*
Nhật Ký









*
*
*

Mỗi ngày qua, cô lại đưa ra một vài kiểu so sánh mới, chi tiết và tinh tế đến mức cô đặt cả bụi và cỏ lên bàn cân.
Nguồn

Đúng là một ấn bản, khác, của Nội Cỏ Của Thiên Đường, của Steinbeck.
Tinh tế đến mức như vậy, mà còn bị "bạn ta" chê...văn học trò! (1)
(1) Từ Ngọn đèn không tắt qua đến tập truyện Giao thừa, Nguyễn Ngọc Tư đã bỏ bớt được tính chất học trò trong cách kể chuyện và ngay cả trong lối viết.
Kiệt Tấn đọc NNT
*
Faulkner, trả lời phỏng vấn, tờ The Paris Review, khi được hỏi, xúc động nào, mà thằng đần Benjy ở trong Âm Thanh và Cuồng Nộ dấy lên ở nơi ông [What emtion does Benjy arouse in you?], đã trả lời:
Xúc động độc nhất mà tôi có thể có, cho Beny là đau thương và thương hại [grief and pity], cho toàn nhân loại. Bạn chẳng thể nào fiu [feel] về Benjy, bởi vì Benjy chẳng fiu cái gì cả!... Anh ta là một "prologue", như mấy tay đào huyệt ở trong những bi kịch thời Elizabeth. Anh ta phục vụ cái điều của anh ta, xong, là đi: He serves his purpose and is gone.
Bạn ta hình như tếch từ trước 30 Tháng Tư, 1975. Thành thử thật khó mà hiểu được, "cái gì gì" là đau thương, là thương hại.
Cái Miền Nam sông nước của bạn, ở trong Nụ Cười Tre Trúc, thí dụ, nó không giống Miền Nam, như một "prologue", của Nguyễn Ngọc Tư.
(1) Prologue: Mở đầu. Có thể coi 30 Tháng Tư chấm dứt một Miền Nam, thí dụ, của Kiệt Tấn, và mở ra một Miền Nam của Nguyễn Ngọc Tư.
Cái đám bỏ chạy, đọc Nguyễn Ngọc Tư, là cũng theo kiểu của Kiệt Tấn!
Chúng đâu có biết gì về một Miền Nam sau 1975?
*
… Bút pháp cũng vẫn là giọng văn nói duyên dáng nhuần nhuyễn và tự nhiên của Tư. Lối viết này tạo cảm giác thân quen, gần gũi. Tuy nhiên, cũng nên cẩn thận, chọn lọc kỹ và dùng chữ cho chính xác. Vì nếu cứ viết phóng túng đẩy đưa theo hứng khởi, lối “văn nói “ sẽ rơi vào …

Câu này, do talawas trích dẫn, để lên đầu bài viết, chứng tỏ, có thể, họ cũng chú ý đến cái gọi là văn phong của Nguyễn Ngọc Tư, và, biết đâu, họ cũng đồng ý với nhận xét, của bậc cha chú của Nguyễn Ngọc Tư là nhà văn lão thành Kiệt Tấn. Bạn ta, khi nhận ra, nhìn đâu cũng là sông nước, vậy mà không nhận ra, văn phong của Nguyễn Ngọc Tư, khác hẳn cái thứ văn phong cứ đổ diệt cho Miền Nam, là "văn nói", trong khi "văn viết" là dòng văn chính thống, dành riêng cho đám thống trị, là đám Yankee mũi tẹt Bắc Kít!
Gấu này, chính vì đụng vô văn phong Nguyễn Ngọc Tư, bị nhức đầu quá, nên đành ngưng những dòng lèm bèm về bà, tính tìm thầy học đạo [đọc lại Gérard Genette viết về Proust và thể văn narrative], và cái sự ngưng lại đó, làm một nhà phê bình bực mình: Ông cứ loé lên một cái, rồi lại tắt ngấm, đọc cứ hơi bị thèm thuồng!
Lần giới thiệu Mai Ninh, trong Mưa Mùa Xa, Gấu đã chỉ ra rằng thì là, bà này, viết nhiều rùi, nủi tiếng thì cũng rùi rùi, nhưng phải đến cái truyện ngắn này, thì mới kiếm ra văn phong của mình, và để kế bên văn Nguyễn Ngọc Tư, để so sánh, và chứng minh, đây là thứ “văn nước” [không nói, không viết, thì tạm gọi là "văn nước" vậy!]

Mưa Mùa Xa
Mai Ninh

Lời giới thiệu:
Là một nhà văn nổi tiếng ở hải ngoại, nhưng với một độc giả, thí dụ như tôi, và có lẽ, với chính tác giả, đến bây giờ, cả hai mới nhận ra giọng văn đích thực, của mình.
Hy vọng sẽ có dịp nói thêm, về một thứ tùy bút, giống như mưa mùa xa, theo nghĩa chưa từng có, chợt về với khí hậu văn chương Việt Nam.
Nhưng cũng không hẳn như vậy, bởi vì đọc Mưa Mùa Xa, bỗng nhiên tôi liên tưởng tới... Mưa Mùa Khác:

