 |
Hồ sơ TCS bị VC hăm làm thịt Sự
cứu rỗi cuối cùng
Cái ngày 30
Tháng Tư, 1975,
ghê gớm thay, nó cũng là một thời điểm quan
trọng nhất trong lịch sử và tiền sử của một giống dân ngày xưa có tên
là Giao Chỉ.
Kể từ ngày đó, nó có nguy cơ, phải sống với viễn tượng, về một sự tái sinh, [theo nghĩa, sinh con đẻ cái], dưới kiếp bọ. Của Bọ và Người Baal (1)
Vào mùa hè năm 1862,
Dostoevsky làm một chuyến ngao du Pháp và Anh, và sau đó đẻ ra bài
viết, Ghi chú Mùa Đông Ấn tượng Mùa
Hè, Winter Notes
on Summer Impressions.
Chương 5, viết về London, có tên là Baal, bởi vì có vẻ như con người ở đây chỉ là mồi ngon cho vị thần của Syria và Canaan, mà tên tiếng Anh, có nghĩa là "Lord". Không ai, kể cả Dickens, trong những trang đen tối nhất của ông, viết ra những điều thê thảm, dữ dằn đến như thế - như là Dost viết - về thủ đô của chủ nghĩa tư bản, vào thời kỳ đó. Chắc chắn rồi, là người Nga, ông không ưa Tây Phương, nhưng sự căm phẫn về mặt đạo đức của Dost. thì thật là khủng khiếp, và những miêu tả của ông, thì hiện thực đến nỗi, thật khó mà không tin ông. Nghèo đói, sự kinh ngạc đến thẫn thờ trước lao động nặng nhọc, tệ nạn say sưa, đĩ điếm, rất nhiều người dưới tuổi vị thành niên, chứng tỏ một điều là, giai cấp ngồi trên đầu nhân dân, đã hy sinh nhân dân của họ, cho ông Thần Tiền, the Baal of money. Thành thử chẳng có gì là ngạc nhiên, khi, cũng chính từ thành phố đó, Marx đưa ra những lời tiên tri của ông, và những lời tiên tri đó, tức chủ nghĩa Cộng Sản, hận thù đằng đằng đến như vậy! Milosz's ABC's (1) Baal
From Wikipedia, the free encyclopedia. Baal (baʿal) is a Semitic title and honorific meaning lord that is used for various gods, spirits and demons particularly of the "Baal" can refer to any god and even to human officials; in some mythological texts it is used as a substitute for Hadad, a god of the sun, rain, thunder, fertility and agriculture, and the lord of Heaven. Since only priests were allowed to utter his divine name Hadad, Baal was used commonly. Nevertheless, few if any Biblical uses of "Baal" refer to Hadad, the lord over the assembly of gods on the holy mount of Heaven, but rather refer to any number of local spirit-deities worshipped as cult images, each called baal and regarded as an "idol". Therefore, in any text using the word baal it is important first to determine precisely which god, spirit or demon is meant. * Lời hứa của Thời Ánh Sáng đã không giữ được. Những thư viện, những viện bảo tàng, những rạp hát, những đại học vẫn có thể nở rộ dưới bóng mát của những trại cải tạo. Bây giờ chúng ta mới hiểu ra: văn hoá không làm tăng tính người. Văn hoá còn có thể làm người ta trở nên vô cảm trước sự khốn cùng của con người. Phỏng Vấn Steiner Chúng ta yêu cả hai, Hammett và Chandler. Cả hai đều dùng ngón tay, để chỉ mặt trăng, là "phim đen", film noir. Cả hai đều ảnh hưởng, hơi bị nặng, lên điện ảnh, và, lên chừng vài chục nhà văn, vài trăm nhà viết phim kịch. [Faulkner chẳng đã có thời ăn nằm dài dài với Hollywood?]: Cái cấu trúc nền, la structure de base, của câu chuyện kể theo kiểu của Hammett, thí dụ như trong Faucon maltais, hay kiểu của Chandler, trong Grand Sommeil, đã được thiên hạ mô phỏng dài dài sau đó, trong nhiều lãnh vực, không chỉ điện ảnh. Hammett đã đạt tới cái tuyệt hảo, tuyệt sâu, trong sự miêu tả, hoàn toàn có tính hiện tượng học, những nhân vật, và hành động của họ. Chandler thì còn tuyệt hơn, theo Gấu, ở cái màn tình cảm hơn, tìm tòi hơn, plus sentimental, plus recherché. Đọc truyện của họ, độc giả nghe ra tiếng gõ của cái máy đánh chữ, cảnh họ ngồi viết, ban đêm, đâu đó, trong thành phố La Jolla [Cali], hay S. F. [San Francisco]. Với một, hay, vài chai, cổ lùn, hay, cổ dài, trên mặt bàn! Cả hai đều mỗi người một vẻ, trình làng, hai ông cớm tư, nổi cộm, khó mà quên được, đó là Sam Spade, với Hammett, và Philip Marlowe, với Chandler. Người ta có thể nói, Chandler với Hammett, thì cũng giống như Fitzgerald với Hemminway, tuy rằng cả hai chỉ gặp nhau có một lần. Lạ một điều, chúng ta đều mê cả hai. Như đã từng mê, cả hai, Fitzgerald, và Hemingway. Amos Oz trả lời phỏng vấn Về Những
