Linda Lê đọc Nhật ký của Kafka: Dịch từ câm lặng

Traduit du silence

Journal intime

FRANZ KAFKA

Traduit (de l'allemand) et préfacé par Pierre Klossowski

Éd. Rivages poche, 256 p., 9 €, à paraître le 9 avril.

En 1936, Pierre Klossowski publia la version française d'un texte prophétique de Walter Benjamin, qu'il intitula : L'Œuvre d'art à l'époque de sa reproduction mécanisée. À Adrienne Monnier, impressionnée par son travail, il ne cacha pas ses réserves sur cette traduction, trop libre au goût du « visionnaire », rencontré à l'époque où il participait aux « agglutinations Breton- Bataille ».

L'écrivain berlinois venait de saluer en Kafka, mort douze ans auparavant, un habitant du pays de l'oubli, « réservoir d'où surgit la lumière ». Klossowski se souvenait sans doute de ces lignes quand, en 1945, avant l'édition presque définitive que devait parachever Marthe Robert, il proposa une traduction du Journal de Kafka, et dit, au sujet de ces cahiers, en partie détruits par leur auteur et certainement jamais lus par aucun de ses proches, hormis Milena Jesenska: C'est le journal d'un malade qui désire la guérison, qui croit à la santé.

Georges Bataille s'empara de ces pages et les commenta en 1950, tout au long d'une étude, incluse par la suite dans La Littérature et le Mal, où Kafka plaide coupable, ayant commis, enfant, le « crime de lire », puis, une fois parvenu à l'âge d'homme, le « crime d'écrire », tout en demeurant dans la« puérilité du rêve ». La littérature fut-elle pour Kafka ce que la Terre promise fut pour Moïse? En octobre 1921, il nota que si ce dernier n'atteignit pas Chanaan, ce n'est pas parce que sa vie fut trop brève, mais parce que c'était une vie humaine. Commencé au moment où, malgré quelques couacs, il composait Richard et Samuel, de concert avec Max Brod, le Journal de Kafka l'Éléate est le livre des impossibilités: impossibilité d'écrire, d'écrire en allemand, ou d'écrire autrement, impossibilité de tourner le dos à sa judéité, ou de l'accepter pleinement, impossibilité d'approuver le célibat, et de supporter la vie en commun ...

Rappelons seulement les allusions aux armes d'estoc et de taille dont le Journal est émaillé. Ce sont autant d'indications des luttes que menait un « isolé », à couteau tiré avec le monde (Klossowski, lui-même admirateur de Soren Kierkegaard, esquisse dans son introduction une compaaraison entre Franz Kafka et ce dernier). Résolu à défendre sa solitude, à se préserver des relations humaines, jamais exemptes de mensonges, il voulait s'en tenir à un cercle limité, mais pur. Cette résistance est d'une innocence d'autant plus diabolique que, selon Georges Bataille, elle s'accompagne d'un refus de l'action: la manière qu'avait 1'« exclu» de s'incliner devant l'autorité est « plus violente qu'une affirmation criée ». Dès lors, Maurice Blanchot l'avait relevé dans un texte de 1949, l'impossibilité est plus qu'une impossibilité: écrire, c'est s'empêcher d'écrire, mais c'est aussi « nommer le silence », réchapper au silence des sirènes.
LINDA LÊ
À LIRE DE FRANZ KAFKA
À la colonie disciplinaire et autres récits, éd. Babel. 192 p .. 7.50 €.
Récits posthumes et fragments, éd. Babel. 414 p .. 9.50 €.
Lettres à Max Brod, 1904-1924. éd. Rivages. 332 p. à paraître le 9 avril [2008]
*

