 |
NGUYỄN
LƯƠNG VỴ Gửi
nhà điêu khắc
Dương Văn Hùng Hoài âm hoài dưới thấp
trên cao
Lá khô cỏ mục nhớ ngàn sao Dế giun nhấp giọng theo bèo bọt Cát bụi bâng quơ nhớ giọng chào Harmonica Nhịp hai tay harmonica Anh NQT,
Đúng là hồi này cực thật... Sức khoẻ của anh ra sao? Dạo này thấy trang web hơi 'nghèo', chắc anh mệt lắm? Thân. NLV Phúc đáp: Quả có thế. Mệt lắm. Hơn 7 bó rồi. Tin Văn vào những ngày chót đời của nó, sẽ chỉ lèm bèm về thơ. Nhịp hai tay thơ Nhịp ba chân thơ Thân. NQT * Note: Bài này, và một số bài, một số tác giả, do trục trặc kỹ thuật, mất "link". Nay đã chỉnh lại. Tolstaya, vĩnh biệt Brodsky, mất năm 1996: Chỉ cần ông sống thêm bốn năm nữa thôi, thế kỷ chúng ta sẽ có được một kết thúc thật là tuyệt vời. Bây giờ ông mất, căn nhà Nga mới thực sự trống rỗng. Phỏng vấn Huy Cận Huy Cận: Hồi ấy tôi nhờ Tô Ngọc Vân vẽ bìa. Lúc đầu Tô Ngọc Vân vẽ người phụ nữ nằm, mặc váy dài. Tôi nói: Tên tập thơ là "Lửa thiêng" - ngang; Xuân Diệu viết lời tựa - ngang; bây giờ đến người đàn bà nằm thì có tới ba ngang. Tôi nghĩ đã có mấy cái ngang thì phải có một cái đứng. Hơn nữa người đàn bà tượng trưng cho sự sáng tạo phải là người đàn bà đứng. Vả lại, tôi thích chiêm ngưỡng người phụ nữ ở tư thế đứng, nó đẹp, lung linh hơn! * Bài phỏng vấn này, đăng trên Tin Văn cũng đã lâu lắm, khi mới đăng, Gấu có đọc sơ qua, nhưng không chú tâm, một phần hồ nghi tài thơ và tài phỏng vấn của hai ông Hồ Anh Thái và thi sĩ thần đồng Trần Đăng Khoa. Vào lúc chót đời, về với thơ, đọc lại, đọc kỹ hơn, quả đúng như hồ nghi. Ông thi sĩ thần đồng không đọc nổi thơ Xuân Thu Nhã Tập, và suy rộng ra, không thể đọc được thứ thơ trí tuệ. Phan Huyền Thư giới thiệu Thanh Tâm Tuyền, Khô Nga, Nguyễn Bính với lời tâm sự: "Đây là 3 tác giả có phong cách hoàn toàn khác nhau, nhưng họ đều ảnh hưởng đến tôi, đều dắt dẫn tôi đến với văn chương". Nguồn eVăn Xin trao thi sĩ vòng hoa tặng Chúng ta đã thắng trước cuộc đời Nếu mỗi thế hệ là một quốc gia non trẻ , và, nếu thế hệ đàn anh của chúng tôi tượng trưng cho nước Việt non trẻ - vừa mới giành được độc lập - là bước ngay vào cuộc chiến, và, họ đã chứng tỏ được điều trên: đã không vô ích khi làm thơ; và đã thắng trước cuộc đời, cho nên đây là một thách đố đối với những nhà thơ trẻ như chúng tôi: đừng làm cho thơ trở thành vô ích. Và nếu thơ của lớp đàn anh chúng tôi đã làm xong phần đóng góp cho sự nghiệp chung của dân tộc, thơ của thế hệ trẻ chúng tôi có lẽ sẽ làm nốt phần còn lại: thơ sẽ nói lên nghệ thuật của sự tưởng niệm, và mỗi bài thơ, được viết đúng lúc như thế đó, sẽ trở thành một khúc kinh cầu. Đó là tham vọng của thơ trẻ. Thơ của tôi không dành cho bạn  Hannah
Arendt's
Legacy
Comprehension does not mean
... deducing the unprecedented from precedents, or explaining phenomena
by such analogies and generalities that the impact of reality and the
shock of experience are no longer felt.... Comprehension ... means the
unpremeditated, attentive facing up to, and resisting of,
reality—whatever it may be.
Hannah Arendt Cảm thông không có nghĩa... suy "cái chưa có trước" từ "cái có trước", từ tiền lệ... Cảm thông... có nghĩa, cứ thế mà đưa mặt ra hứng, đưa lưng ra chịu đòn, cưỡng lại thực tại, cho dù bất cứ cái chi chi. Sự
tầm phào của cái ác
Oates đọc Acocella Nhị thập bát tú có 9 nghệ sĩ khiêu vũ, múa [dance], còn lại là nhà văn [Italo Svevo, Stefan Zweig, Simone de Beauvoir, Primo Levi, Susan Sontag, Saul Bellow...]. Hai vị thánh là Mary Magdalene và Joan of Arc. Trong lời mở, tác giả viết, trong khi đọc lại chúng, để làm tuyển tập, bà nhận ra chúng có cùng một đề tài: sự vất vả, khó khăn [difficulty, hardship]. Bằng hai từ đó, bà muốn nói, không phải tuổi thơ bất hạnh, nỗi đau đầu đời, vượt qua, và chuyển vô văn chương nghệ thuật, nhưng đúng hơn, nỗi đau rong ruổi cùng với làm nghệ thuật, xen đan với nhau, và bằng cách nào nghệ sĩ đối phó, deal, với nó. Đọc thơ Cao Thoại Châu Cao Thoại
Châu là người mở ra cánh cửa dẫn vào văn chương cho cả lũ chúng tôi.
