảnh “Smiley đứng ở cửa sổ phòng mình ngắm một đám lửa trại lớn nơi sân trường Đại học: Vây quanh ngọn lửa, hàng trăm sinh viên mặt hồ hởi bóng nhẫy dưới ánh lửa bập bùng. Và họ ném hàng trăm cuốn sách của họ vào ngọn lửa ngoại đạo. Hắn biết tác giả của những cuốn sách: Thomas Mann, Heine, Lessing, và hàng loạt những người khác, và Smiley bàn tay ẩm ướt khum khum quanh đầu điếu thuốc, ngắm nhìn và thù hận, hả hê trong nỗi chiến thắng vì đã nhận diện ra kẻ thù của mình.”, Gấu lại nhìn thấy Chú Muời, đang đọc Báo Tường “Đội Ba. Kiên Trì. Vũng Tiến”!
Hay cũng có tí hả hê trong nỗi chiến thắng, vì nhìn ra kẻ thù của mình?
*
Tất cả những cuộc tình thánh thiện với những thánh nữ của Gấu, về già, ngẫm lại, Gấu hiểu ra được rằng, sở dĩ, thánh thiện, thánh nữ, ấy là vì, chúng đều chỉ có phần hồn, không có phần thịt, chúng giống như một thứ thuốc giảm đau. Với Bông Hồng Đen là nỗi đau Bắc Kít, nỗi đau Hà Nội. Cô bạn, nỗi đau mất thằng em, nỗi sợ cuộc chiến.
Mỗi khi quá đau, quá sợ, Gấu chạy đến cầu cứu họ.
Theo nghĩa đó, Gấu Cái chính là mối dây liên lạc khiến Gấu nhập vào với cuộc đời thực.
Có thể như vậy chăng?
*
Bông Hồng Đen cực kỳ thông minh. Em nhận ra liền, bỏ đi, và cay đắng nói, mi đâu có thương ta, mi thương một đứa con nít, là ta từ đời thuở nào, và Hà Nội của mi, ở trong đứa bé đó.
Nhưng phải đến già, và sau khi em đã từ giã cõi đời này, thì Gấu mới hiểu sự thực, tại sao em bỏ Gấu.
*
Còn cái kỷ niệm, nhờ nó, gặp BHD mà chẳng xứng đáng ghi vô gia phả dòng họ Nguyễn sao?
Hồi đó, ở hẻm Đội Có, Phú Nhuận. Bữa đó, ông anh vợ hụt vô thăm bạn Uyển. Ông này, chắc là đã nghe giang hồ đồn đại, thằng cha Gấu giỏi Toán lắm, và ngay lần đầu gặp, bèn đưa ra một bài toán, nhờ giải giùm. Không biết ông ta lấy ở đâu ra, chắc bài toán đang làm ông đau đầu.
Bài toán thuộc chương trình Đệ Tam, mà Gấu lại không học Đệ Tam.
Đậu Trung học, khóa hai, theo đám bạn bè cùng học như NKL xúi bẩy, bỏ luôn năm Đệ Tam, lên Đệ Nhị, cuối năm thi Tú Tài I, đậu liền khoá đầu.
Đám bạn, do đậu trung học khoá đầu, ba tháng hè học Đệ Tam, theo kiểu học rút [gọn].
Gấu bèn tự biên tự diễn, mượn cours, mượn sách tự học.
Gặp bài toán hắc búa, Gấu mầy mò coi lại cours Đệ Tam, giải được, đến nhà đưa cho ông anh vợ hụt, không gặp, đưa cho bà mẹ vợ hụt.
Bà ngạc nhiên lắm, Gấu còn nhớ rõ, bà không thể tin, có thằng lại giỏi hơn con trai của bà!
Đúng lúc đó, một cô bé đen thui, ốm nhom ốm nhách, có chiếc răng khểnh, có đôi mắt cực kỳ thông minh, cực kỳ buồn, từ đâu chạy về, Gấu vừa nhìn thấy, là nghĩ ngay đến Hà Nội!
Ui chao Hà Nội đây rồi! Đúng là Hà Nội của Gấu!
Quái đản thật.