La littérature fut-elle pour Kafka ce que la Terre promise fut pour Moïse? En octobre 1921, il nota que si ce dernier n'atteignit pas Chanaan, ce n'est pas parce que sa vie fut trop brève, mais parce que c'était une vie humaine.
Nếu bạn không tới được "làng kế bên", thì không phải đời bạn quá ngắn ngủi, nhưng bởi vì đó là cuộc đời của một con người!
* Làng kế bên.
Nội tôi thường nói: "Đời vắn chi đâu. Như nội đây, nhìn lại nó, thấy đời như co rút lại, thành thử nội không hiểu nổi, thí dụ như chuyện này: bỏ qua chuyện tai nạn, làm sao một người trẻ tuổi có thể quyết tâm rong ruổi sang làng kế bên, mà không e ngại, một đời thọ như thế, hạnh phúc như thế, cũng không đủ thời gian cần thiết cho một chuyến đi như vậy."
Bản tiếng Anh: The next village.
My grandfather used to say: "Life is astoundingly short. To me, looking back over it, life seems so foreshorthened that I scarcely understand, for instance, how a young man can decide to ride over to the next village without being afraid that – not to mention accidents – even the span of a normal happy life may fall far short of time needed for such a journey".
*
Tiếc gì một lời khen cho nhau khi chúng tôi đã bị đuổi xua ra khỏi quê hương. Người ta nỗ lực để dìm chết tên tuổi và những sáng tác của chúng tôi. Người ta không muốn chúng tôi sống.  Người ta từ chối sự hiện hữu của chúng tôi. Cả một nước Việt Nam coi chúng tôi như không có mặt trên đời. Cả thế giới còn lại cũng xem thơ văn của chúng tôi như không. Ne pas. Ai muốn nhận tên nhận tuổi thì hãy leo vô diễn đàn tiếng Anh tiếng Pháp mà viết. Nam Le, Le Thi Diem Thuy, Linda Le viết tiếng Anh tiếng Pháp thì OK. Mấy cái tờ báo Mẽo và Tây còn điểm sách, mấy cái đài thổ tả như BBC, VOA còn nhắc đến. Rồi cù lần Việt cứ thế mà theo đuôi hô hò theo.
Còn cái bọn gio-o này không ai muốn nhìn nhận.
Lê Thị Huệ, gió-o
*
Tiếc gì một lời khen, mà sao lại tiếc nó, không dành cho những người như Nam Lê, Linda Lê?
Tuy viết bằng tiếng Anh, tiếng Pháp, họ vẫn là người Việt vậy?

Bọn cù lần Việt cứ thế mà theo đuôi hô hò theo?

Không lẽ lại hô hò theo những lời đầy cay đắng như trên đây, của bà Lê Thị Huệ?

Diễn đàn Gió O, như bà Huệ tự khoe, hoàn toàn do công sức của bà, vậy mà được khá đông anh em đóng góp bài vở, hãnh diện như vậy, mà chưa thấy đủ ư? Tin Văn một mình một chợ, chẳng có ai đóng góp bài, trừ một anh bạn thật thân, là TT, vậy mà có than thở chi đâu?

Đâu chỉ Tin Văn, còn hàng trăm ngàn diễn đàn khác nữa, của người Việt hải ngoại, họ đâu cần nhà nước biết đến, nhưng đâu phải họ không mong mỏi hải ngoại biết đến, trong nước biết đến, họ đâu cần nhà nước hay bất cứ nhà nào, công nhận?

Mấy người như Nam Le, Linda Lê... họ không thể viết văn bằng tiếng Việt, do đó họ bị mất cơ may, là người Việt ư? Bà thử đọc họ, coi họ có còn là người Việt như Bà ?

Đúng ra, chẳng nên lên tiếng, nhưng như vậy, bà Huệ lại càng hiểu lầm, "Còn cái bọn gio-o này không ai muốn nhìn nhận”.
Theo như Gấu được biết Gió O còn được vài ba diễn đàn khác, làm link, thí dụ Việt Xì Tốp Đi Thôi [Viet-studies], Tin Văn làm sao có được hân hạnh đó? Bị cả trong lẫn ngoài nước coi như hủi, có sao đâu?

Người ta nỗ lực để dìm chết tên tuổi và những sáng tác của chúng tôi. Người ta không muốn chúng tôi sống. Người ta từ chối sự hiện hữu của chúng tôi. Cả một nước Việt Nam coi chúng tôi như không có mặt trên đời. Cả thế giới còn lại cũng xem thơ văn của chúng tôi như không. Ne pas.
Tôi không tin, những người cộng tác với gió-o muốn có mặt ở trong từ 'chúng tôi', của bà Huệ.
Họ bảnh hơn thế nhiều. Và tự trọng, cũng hơn thế, rất nhiều.