Bài thơ đầu tiên của anh, gây chấn động không chỉ giữa bè bạn mà còn cả Sài Gòn, là bài đăng trên báo Văn, cũng đề tài chiến tranh, lâu quá chẳng thể nào nhớ nổi. Đến bài sau đó, trên Nghệ Thuật số 9, thì, như ly nước đầy làm tràn ra Những ngày ở Sài Gòn (1965) Lẽ dĩ nhiên, còn những miểng mìn claymore tản mạn đầy trong Gấu. Viên bác sĩ nhà thương Grall phán: Tao đã cho X Ray tất cả người mày, nhiều miểng ly ty, chẳng thể nào giải phẫu lấy ra hết. Đành trích trụ sinh, liều thật nặng, để trừ hậu họa. Cứ nát bấy một bên đùi, là đổi bên, mỗi lần thấy cô y tá chuyên "trích" Gấu, là Gấu phát khóc ! Cao Thoại Châu
Hình như tôi vừa tiễn một người có điều gì mất đi trong tôi lúc qua đèo tôi nhủ mình như thế lệ có bào mòn núi cũng không nguôi... Chuyện
người đi đã là có thật Pleiku
11-05-1969
*Ba câu đầu thì cũng... thường thôi. Nhưng câu cuối của khổ thơ mới khủng khiếp làm sao: Lệ có bào mòn núi cũng không nguôi Cứ nghĩ đến lúc BHĐ đi xa, đập cửa khóc ròng, [Ouvrez-moi cette porte où je frappe en pleurant. Apollinaire], núi thương tình thằng Gấu, khóc theo, đến mòn tịt xuống, rồi thành hồ, thành ao, thành sông, thành biển, thì em vưỡn cứ xa. Giọt Mưa Trời Khóc 1 SUBJECT: BRODSKY —Adam Zagajewski (Translated from the Polish by Clare Cavanagh) NYRB March 1, 2007 Reason and Roses: Trí Tuệ và Những Bông Hồng Trong Tản
Mạn về
Phim và Những ngày ở Sài Gòn,
nhân thiên hạ
đang bàn về cuốn phim Mê Thảo,
từ Chùa Đàn của Nguyễn Tuân
mà ra, Gấu
có “liều
lĩnh” coi Chùa Đàn, gồm ba
phần, mang trong nó thai đố mà con nhân sư
đã đặt ra
cho Oedipe: con vật nào buổi sáng đi bốn chân, buổi trưa hai, buổi
chiều ba.
* Câu Gấu gạch đít ở trên, thật tuyệt. Nói về Milosz mà là để vinh danh Weil, nhất là đoạn "với sự nhủ lòng trước số phận của một con người bình thường", làm nhớ đến tấm lòng của Weil đối với xứ Đông Dương thuộc địa. NQT * Simone Weil hết sức quan tâm đến một số bài viết, về số phận người Việt (khi đó còn gọi là Annamites), trên tờ Người Paris Nhỏ (Le Petit Parisien), ngay sau khi vụ khởi nghĩa Yên Bái xẩy ra và bị dập tắt trong vòng hai tuần lễ. “Tôi không bao giờ quên được giây phút mà, lần thứ nhất trong đời, tôi cảm và hiểu được bi kịch thực dân thuộc địa” (Je n’oublierai jamais le moment, pour la première fois, j’ai senti et compris la tragédie de la colonisation). Thánh Simone Weil 1 Sài gòn, lần đầu Nguyễn Sỹ Tế kể lại rằng có
lúc dân
Sài Gòn đã vui đùa mà
nói đến chơi nhà Sáng Tạo chỉ thấy bốn năm ông nhà văn mỗi ông ngồi một
xó
trước cái bàn thờ tổ sư riêng.
Nguồn Như Gấu còn nhớ được, sự kiện trên là từ bài viết, một thứ Sớ Táo Quân, trên tờ báo của Nhất Linh, nhân số Tết, một tác giả của tờ này (1) đi xông đất nhóm Sáng Tạo và chứng kiến cảnh tượng trên. Đây là cú đáp lễ, sau khi ST hô hào khai tử văn chương tiền chiến, nhất là Tự Lực Văn Đoàn. (1) Hình như Duy Lam. NQT Tôi thấy mình giống Trương Vô Kỵ, cũng tôn một bức tượng đá làm thày. Tuấn Ngọc Nguồn Lầm rồi bạn ơi. Đó là Đoàn Dự
|
