gau


"O mon Dieu, donne à chacun sa propre mort, / donne à chacun la mort née de sa propre vie / où il connut l'amour et la misère." - Rainer Maria Rilke.
[Cầu xin Trời hãy ban cho mỗi con người một cái chết riêng/ nẩy sinh từ cuộc đời của chính người đó/ một cuộc đời mà người đó hiểu tình yêu và khốn cùng.]

Making America
Tạo Dựng Nước Mỹ
Tên Găng Tơ Tất Cả Chúng Ta Tìm
The Gangster We Are All Looking For
tác giả
lê thi diem thúy
[nhà xb Picador, 160 trang, 12.99 Anh Kim. Nhà xb Knopf, Mỹ, $18]
được tờ báo văn học số một trên thế giới - theo Brodsky, cả nước Nga, số người mua dài hạn báo này, đếm được trên đầu ngón tay,
Phụ Trang Văn Học Thời Báo London, TLS
giới thiệu trên số đề ngày Jan 9, 2004, dưới nhan đề Making America.

Người đầu tiên giới thiệu truyện ngắn trên đây, tới độc giả Việt Nam, là Nguyễn Quốc Trụ, trên mục Tạp Ghi của báo Văn Học, Cali, khi truyện ngắn trên xuất hiện trong tuyển tập "Những tiểu luận hay nhất nước Mỹ trong năm 1997", Ian Frazier là Guest Editor.
"Chúng tôi ngồi trước mớ giầy dép của Ken, mỗi đôi để ở một góc, như thể chúng muốn nói, người mang giầy đã trơn tuột ra khỏi chúng và trôi giạt mãi đâu đâu, trong khi đôi giầy, do nặng nề hơn, nên vẫn còn cố trụ lại..."
Bằng cách giải thích đầy tính tưởng tượng như vậy, Mỹ  quốc trở nên một điều chi khác hẳn chính nó: không phải Mỹ, không phải Việt Nam, nhưng một nơi chốn của rời đổi, (a place of dislocation), của xa lạ thái quá, và bí ẩn. 

Trước khi The Gangster We Are All Looking For được xb tại Mỹ vào năm 2001, lê thi diem thúy là một nghệ sĩ trình diễn có tiếng trong giới kịch nghệ, với những tác phẩm mang tính tư tưởng, tự thuật. Qua những tác phẩm như Red Fiery Summer [Mùa Hè Đỏ Lửa], và the bodies between us, những thân xác giữa chúng ta, [hiện đương được chuyển thành tiểu thuyết], bà đào sâu, khai phá những đề tài như chiến tranh, tính thực dân đô hộ về văn hóa, hồi ức, và căn cước từng cá nhân [identity], dựa vào kinh nghiệm trẻ thơ của bà, như là một cô gái được bố mẹ mang từ Việt Nam qua Mỹ. Với The Gangster…, bà chuyển hóa [translate] sự thám hiểm và khai phá rất đỗi tư riêng thầm kín này, về những liên hệ giữa Á Châu và Tây Phương, thành giả tưởng....
Đây là câu văn khép lại The Gangster:
Not a trace of blood anywhere except here, in my throat, where I am telling you all this.
[Chẳng có một vết máu nào ở đâu, ngoại trừ ở đây,
trong cổ họng này, khi tôi kể cho bạn nghe tất cả câu chuyện].

Như tiểu sử được ghi trong tuyển tập “Những tiểu luận Mỹ hay nhất trong năm 1997”, lê thi diem thuý là nhà văn và nghệ sĩ độc diễn [solo performance artist]. Sinh tại Việt Nam, được gia đình nuôi dưỡng tại nam California, bà hiện [1997] cư ngụ tại miền tây tiểu bang Massachusetts. Bà đã từng nhận học bổng 1997 Bridge Residency at the Headlands Center for the Arts. Văn và thơ của bà xuất hiện trên The Massachusetts Review, Harper’s Magazine và Muae. Những tác phẩm như Red Fiery Summer và the bodies between us đã được trình diễn ỡ nhiều nơi, trong đó có Museum of American Art at Philip Morris, International Women Playwrights’ Festival an Galway, Ireland, và tại New World Theater at the University of Massachusetts. Bà đang viết một cuốn sách cho nhà xb Knopf, Tên Gangster Tất Cả Chúng Ta Tìm.
Tiểu luận/truyện ngắn The Gangster lần đầu xuất hiện trên The Massachusetts Review.
Trên Tin Văn, chúng tôi sẽ cho đăng bản tiếng Việt bài điểm sách, và truyện ngắn Tên Găng Tơ Tất Cả Chúng Ta Tìm.
Bài điểm sách trên TLS
The Gangster We Are All Looking For

Liệu PEN vẫn còn có một vai trò trong cõi văn thế giới?