Có lần tôi nhận được một cái mail của NDC, một trong những tác giả viết thường xuyên cho Gíó O. Ông cám ơn tôi, vì có người "thay mặt tôi," biếu ông một cuốn Chân Dung Văn Học, của tôi, trong có đoạn viết về ông. Hóa ra ông cũng người cùng quê với Gấu này. Cũng dân Sơn Tây. Cá nhân tôi rất mê những bài viết của ông, và của một vài tác giả khác nữa, thường viết cho Gió O. Những bài viết của họ có tính chuyên môn, đặc biệt, và tôi tin chắc, có rất nhiều độc giả theo dõi.
Có những tác giả như vậy cộng tác, quí hóa đến như thế, mà cứ la lên là, người ta nỗ lực dìm chết... Lạ thật!
Bữa trước, một ông, trên diễn đàn Da Mầu cũng đã bực mình vì cái chuyện, khi bỏ nước ra đi, Linda Lê 14 tuổi, vậy mà quên tiếng Mẹ, làm sao bằng những bậc nữ lưu tăm tiếng của hải ngoại, Gấu không dám nhắc đến tên những người này, vì có thể làm cho họ bực mình, và ông ta phán tiếp, cộng đồng tung hô Linda Lê như vậy, là quá đủ rồi. Khổ một nỗi, Linda Lê không biết tiếng Việt, thì làm sao mà đọc được những lời tung hô, hay không tung hô?
Salman Rushdie, trong bài Quê hương tưởng tượng, cho biết, phản ứng của dân Ấn về cuốn Những đứa con của nửa đêm của ông: vẽ quá đen xã hội Ấn. Như thế dân Ấn coi bộ rộng lượng hơn chúng ta. Nam Lê được tờ báo văn học số 1 trên thế giới khen, không phải chỉ biết viết về Mít, về vụ bỏ nước ra đi, mà còn viết đủ đề tài, và đây là một dấu hiệu đáng mừng. Cái ông trên Da Mầu mà đọc được những dòng đó, còn bực mình biết mấy: Mi đã quên tiếng Mẹ, mà còn quên nỗi đau của Mẹ!

Gấu này thực sự cũng không hiểu tại sao khen những người làm cho chúng ta hãnh diện, mà lại bị coi là cù lần? Không lẽ khen Lê Thị Huệ viết văn hay quá?
Người ta nỗ lực để dìm chết tên tuổi và những sáng tác của chúng tôi. Người ta không muốn chúng tôi sống.  Người ta từ chối sự hiện hữu của chúng tôi. Cả một nước Việt Nam coi chúng tôi như không có mặt trên đời. Cả thế giới còn lại cũng xem thơ văn của chúng tôi như không. Ne pas.
Người ta ở đây là ai? Khó hiểu quá.
Nếu người ta là nhà nước VC trong nước, thì mừng quá rồi, có gì đâu mà than van ?
Cả thế giới? Họ đâu có đọc được tiếng Mẹ của chúng ta ?
"Cả một nước Việt Nam coi chúng tôi như không có mặt trên đời". Câu này hàm hồ. Và vô ơn, xổ toẹt những tác giả trong nước đã từng đóng góp bài vở cho Gió O. Chẳng lẽ bà Huệ quên, bà đã khám phá ra nhà thơ thiên tài Nguyễn Thế Hoàng Linh, và nhờ Gió O mà nay thi sĩ này cũng được cả nước biết đến?
Nhà thơ Nga, Brodsky, viết văn và làm thơ bằng cả hai thứ tiếng, nhưng khi viết thư của ông cụ bà cụ của ông, ông viết bằng tiếng Anh, vì ông nghĩ, thứ tiếng ngoại đó sẽ đem đến cho ông cụ bà cụ một chút "tự do ngoại", thứ mà họ chưa từng được hưởng. (1) Không lẽ chúng ta không thể nghĩ, như vậy, về những nhà văn của chúng ta, khi họ phải viết bằng tiếng nước người?
*
Thú thực, Gấu này, đã từng mong, từ những ngày ở trại tị nạn, nếu qua được nước người, sẽ khởi nghiệp đời viết thứ nhì của mình, bằng thứ ngôn ngữ ngày nào còn Yankee mũi lõ ở Miền Nam, Gấu phải làm bồi cho nó!
Nhưng do hoàn cảnh gia đình, do phải lo kiếm sống, nên đành bỏ giấc mộng lớn này, và đây có lẽ là kỷ niệm buồn nhất trong đời viết văn của Gấu! NQT

(1) Tôi viết thư nhà này bằng tiếng Anh, bởi vì tôi mong cha mẹ tôi được hưởng một chút tự do…  có được thực tại dưới “qui tắc ngoại về lương tâm”  [a “foreign code of conscience”]…. Viết về họ bằng tiếng Nga chỉ có nghĩa kéo dài thêm sự giam cầm của họ, đẩy họ vào sự vô nghĩa, vô lý, do cái việc hư vô hóa một cách máy móc kia.
Brodsky: Thư Nhà

