Roberto Bolano: Lèm bèm lần chót

"LITERATURE IS NOT MADE FROM WORDS ALONE"

INTERVIEW BY HECTOR SOTO AND MATIAS BRAVO

FIRST PUBLISHED IN CAPITAL, SANTIAGO, DECEMBER 1999

 .....

HS/MB: Like Borges, you have lived through your reading.
R B: In one way or another, we're all anchored to the book. A library is a metaphor for human beings or what's best about human beings, the same way a concentration camp can be a metaphor for what is worst about them. A library is total generosity.
HS/MB: Nevertheless, literature is not purely a sanctuary for good sentiment. It is also a refuge for hatefulness and resentment.
R B: I accept that. But it's indisputable that there are good sentiments in it. I think Borges said that a good writer is normally a good person. It must have been Borges because he said practically everything. Good writers who are bad people are the exception. I can think only of one.
HS/MB: Who?
R B: Louis- Ferdinand Celine, a great writer and son of a bitch. Just an abject human being. It's incredible that the coldest moments of his abjection are covered under an aura of nobility, which is only attributable to the power of words.

Như Borges, ông sống qua đọc.

Cách này hoặc cách nọ, tất cả chúng ta đều “cắm thuyền sông lạ một đêm mơ”, và “sông lạ đêm mơ”, ở đây, là 1 cuốn sách. Thư viện là một ẩn dụ về con người, hay về điều đẹp nhất về con người; cũng một đường hướng như thế, trại tập trung cải tạo là ẩn dụ về điều tệ hại nhất về con người. Một thư viện là một sự rộng lượng toàn thể.

Tuy nhiên, văn chương đâu thuần là một ngôi giáo đường cho tình cảm tốt. Nó còn là nơi ẩn náu của oán thù .

Tôi chấp nhận điều đó. Nhưng có những tình cảm tốt đẹp ở trong đó, và điều này thì khỏi bàn. Borges phán, một nhà văn tốt là 1 con người tốt, và ông này thì chuyện gì cũng phán hết. Nhà văn tốt/con người không tốt, là ngoại lệ. Và tôi biết “1 trong 1” ngoại lệ như thế. Có lẽ đây là 1 thằng cha độc nhất vô nhị.

Ai vậy cà?

Louis- Ferdinand Céline. Một nhà văn tốt và 1 tên khốn kiếp. Đúng là 1 tên vô lại, đê tiện. Quái đản nhất là những khoảnh khắc lạnh lùng nhất của sự vô lại, đê tiện của ông ta thì lại được bao phủ bằng hào quang của sự phong nhã, cao cả, một thứ phong nhã gắn liền với quyền năng của ngôn từ.