Cung Chúc Tân Xuân

---

Yêu trong thời đớp hít
Love in the time of consumption.
Đó là tựa đề một bài trên tờ TLS, Jan 2, 2004, mở ra bằng câu nổi tiếng của nhà phân tâm học Jacques Lacan:
Yêu nghĩa là ao ước dâng hiến cái mà bạn chưa có, cho một người chưa hiện hữu. Love is the desire to give something you haven't got to someone who doesn't exist. Bởi vì, theo quan điểm tâm lý, yêu người khác là ao ước cái mà họ thiếu [lack], và như thế, theo một nghĩa nào đó, đây là một death wish, là tự huỷ. Chúng ta gặp lại câu nổi tiếng của Xuân Diệu: Yêu là chết ở trong lòng một tí. 

---

Medium for the Spirit of Auschwitz
Đồng Vọng cho Hồn Thiêng Lò Thiêu

---

Tản mạn từ một viễn ảnh phổ cập
Khó mà tóm bắt được sự lớn lao của nhà văn đương thời, đối với ngay cả giới phê bình. Chuyện đó là của hậu thế. Nhưng cho dù hậu thế xét đoán như thế nào về Naipaul, không nghi ngờ, ông là một nhà văn uyên nguyên sâu thẳm, a writer of profound originality, chữ của Robert McCrum [Sunday January 18, 2004 The Observer] khi viết về cuốn mới nhất của ông, Tản mạn văn chương, [Literary Occasions by VS Naipaul Picador £16.99, pp203].
Chỉ là những tản mạn, nhưng khi được dán lại với nhau, bằng chỉ một cái đọc của bạn, những mảnh “gương vỡ” này bất thình lình trở nên “lại lành”. Và, xuyên qua màn sương khói [thềm sương mù, chữ của Thanh Tâm Tuyền], là một nụ cười têu tếu của một nhà văn đương thời, của cõi văn Anh, mà cái nhìn của ông [cái viễn ảnh của ông, his vision] phổ cập đến mức có thể coi là cái nhìn của đầu thế kỷ 21.
[Literary Occasions is deliberately a collection of fragments. But when the pieces of this broken mirror are reassembled in a single reading, we glimpse, through the smoke, the ironic smile of a contemporary writer of English whose vision is probably as nearly universal as it possible to be in the twenty-first century.]

---

Goulag lại hợp thời?

---

 Huỳnh Phan Anh:
Tôi không bao giờ là một nhà văn lưu vong.
- Tôi là một nhà văn VN sinh sống tại Mỹ do hoàn cảnh riêng của gia đình. Tôi biết rằng có một vài người tại Mỹ tự bỏ tiền ra in tác phẩm của mình rồi tự xưng là nhà văn lưu vong... Nhưng tôi đã và vẫn sẽ là một người VN- HPA
- Về cuốn Nỗi Buồn Chiến Tranh, tôi không hề nghĩ, tác giả của nó, đã từng mơ tưởng một hoang tưởng, rằng, cuốn tiểu thuyết của ông, sẽ là một “sơ đồ tư tưởng”! - NQT
- Chắc là vì mới qua một năm nên HPA chưa biết. Vì có chút cảm mến khi đọc cuốn Văn Chương và Kinh Nghiệm Hư Vô của HPA hơn 20 năm trước nên mới có email này… - TN
Nhưng chả lẽ lại bắt đầu viết về những kỷ niệm tuyệt vời nhất trong đời một người, bằng những lời lẽ cay đắng về một người bạn từ thuở tuyệt vời nhất đó?

---

Ông ta viết tiểu thuyết ở quán cà phê, vào những thời hạn chót, giữa những biến động đánh dấu bước đi của Âu Châu, từ Đệ Nhất qua Đệ Nhị Thế Chiến.
Joseph Roth: Vị sư phụ bị lãng quên, a forgotten master, chữ của The New Yorker,
 vừa được kiếm thấy lại, ở cả hai bên bờ đại dương.
Tại Pháp, trên tờ L' Express số đề ngày 8 Tháng Giêng, 2004, là bài viết của Daniel Rondeau, và một đề nghị,
Đã Đến Lúc Phải Vinh Danh Roth
trong Điện Chư Thần [un panthéon pour Roth].
Sa plume, trempée dans l'encre du courage, était celle d'un combattant, qui mettait dans le même sac communistes et nazis.... Il citait Heine: «Là où on brûle les livres, on brûle aussi les hommes.»
[Ngòi bút của Roth, đắm đẫm mực can đảm, là của một chiến sĩ, người bỏ vào trong cùng một rọ cả hai đám người Cộng Sản và Nazi... Ông trích dẫn nhà thơ Đức, Heine: "Nơi nào đốt sách, nơi đó đốt người."]
Tại Mỹ, Joan Acocella, trên tờ Người Nữu Ước số đề ngày Jan 19, 2004, sống lại những giấc mơ Âu Châu của ông.
Đón đọc bản dịch tiếng Việt, bài của Joan Acocella,  trên Tin Văn. Trong khi chờ đợi, bạn có thể đọc bài viết của nhà văn Nobel 2003, J.M. Coetzee:
Joseph Roth: Vị Hoàng Đế Của Hoài Nhớ

---

Joseph Brodsky:
Đi để mà đừng bao giờ trở về.
The best part of me is already there: my poetry.
Cái phần đẹp nhất của tôi, thì đã ở đó. Rồi: Thơ Của Tôi.

---

Bạn đã đọc Có Yêu Anh Không, của Khánh Trường chưa?

Bài này, tôi đã dự tính viết về nó từ lâu, ngay từ lần đầu tiên đọc truyện ngắn trên, ở trại cấm Sikiew, Thái Lan, hình như vào khoảng năm 90 hay 91 thì phải.
Cái duyên của một truyện ngắn, với một độc giả của nó, và cái duyên của một người viết, với một người viết khác, là hai chuyện hoàn toàn khác nhau, và có khi, chúng chỏi lẫn nhau, và đây có thể là lý do giải thích cho sự muộn màng của bài viết này.
Nhưng lạ một điều, có tới ba sự kiện vừa mới xẩy ra, đối với tôi, chúng như hối thúc, và còn có vẻ bực mình, "Này, đã đến lúc viết về cái truyện ngắn của cái tay Khánh Trường rồi đấy!"
Sự kiện thứ nhất, vừa mới đây, là một cái mail, không biết tại sao lại lạc vào mail box của tôi, cho biết về bài phỏng vấn của Miêng với Phan Huy Đường. Mò đọc thử bài viết, thấy có nhắc tới Có Yêu Anh Không, PHĐ dịch qua tiếng Pháp.
Sự kiện thứ hai: Trong chuyến đi vừa rồi, qua Cali, gặp KT. Chàng đang bịnh, có thể là đi luôn!
Sự kiện thứ ba: Gặp một trường hợp có thực, tương tự Có Yêu Anh Không, ở ngoài đời, qua kể lại của một người bạn thân, cũng mới tái ngộ, nhân chuyến đi Cali vừa qua, mà tôi đã dự định viết về nó, như ký sự một chuyến giang hồ vặt.
Nhưng cái tít trên tuyệt hơn nhiều

---

Tản Mạn về
Tuổi Hai Mươi Yêu Dấu
tiểu thuyết của NHT