Tiếc gì một lời khen cho nhau khi chúng tôi đã bị đuổi xua ra khỏi quê hương. Người ta nỗ lực để dìm chết tên tuổi và những sáng tác của chúng tôi. Người ta không muốn chúng tôi sống.  Người ta từ chối sự hiện hữu của chúng tôi. Cả một nước Việt Nam coi chúng tôi như không có mặt trên đời. Cả thế giới còn lại cũng xem thơ văn của chúng tôi như không. Ne pas. Ai muốn nhận tên nhận tuổi thì hãy leo vô diễn đàn tiếng Anh tiếng Pháp mà viết. Nam Le, Le Thi Diem Thuy, Linda Le viết tiếng Anh tiếng Pháp thì OK. Mấy cái tờ báo Mẽo và Tây còn điểm sách, mấy cái đài thổ tả như BBC, VOA còn nhắc đến. Rồi cù lần Việt cứ thế mà theo đuôi hô hò theo.
Còn cái bọn gio-o này không ai muốn nhìn nhận.
Lê Thị Huệ, gió-o

Tiếc gì một lời khen cho nhau khi chúng tôi đã bị đuổi xua ra khỏi quê hương.
Cái trò áo thụng vái nhau, hay ngược lại, ỉa vào miệng nhau, là chuyện thường ngày ở huyện, trong giới cầm bút, mắc mớ gì đến chuyện bị xua đuổi ra khỏi quê hương? Viết như thế, thì đâu cần gì đến tài năng? Cứ áo thụng vái nhau thôi. Vả chăng, hữu xạ tự nhiên hương, một khi viết như thế, là đã hơi bị yếu, là đã thú nhận, văn chương của chúng tôi thì cũng thường thường bậc trung mà thôi.
Được như vậy, theo tôi, là cũng tuyệt vời rồi, cớ sao than để VC... cười cho.
Đọc, bỗng nhớ đến thái độ của nhà thơ Nga, Brodsky, thi sĩ chẳng bao giờ là nạn nhân. Nhà văn, nhà thơ, bảnh ở chổ, đếch bao giờ cho thiên hạ thấy nỗi đau của mình.
Vả chăng, nếu văn chương chỉ là chuyện áo thụng vái nhau, hoặc ị vào miệng nhau, thì tốt hơn hết, đừng vái, đừng ị, hoặc, cần quá, thì làm những công việc đó, ở chỗ khác.
*

Bác ạ, dịch The Grapes of Wrath thành "Chùm nho phẫn uất/nộ" là sai phải không bác?
Đâu có sai, Tây mũi lõ dịch là Les Raisins de la colère, Chùm nho giận dữ, cũng ý đó. Thân, NQT
Cháu hỏi bác vì.... cái nhan đề Chùm nho phẫn nộ này cũng bị cụ DT phẫn nộ, chửi toáng lên không biết thằng nào dịch mà ngu thế...
Lí giải của bác DT thế này:
...là tên cuốn sách dịch từ The Grapes of Wrath của John Steinbeck, in đi in lại ở VN kg biết bao nhiêu lần rồi. Cụ DT nói đó là một thành ngữ trong Kinh Thánh, mang nghĩa ẩn dụ...

...Steinbeck had unusual difficulty devising a title for his novel. The Grapes of Wrath , suggested by his wife, Carol Steinbeck, was deemed more suitable than anything the author could come up with. The title is a reference to some lyrics from The Battle Hymn of the Republic , by Julia Ward Howe:
Mine eyes have seen the glory of the coming of the Lord:
He is trampling out the vintage where the grapes of wrath are stored;
He hath loosed the fateful lightning of His terrible swift sword:
His truth is marching on.
These lyrics refer, in turn, to the biblical passage Revelation 14:19-20, an apocalyptic appeal to divine justice and deliverance from oppression in the final judgment.
And the angel thrust in his sickle into the earth, and gathered the vine of the earth, and cast it into the great winepress of the wrath of God. And the winepress was trodden without the city, and blood came out of the winepress, even unto the horse bridles, by the space of a thousand and six hundred furlongs. [Wikipedia]
Cháu đọc đi đọc lại, vẫn thấy chuyển dịch The Grapes of Wrath thành Chùm nho phẫn nộ chẳng có gì là sai cả, như ông DT nói. Phải không bác?
Hay cứ phải cái kiểu Đại gia Gastby mới được, bác nhỉ?
Đúng như thế. Cứ phải dịch như thế, rồi đi một đường tiểu chú. Cái tít Âm thanh và Cuồng nộ, mà không đi một đường tiểu chú thì bố ai mà hiểu được. Ở đây cũng vậy. Cái tít Light in August, của Faulkner, the title of the book was inspired by the special light that illuminates Mississippi in August, which seems to come from the far past. This underlines Faulkner's interest in the weight of history and the manner in which we relate to our pasts, [Wikipedia], nhưng theo như Gấu này, đã đọc được ở đâu đó, nó còn là một ‘phương ngữ’ có nghĩa là “đi đẻ, bể bầu”, câu chuyện một cô gái đi tìm thằng Sở Khanh, cha đứa trẻ sắp sinh của cô.
Nói chung, cái tít là khó nhá nhất, chứng cớ nhãn tiền Đại gia Thăng Long [TL].
Vũ Bằng, tuy nằm vùng, nhưng cũng đã từng chọc quê nhà nước ta, về cái tít cuốn sách của ông, được Đảng o bế, kể câu chuyện đám cai thầu bóc lột công nhân, và đã từng được đưa vô finalist giải thưởng Hội Nhà Văn, khiến ông hoảng quá, bỏ chạy vô Nam, vì cuốn Cai của ông, chỉ có nghĩa là cai thuốc phiện!
*
Nói chung, cái tít là khó nhá nhất, chứng cớ nhãn tiền Đại gia Thăng Long [TL].