Tên Hề
Có một tên hề rất nổi tiếng, Theodore, 'xuất hiện mỗi ngày trong một bộ đồ mới'. Và tên hề nhà nước của chúng ta thì cũng làm như vậy, nhưng cái phù hoa, đỏm đáng không thôi, không đủ để giải thích sự cố gắng tột bực này: sự sợ hãi có góp phần của nó. Nào dự dạ tiệc, nào gặp gỡ mấy ông tỉnh ủy, huyện uỷ, lần này là để làm việc, lần kia là để ngoại giao, nhận phong bì, [secret negociations], mỗi lần như thế, và mỗi bộ đồ như thế, là đều vì sự quan trọng của nhà nước ta, a matter of national importance. Nhà
văn - Thứ lương tâm đồng loại có thể tin tưởng
Số
phận một nhà văn lưu vongMột vài tác giả, tự dán cho họ ba đồ trang trí làm sẵn, từ những hình tượng nổi tiếng, bèn lập tức tạo khoảng cách, giữa chính họ và những đồng nghiệp, ra cái điều, chỉ có ta đây mới là kẻ tự đóng đinh vào thập tự thơ, chỉ ta đây, bảnh, chẳng những ngang hàng, mà có thể còn hơn cả Nguyễn Du! [Tại sao lại phải khóc, lại phải năn nỉ hậu thế, cái anh già lẩm cẩm này!] Tác phẩm của Manea là từ ba nguồn kinh nghiệm, như ông nói với nhà sử học người Ý, Marco Cugno: "Khi bạn khám phá ra, mình là người Do Thái, ở trong trại tù, vào lúc 5 tuổi, như vậy là mọi lựa chọn kể như tiêu: cái thảm kịch tập thể, xa xưa bám dính lấy bạn. Như vậy là, ngay từ lúc nhỏ xíu, kinh nghiệm Lò Thiêu là một dẫn nhập tàn nhẫn đưa tôi vào đời. Sau đó, tới chủ nghĩa Cộng Sản. Chủ nghĩa toàn trị có nghĩa là loại trừ và đảo ngược truyền thống. Tới tuổi già, lưu vong đem trả cho tôi thân phận một kẻ trôi sông lạc chợ, và theo tôi, để vượt được nó, phải bám chặt vào ngôn ngữ và văn hóa của mảnh đất tôi sinh ra." Gấu, nhà văn Người nhớ Sài Gòn nhất, hóa ra, sau cùng, lại là người ở lại, rồi chết ở đó. * Có lần ông anh nhà thơ phán, mà Gấu nhớ đại khái, cái "rythme" của một bản nhạc là cái "rythme" của thời gian. Sau này, đọc Brodsky, ông cũng phán tương tự như vậy, về thơ. "Nguồn của nhịp điệu là thời gian. Bạn [Volkov] còn nhớ, có lần tôi nói, bất cứ một bài thơ đều là thời gian được sắp xếp lại [that any poem is reorganized time]. Nhà thơ càng tản mạn, về kỹ năng của mình, bao nhiêu, người đó càng mắc míu với thời gian bấy nhiêu, với nguồn cội của nhịp điệu.... Thời gian nói với cá nhân bằng những giọng thay đổi, lên xuống. [Time speaks to the individual in various voices]. Thời gian có giọng trầm của riêng nó, giọng bổng của riêng nó - và có giọng falsetto, chói chang, cũng của riêng nó. Tsvetaeva là một falsetto của thời đại. Một giọng vượt lên trên mọi giọng." Volkov: Chuyện trò với Brodsky. * Nhưng câu này của ông, mới ghê: Bao thơ tôi, ít nhiều chi, là về cùng một điều - về Thời Gian. Về thời gian làm gì con người. "All my poems are more or less about the same thing – about Time. About what time does to Man." * Chơi luôn cả một mớ, của cả hai ông nhà thơ, để phán về nhạc TCS, thì thật là tuyệt! Và, như thế, cái nhịp của bài Tình Nhớ, là cái nhịp thời gian mà Gấu trải qua, cùng với Sài Gòn, sau Mậu Thân, 1968: Vừa mới mất thằng em, 1967, đến lượt mình lừng lững đi vô Trung Tâm Ba Quang Trung. Đúng những ngày cận Tết. * Thành thử, nhạc TCS mất đi hẳn cái sức nặng thời gian của nó, với những người không sống cái thời gian mà từng bản nhạc của ông đã được thai nghén. Ôi chao, bạn phải được nghe nó, bài Tình Nhớ, khi nó vừa mới ra đời, tại một nơi chốn như Trung Tâm Ba tuyển mộ nhập ngũ Quang Trung, những ngày lành lạnh cận Tết, sau Tết Mậu Thân, như thể nó được viết ra, chỉ để dành riêng cho bạn, bạn là người thứ nhất được nghe, sau tác giả của nó... thì mới thấy cái điều mà Brodsky phán: Về thời gian làm gì con người.
|