Câu hỏi trên là của tờ TLS, số cuối năm 2003, trong mục Sổ Tay, nhân vụ bầu tân chủ tịch PEN, tiểu thuyết gia ly khai lưu vong Tìệp, Jiri Grusa, được biết đến nhiều nhất như là tác giả cuốn The Questionnaire (1982)
 Mặc dù độc diễn, nhưng ông cũng chỉ được chưa tới 70% số phiếu.
Trang web chuyên thăm dò dư luận trong giới văn, The Literary Saloon, tỏ ra ngạc nhiên vì giới truyền thông viết bằng tiếng Anh chẳng thèm để ý tới việc này. Nếu bạn vô Google, và search hai từ "Jiri Grusa", hay PEN, bạn kiếm chừng trên 300 items, chẳng có item nào là bằng tiếng Anh.

Yêu trong thời đớp hít
Love in the time of consumption.

Đó là tựa đề một bài trên tờ TLS, Jan 2, 2004, mở ra bằng câu nổi tiếng của nhà phân tâm học Jacques Lacan:
Yêu nghĩa là ao ước dâng hiến cái mà bạn chưa có, cho một người chưa hiện hữu. Love is the desire to give something you haven't got to someone who doesn't exist. Bởi vì, theo quan điểm tâm lý, yêu người khác là ao ước cái mà mình thiếu và như thế, theo một nghĩa nào đó, đây là mong chết, death wish, là tự huỷ. Chúng ta gặp câu nổi tiếng của Xuân Diệu:
Yêu là chết ở trong lòng một tí.

Medium for the Spirit of Auschwitz
Đồng Vọng cho Hồn Thiêng Lò Thiêu

Tản mạn từ một viễn ảnh phổ cập

Khó mà tóm bắt được sự lớn lao của nhà văn đương thời, đối với ngay cả giới phê bình. Chuyện đó là của hậu thế. Nhưng cho dù hậu thế xét đoán như thế nào về Naipaul, không nghi ngờ, ông là một nhà văn uyên nguyên sâu thẳm, a writer of profound originality, chữ của Robert McCrum [Sunday January 18, 2004 The Observer] khi viết về cuốn mới nhất của ông, Tản mạn văn chương, [Literary Occasions by VS Naipaul Picador £16.99, pp203].
Chỉ là những tản mạn, nhưng khi được dán lại với nhau, bằng chỉ một cái đọc của bạn, những mảnh “gương vỡ” này bất thình lình trở nên “lại lành”. Và, xuyên qua màn sương khói [thềm sương mù, chữ của Thanh Tâm Tuyền], là một nụ cười têu tếu của một nhà văn đương thời, của cõi văn Anh, mà cái nhìn của ông [cái viễn ảnh của ông, his vision] phổ cập đến mức có thể coi là cái nhìn của đầu thế kỷ 21.
[Literary Occasions is deliberately a collection of fragments. But when the pieces of this broken mirror are reassembled in a single reading, we glimpse, through the smoke, the ironic smile of a contemporary writer of English whose vision is probably as nearly universal as it possible to be in the twenty-first century.]
Sartre, HPA và tui
Và cả hai đứa chúng tôi đều tin rằng còn nhiều độc giả khác nữa, không thể quên cái xen anh chàng Tự Học [L' Autodidacte] bị tay quản thủ thư viện người Corse đánh cho sặc máu mũi, vì cái tội vẫy gọi nhau làm người, đam mê làm người, say mê chủ nghĩa nhân bản, trong Buồn Nôn... - NQT
"Bạn hãy nói bạn có đọc Sartre không, bạn hãy nói, bạn có ưa thích Sartre không, tôi sẽ nói bạn là ai." -
HPA: Jean-Paul Sartre [trong Những Không Gian & Khoảnh Khắc Văn Chương, nhà xb Hội Nhà Văn 1999]
Chợ Đũi, HPA và tui
Gặp Gỡ Cuối Năm
Đi để mà đừng bao giờ trở về.
Cái phần đẹp nhất của tôi, thì đã ở đó. Rồi: Thơ Của Tôi.- Joseph Brodsky
Tôi hết còn tin vào xó xỉnh đó.
Cụ Rùa thuộc biên chế Bộ nào? - Thảo Hảo  
Đi Là Đến. Vượt Biên Là Về Nhà
Kinh Nghiệm Dịch


Tản Mạn về
Tuổi Hai Mươi Yêu Dấu
tiểu thuyết của NHT

Mừng cho ông!
Có một lần, tôi đọc một bài viết của một độc giả của ông, tỏ ra rất là thất vọng về thần tượng của mình. Thành thực mà nói, tôi mừng cho cả hai.
Tôi đã chờ một bài viết thế từ lâu rồi.
[Từ khi nào nhỉ? Từ lần gặp tại HN?]
Liệu không có bài Giã Từ đó, ông sẽ còn phải đeo gánh nặng thần tượng tới khi nào?
Phải chăng nhờ vậy mà có Tuổi Hai Mươi Yêu Dấu?