Vũ Bằng, tuy nằm vùng, nhưng cũng đã từng chọc quê nhà nước ta, về cái tít cuốn sách của ông, được Đảng o bế, kể câu chuyện đám cai thầu bóc lột công nhân, và đã từng được đưa vô finalist giải thưởng Hội Nhà Văn, khiến ông hoảng quá, bỏ chạy vô Nam, vì cuốn Cai của ông, chỉ có nghĩa là cai thuốc phiện!
*
Tiên sư bọn phản động Ba Chấm, Trang hỉ?
Nguồn
Đọc bài này, Gấu lại nhớ câu chuyện tiếu lâm, kể chuyện tại lớp học mẫu giáo. Một cháu kể là, buổi sáng, bố đi làm, hôn mẹ ở má phải, buổi chiều về nhà, hôn má trái, buổi tối đi ngủ, hôn ở môi… rồi cho thu vô dĩa 33 tours. Cô giáo mẫu giáo nghe ‘hôn ở môi’, nhạy cảm quá, bèn xóa bỏ, đến khi phát ra, thì nó như thế này… buổi tối bố cháu “cạch cạch, cạch cạch….  má cháu…”!
Hoan hô bọn phản động “cạch cạch, cạch cạch..”, Trang hỉ?
*
Nhìn chung là hồi nhỏ tôi không có đọc chưởng. Một lần tình cờ vớ phải một tập nào đó trong Ỷ thiên Đồ long ký (lừng danh ở Việt Nam với cái tên Cô gái Đồ Long) rơi trúng đoạn Tạ Tốn bị mù trên đảo mà vẫn gây kinh hoàng cho vợ chồng nhà kia, cuối cùng phải nghĩ ra kế đào cái hố to nhốt thằng chả xuống cho yên chuyện. Cứ lặp đi lặp lại như thế mãi, cả tập chưa giải quyết xong một cái hố. Đâm ra chả thèm đọc nữa.
Blog Nhị Linh
Tay NL này quả là không có đọc được chưởng, không chỉ hồi nhỏ, hay hồi nhớn. Làm gì có đoạn “Tạ Tốn bị mù trên đảo mà vẫn gây kinh hoàng cho vợ chồng nhà kia, cuối cùng phải nghĩ ra kế đào cái hố to nhốt thằng chả xuống cho yên chuyện” ?
Đọc Kim Dung như vậy, thảo nào!
Tạ Tốn, bị thầy là Thành Khôn hãm hiếp vợ, giết con, đốt nhà… căm thù quá, nhưng võ công không hơn Thầy, nên đi cướp bí kíp Thất Thương Quyền của Không Động, và do học Thất Thương Quyền, nên bị nội thương, lâu lâu nổi cơn điên, chính vì vậy, toan hãm hiếp Hân Tô Tố, vợ Trương Thuý Sơn, bị nàng phóng độc châm làm mù mắt. Chính tiếng khóc của Vô Kỵ, đứa con trai sơ sinh của cặp vợ chồng nhà kia làm Tạ Tốn thoát cơn khùng, và sau đó, nhận đứa con trai làm con nuôi, dậy võ công cho nó, và sau này, bỏ hoang đảo trở về đời, khi nghe tin Vô Kỵ chết….
Cái vụ Thành Khôn sát hại vợ con Tạ Tốn thì cũng nằm trong âm mưu huỷ diệt Minh Giáo. Truyện Kim Dung lớp lang trùng trùng, sóng sau đè sóng trước, nhân quả luân hồi, sinh sinh diệt diệt, những ai không mê chưởng, và không đủ kiên nhẫn, đọc vài trang, vài dòng, là chịu thua. Làm gì có cái đoạn "nghĩ ra kế đào cái hố to nhốt thằng chả xuống cho yên chuyện", nếu Gấu nhớ không nhầm?