Quá nhớ Hà Nội, vừa thấy cô bé con, là "ơ ra kià" liền!
Vừa nhìn thấy cô bé một cái, là Gấu hiểu ra liền, mất mấy ngày cực nhọc giải cho ra bài toán, nhờ vậy mà được thưởng!
*
Trong phim OK Corral, có một xen, và cùng với nó, một chi tiết thần sầu, đó là cảnh Burt Lancaster, trong đêm, mò ra OK Corral, nơi sáng ngày hôm sau, sẽ là bãi chiến trường, và có thể, để tưởng tượng ra cái cảnh, ngày hôm sau, mình sẽ chết như thế nào, anh bần thần bật diêm, đốt ngọn đèn dầu, treo ở chiếc xe ngựa, kế bên để ngắm nghía toàn cảnh bãi đấu súng.
Ngày hôm sau, anh bắn cháy cây đèn, làm cháy chiếc xe, khiến địch thủ nấp trên đó phải nhẩy ra, và... chết.
Trong phim Shane, cũng có một chi tiết thần sầu, là cái xen hai tay đấu súng Alan Ladd vs Jack Palance, ở chót cuốn phim, và con chó đang nằm, chán quá, từ từ nhỏm dậy, rời sàn đấu súng.
Những chi tiết như thế chứng tỏ tay nghề lão luyện của tay đạo diễn.
Và trong cõi người thăm thẳm, những "chi tiết là Thượng Đế" này, là do Thượng Đế sắp đặt, và chúng ta gọi là số mệnh, chắc hẳn?
Những lúc trầm tư về cõi đời tù VC, Gấu thường nhẩn nha nhớ lại những chi tiết của số mệnh, mà ông Trời dành cho Gấu.
Shane, Gấu coi tại Sài Gòn, rạp Majestic, kế ngay bên Khách sạn Majestic, cùng với bà cụ C, bạn C. Khi đó, nó có cái tên Tây là Người của những thung lũng mất tích, L'Homme des vallées perdues
*
Thời gian tá túc nơi VHNT của PCL, một bữa, bỗng Gấu bật ra ý nghĩ, hay là mình phịa ra một cái nick mới tinh, như thể đây là một hậu duệ Mít, đời thứ hai, ở hải ngoại, những Kevin Dang, Jimmy Nguyen, thí dụ, và thế là Jennifer Tran xuất hiện trên chốn giang hồ gió tanh mưa máu net hải ngoại.
Ngay lập tức, chấn động diễn đàn VHNT. Cô chủ báo forward những messages thiên hạ hỏi thăm Jennifer Tran, và cũng hơi ngạc nhiên, hỏi ai đấy. Sau này, khi Gấu chuyển một số bài, của một số tác giả, thí dụ như NTV, cô còn hỏi, lại một hoá thân của NQT ư?
Nhưng phải đến khi Jennifer Tran xuất hiện trên Việt Báo online thì mới sướng mê tơi!
PTH mail cho biết, ui chao ơi, thiên hạ hỏi thăm Jennifer Tran ghê quá.
Và nhận xét, Jennifer Tran viết khác hẳn NQT. Vui hơn, nhẹ nhàng hơn, không lên gân, không, không..
Một nữ tác giả, ra đi từ Miền Bắc cũng nhận ra điều này. Jennifer Tran viết không có chất bác học như NQT, và hai vai không gánh gánh nặng Quốc Cộng, Bắc Kỳ Di Cư & Nhà văn Miền Nam trước 1975… cho nên thoải mái hơn nhiều!
*
Khi viết cho bà chủ quán cá, Gấu sử dụng nick Jennifer Tran, bởi vậy mà một nữ phê bình gia viết văn bằng tiếng Tây, ở Paris, nhưng gốc Bắc Kít, đã hạch hỏi, tại làm sao gọi NHT là nhà văn Miền Bắc, ấy là vì, với một người viết đời thứ hai ở hải ngoại như thế, chỉ còn có nhà văn Mít, ngắn ngọn vậy. Bắc Nam chung một mầu cờ rồi, hiểu chưa?
Sự ăn khách của Jennifer Tran, còn là ở chỗ đó nữa!