Mưa vô mùa, nghĩa là hết một đợt dài lưu diễn, tôi về quê, má tôi chặt lá, giúc nếp cặm cụi ngồi gói bánh cà bắp, nấu một nồi tám đầy vun bánh, tôi hỏi má gói chi nhiều vậy, má cười...(1)
Như vậy, đâu phải bốn, mà chỉ có hai mùa, mưa và nắng, nhất là mưa, ở trong Mưa Mùa Xa:
"Mưa Sài Gòn độ rất nhỏ.."
Và "nhất là" những câu như thế này:
"Rồi tôi, cô bé mười ba bấy giờ biết những chấn động đầu tiên trong đời qua màn mưa phả suốt đêm giới nghiêm, ngập ngụa những tờ truyền đơn ướt nát, những manh biểu ngữ rách bươm và gậy gộc lẫn nhang đèn vung vãi trên vỉa hè sau cuộc biểu tình tuyệt thực rầm rộ trước nhà, loa phóng thanh rền rĩ niệm kinh suốt buổi chiều. Lẫn trong tiếng nước đập rộn rã vào cửa liếp và những chậu kiểng mẹ trồng thay hàng dâm bụt với gốc tầm ruột xanh từng chùm đã đốn đi, thỉnh thoảng rú lên hụ còi xe quân cảnh tuần tiễu chạy rút giữa lòng đường."...
Bạn nhận ra ngay, Sài Gòn của những ngày xuống đường, ở trong Mưa Mùa Xa,
Bạn nhận ra ngay, Miền Nam ở trong Xa Mùa Mưa,
Tôi nghĩ, những nhà văn Miền Bắc chưa từng nghĩ đến những câu văn dài, như được thơ, mưa, và hơi thở của chữ, và nhất là nội lực chuyển  tải, một khi câu văn chấm dứt, là bạn cảm thấy gần như kiệt lực...

*
Thí dụ như những câu như thế này, đã từng được viết, cũng từ những năm xuống đường đó:
Niên học cuối của Lan Hương ở bậc trung học bắt đầu bằng những buổi sáng sớm giá lạnh xô đẩy trí nhớ tôi tìm lại Hà Nội, tôi thức giấc sớm, thân thể rét run, bàng hoàng tưởng như đang run rẩy trong một buổi sáng nào đó trong Hà Nội, tưởng như chiến tranh đã hết.....
Những Ngày Ở Sài Gòn (1965)
Những ngày Mậu Thân căng thẳng, Đại Học đóng cửa, cô bạn về quê, nỗi nhớ bám riết vào da thịt thay cho cơn bàng hoàng khi cận kề cái chết theo từng cơn hấp hối của thành phố cùng với tiếng hỏa tiễn réo ngang đầu....
Cõi Khác (1969)
Trong những đêm chập chờn mất ngủ, hồn thiêng của thành phố thức giấc ở trong tôi, tôi tưởng hồn ma của chính mình đang lang thang trên những nẻo đường cũ xưa, sống lại cái phần đời đã chết theo cùng với thành phố, bởi cái phần đời đó mới đáng kể.
Lần Cuối Sài Gòn (1994)
Hay như câu này:
Cây cầu kêu dưới bánh xe với tiếng nước xoáy lạnh dưới chân trong buổi chiều ngất ngư chưa muốn ngã...  trên chòi canh, hai con mắt người lính gác tôi đen nhìn qua núi.
Thanh Tâm Tuyền, Bếp Lửa (1957)
Cũng Thanh Tâm Tuyền làm người đọc như được cùng chia sẻ cái cảm giác kiệt sức, kiệt lực, hết hơi, sau khi viết xong một câu văn, qua câu nói sảng khoái sau đây, của một nhân vật của ông:
Em ơi, Em biết tay anh chưa? (chửi tục)! [Hình như trong Ung Thư]
Đúng là một câu văn thần sầu, hết nghĩa của "sáng tạo": Le Dur Désir De Durer!
Tôi nghĩ những câu văn "già" trên, đã tìm ra những câu văn "trẻ", có cùng một nhịp thở chung, cùng một hơi mưa...của chúng...
Jennifer Tran



Xứ sở sặc mùi gió rắn
Mẹ ơi con lạy Mẹ đừng buồn

Nguyễn Lương Vỵ
&
26.12.07, 10am
Hồ, sương mù, tuyết, và Gấu.

 Sách Của Năm 2007

Về giả tưởng, cuốn Exit Ghost của Philip Roth được nhiều nhà văn chọn. Thí dụ, Elaine Showwalter:
Cuốn tiểu thuyết thứ năm của Phiplip Roth này, chỉ nội nó được xuất bản trong thế kỷ này, là một cuộc trình diễn nhức nhối khác nữa, nó, đếch thèm sợ hãi, trực diện đương đầu với trò chơi “thôi hết rồi”, “thôi thế thì thôi”, “chim ơi chết dưới.. ngọn đao” [the endgame] của nhà văn, nhà thơ.
Nghĩa là gì, cái điều, nhà văn cảm thấy, hắn ta sống dai hơn cái thời của hắn?
[Như thằng cha Gấu nhà văn, chẳng hạn, nhà văn "bốn, năm con dấu": Nhà văn Miền Nam trước 1975, nhà văn phản động đứng hàng thứ 7 trong số 12 nhà văn phản động đồi truỵ, sau 30 Tháng Tư 1975, nhà văn sống sót trại tù bằng cái nghề viết báo Đảng, báo tường, trong nông trường cải tạo Đỗ Hải, nhà văn hải ngoại, từ 1994, nhà văn hồi chánh, khi trở về bắt tay với VC…]