Cũng thế, Tuyết Sơn Phi Hồ, tuy ngắn, nhưng tiền thân của nó, là từ Bích Huyết Kiếm, Lãnh Nguyệt Bảo Đao, mà ra. Cái vụ vợ Miêu Nhân Phượng bỏ chồng theo bạn chồng, là Điền Qui Nông, cũng đầy nguyên uỷ, và còn liên quan tới kho tàng của Sấm Vương, liên quan tới vụ tự sát chết theo chồng của vợ Thần Đao Hồ Đại Đởm… và còn liên can đến cái triết lý oan oan tương báo của Đông Phương, ui chao, đám tà ma ngoại đạo làm sao mà hiểu nổi. Gấu này, đọc mấy ông mấy bà tự xưng là đệ tử chân truyền của Kim Dung, thí dụ như Vũ Đức Sao Biển, Huỳnh Ngọc Chiến này nọ, bàn về Kim Dung loạn xạ cả lên, đã buồn cười rồi, thành thử chẳng thèm để ý đến những ông phán nhảm hồi nhỏ không đọc chưởng. Về già kia mà còn không đọc được thì nói gì con nít, đàn bà, thí dụ bà chủ quán cá?
*
… mà cứ ngóng hỏa hầu khéo mà tẩu hỏa nhập ma như các ác ma Đông Phương Bất Bại đột nhiên ham nghề khâu vá...
Blog Nhị Linh
ĐPBB sở dĩ biến thành đàn bà, là do luyện Quì Hoa Bảo Điển, đệ nhất võ công trong thiên hạ, và, việc đầu tiên là vung dao tự thiến.
Chúng ta thử nghĩ, có thứ võ công nào "kẻ thù nào cũng đánh thắng"?
Và bèn suy ra là, Quỳ Hoa Bảo Điển, là của me-xừ Marx mà ra!
Kim Dung cảnh cáo, bất cứ một thứ triết học, võ học… nào cũng có khiếm khuyết, tin hết mình vào nó, là mang họa.
Còn có thứ chân lý nào hoàn hảo cho bằng đánh cho Mỹ cút Ngụy nhào, rồi sau đó, ai cấm nổi dân Mít tiến lên thế giới đại đồng, xây dựng con người hoàn toàn theo lý thuyết của Marx?
Vậy mà kết cục ra sao?
Cái giang sơn của LKP chẳng phải là hậu cung của ĐPBB ư? Một cõi thần tiên, mà cái giá phải trả là ba triệu con người của cả hai miền?
Những câu tung hô “Ngàn năm trường trị, thống nhất giang hồ….” của đám đệ tử ĐPBB so với những câu “Ba Dòng Thác Cách Mạng, Kẻ Thù Nào Cũng Đánh Thắng…”  đâu có khác?
Note: Lẽ dĩ nhiên, đây chỉ là một cách đọc chơi, vài chương chưởng, nói theo giọng một phê bình gia hải ngoại. Gấu này thực sự không tin, KD viết chuyện chưởng là để chọc quê đám đệ tử của Marx!
*
Tạ Tốn bị Hân Tố Tố lừa chọc mù mắt nhưng hai vợ chồng Tố Tố vẫn không kiềm chế nổi, vì Tạ Tốn nghe tiếng gió là biết hướng ra chiêu liền. Vợ chồng kia mới nghĩ ra cách đào một cái hố thật sâu trước cửa hang, Tạ Tốn sa xuống dưới đó. Chi tiết này chắc chắn là có, bác không nhớ cũng đâu có nghĩa là không :))
Cheers,
NL
Xin lỗi, không nhớ đoạn này, nhưng giả như có, thì cũng thường thôi, ấy là vỉ Tạ Tốn là một trong Tứ Trụ, bốn Đại Pháp Vương của Minh Giáo, làm sao vợ chồng Thuý Sơn đối phó cho nổi?