Tại sao Grass để đến gần hết đời, mới xì ra, cái tội, chỉ là hậu quả của một cú bốc đồng của tuổi trẻ?
Và tại sao không ỉm luôn đi?
Theo Gấu, Grass đã thú tội rất nhiều lần, một cách gián tiếp qua tác phẩm của ông.
Giả như ông xì ra liền, thì, sẽ không có những tác phẩm đó.
Cái vụ tự thú của ông, tương tự với vụ của Francois Mitterrand.
Trước khi chết, tổng thống Pháp, Francois Mitterrand đã "chiến đấu với chính mình", để có được lời nói cuối, về việc ông đã tham gia trong chính phủ Vichy, trước khi gia nhập lực lượng kháng chiến. Việc ông cho tới năm 1986, là bạn thân của René Bousquet, một viên chức trong chính quyền Vichy theo Đức Quốc Xã, bị kết án năm 1989 về tội ác chống lại nhân loại, khi đẩy người Do-thái vào lò thiêu. Trong cuốn "Hồi Tưởng qua hai giọng nói" (Memory in two voices), với người đối thoại là Elie Wiesel - một nạn nhân sống sót tại lò thiêu người, Nobel Hòa Bình 1986 - khi nói ra những tội ác đó, ông chỉ làm một sửa soạn bất khả tri trước khi chết, một cái chết không có sự an ủi của một niềm tin. Tôi không biết tôi có "biết" không. Tôi không biết tôi có "không biết" không: điều không thể quy định một cách ngay thẳng, công bằng trong từ "niềm tin", ông nói. Và ông nói thêm, dẫn lời ghi trên bia mộ Willy Brand, cựu thủ tướng Tây Đức: "Tôi đã làm cái điều tôi có thể làm".

Dân Việt là giống nòi tình, thơ nghiêng về cảm xúc và thường là thơ tình. Trước thời kỳ Thơ Mới, thơ Việt không có thơ tình vì bị chi phối bởi nền văn hóa Nho giáo và chế độ phong kiến. Chỉ sau thời kỳ Thơ Mới, ảnh hưởng bởi phong trào Lãng mạn Pháp, thơ Việt mới lấy lại bản chất đích thực của nó. KI

Đoạn trên, diễn nghĩa ra, nó là như vầy, theo Gấu:
Thơ Việt có một bản chất đích thực. Bản chất đích thực đó là nòi tình.
Bản chất đích thực này, bị Nho giáo và chủ nghĩa phong kiến thiến mất.
Nhờ Thơ Mới [có được, là nhờ ảnh hưởng chủ nghĩa Lãng mạn Tây], nên Thơ Việt mới lấy lại được bản chất đích thực.

Người đọc muốn đọc, như là những dẫn chứng cho câu phán trên:
Thơ Việt Tình, trước khi có Nho giáo và chủ nghĩa phong kiến.
Thơ Việt Không Tình trong thời kỳ ảnh hưởng Nho giáo và chủ nghĩa phong kiến.

Đâu có chuyện, cứ phán khơi khơi mà chẳng đưa ra dẫn chứng cụ thể.
Gấu này nói, các nhà văn nhà thơ nhà phê bình Việt Nam dốt toán, là theo nghĩa đó.
Trong toán học, khi bạn đưa ra một nhận định nào, là bạn phải chứng minh.

Thí dụ như câu phán của NMG:
Bây giờ điểm lại người có uy tín nhất hiện nay là Nguyễn Hưng Quốc, tiếp theo là Đặng Tiến, Bùi Vĩnh Phúc, Thụy Khuê, Trần Hữu Thục, Nguyễn Vy Khanh... và một vài người khác nữa.
Sau khi vừa phán xong, là ông phải chứng minh, tại sao ông số một uy tín nhất, ông số hai, uy tín nhì...

Chưa hết, sau đó, ông NMG còn phải chứng minh tiếp, mấy ông được nêu tên trên đây, đã tiến đến cõi vô thường, để các ông ấy ở vị trí nào cũng được, họ không ghen tức lẫn nhau, mà giết lẫn nhau, vì chỗ ngồi, trong câu văn của tôi:
Khi kê khai mà thiếu bất kỳ ai thì chết với họ. Có khi kể họ sau người khác cũng không được. Mà chẳng lẽ kê khai đồng hạng cả thì cũng không được.  NMG

Những nhà thơ nổi tiếng đều làm thơ tình, từ Xuân Diệu, Huy Cận (Ngậm Ngùi), Bích Khê (Tranh Lõa Thể), Hàn Mạc Tử (Tình Quê), đến Ðinh Hùng (Tự Tình Dưới Hoa), Vũ Hoàng Chương (Mười Hai Tháng Sáu), Nguyên Sa (Áo Lụa Hà Đông)... Những bài thơ trên chúng ta dễ tìm lại trên các website về Văn học Việt nam. KI

Câu trên, quá cẩu thả, theo Gấu.
Xuân Diệu, chẳng có mở ngặc đóng ngoặc.
Những nhà thơ đóng ngoặc mở ngoặc sau đó, bị đóng đinh vào thập tự thơ tình Việt Nam, bởi độc nhất một bài thơ của mỗi người, và bài thơ này, chưa chắc đã là thơ tình uy tín nhất của người đó.
Hoá ra là vì những bài thơ đó dễ kiếm thấy trên web nên nhà thơ Khế Iêm mới nêu ra.
*
Milosz viết về ông tổ bà tổ của chúng ta, Adam và Eve, theo Kinh Thánh: Đức hạnh vĩ đại nhất của chuyện thánh, về ông tổ bà tổ của chúng ta, đó là, không thể hiểu được, và có lẽ chính vì thế mà nó nói với chúng ta, bằng một thứ quyền uy khổng lồ, vượt lên trên mọi dẫn giải. Đó là lý do tại sao Lev Shestov nói, thật khó mà tưởng tượng ra những người chăn cừu thất học, cứ thế ôm ấp, cưu mang, riêng cho họ, cái huyền thoại huyền bí đó, và triết gia phải đánh vật hàng bao ngàn năm vẫn chẳng thể nào giải ra được. (1)
Viết về Thơ Tình Việt là phải viết bằng cái giọng "ảnh hưởng từ Thánh Kinh", cũng nên!
(1) ADAM AND EVE.
The greatest virtue of the biblical tale about our first parents is that it is incomprehensible; perhaps that is why it speaks to us more powerfully than any rational explanation. This is why Lev Shestov says it is hard to imagine illiterate shepherds, on their own, dreaming up that mysterious myth which philosophers have been wracking their brains over for several thousand years.

---