Diary
|
La Chine, machine à
laver les
cerveaux
TQ,
bộ máy
tẩy não
TQ hiện nay có tự do hơn tí nào không?
Không, theo nhà
văn ly khai Ma Jian, hiện nay định cư
tại Luân Đôn. Theo ông, TQ triển khai một hệ thống mà mục đích của nó
là làm
cho người dân ngày càng mất tiêu luôn bộ não.
N.O:
Cuốn sách mới nhất của ông, Hôn thụy Bắc kinh, một cuốn
tiểu thuyết
vừa có tính tài liệu, vừa đậm nét thi ca, cuốn đầu tiên viết về một một
giai đoạn
bi thảm, và vẫn cấm kỵ tại TQ. Ông miêu tả không chỉ sự tàn nhẫn của
quyền lực,
nhưng còn về sự non nớt của những người lãnh đạo sinh viên, và điều này
đưa đến
thất bại của phong trào.
Ma Jian: Tôi muốn viết cuốn đó,
vì thời kỳ quan trọng đó quả là huyền bí. Lẽ dĩ nhiên, lãnh đạo sinh
viên không
đủ nội lực, nhưng khiếm khuyết này không phải do họ, mà là do sự trồng
người của
Đảng CS. Chính tôi cũng có mặt tại Thiên An Môn vào lúc đó, và thấy tất
cả đám
họ đều giống nhau. Chẳng ai có một nhân cách riêng, và cũng không thể
có. Bởi vì
Đảng CS đã cho tất cả họ có cùng một khuôn, qua sự giáo dục của Đảng.
Đứng trước
một sự tẩy não như vậy, muốn sống sót, chỉ còn trông cậy vào bản năng:
họ thì
trẻ, họ cần tự do. Nhưng làm sao cuỡng lại được một nền độc tài mạnh
đến như thế?
Nhưng chính ông, cũng
cùng thời
đó, vậy mà ông có tự do tinh thần…
Sự thực, chẳng có ai thoát được
cuộc tẩy não này. Trừ những người bị giản trừ về tình trạng cây cỏ -
như nhân vật
của tôi với một viên đạn ở trong đầu – và sống ẩn nấp ở bên trong da
thịt của chính họ.
Đa số sinh viên không hề nghe cha mẹ của họ nhắc tới lịch sử vừa mới
rồi. Họ chẳng
biết gì về xã hội, khi họ sinh ra. Tôi muốn chứng tỏ làm thế nào những
người CS
thành công trong việc thao túng tinh thần, thế hệ này tiếp thế hệ khác.
Chính là
bằng cách này họ tạo ra tính hợp pháp, sự chính đáng của họ. Và do đó
thật rất khó
lật đổ. Điều này khiến cho phong trào Thiên An Môn, mặc dù lớn lao là
như thế, nhưng lại
được dựa vào một hồi ức mà tất cả kinh nghiệm, tất cả tri thức đã bị
nhổ sạch.
Tôi chỉ làm cái việc mô tả sự nhổ sạch, diệt tuyệt. Miêu tả những
nguyên nhân của sự thất
bại.
A novel of hope and cynicism
Một cuốn tiểu thuyết của hy
vọng và sự đểu cáng.
Pankaj Mishra
đọc Beijing Coma [Hôn mê Bắc
Kinh]
của Ma Jian
Người Nữu Ước, 30 June, 2008
Với Tây
Phương, sinh viên
Thiên An Môn có vẻ đoàn kết, nhưng dưới mắt Ma Jian, qua cuốn tiểu
thuyết của
ông, họ ích kỷ, tự cao tự đại, và ưa gây gổ.
Cho đến giờ, cũng khó mà biết
được bao nhiêu thường dân bị giết. Con số những tên phản động, bị Quân
Đội Nhân
Dân trừ khử, chẳng bao giờ được công bố. Cấm thân nhân không được tưởng
niệm
giữa công cộng. Mọi toan tính tưởng niệm, mỗi năm, vào ngày xẩy ra vụ
tàn sát,
đều bị dập tắt từ trứng nước. Cấm nhắc tới, trong giới truyền thông. Vụ
tàn sát
rơi vào quên lãng, chẳng ai còn nhớ đến nó nữa.
Tác giả, Ma Jian, một cựu cư
dân Bắc Kinh, tự chọn lưu vong, hiện đang sống ở Luân Đôn. Nhân vật kể
chuyện
của ông, bị hôn mê trong nhiều năm, do bị bắn vào cổ bởi Quân Đội Nhân
Dân, trong
vụ thảm sát, kể thật tỉ mỉ, những biến cố xẩy ra, gần như không thêu
dệt thêm,
và sự biến mất của chúng, trong hồi ức của người Trung Quốc.
Cuộc chiến đấu của con người
chống lại quyền lực, là cuộc chiến đấu của hồi ức chống lại sự lãng
quên, như
Kundera đã từng phán, về cái trò ma quỉ, xóa sạch hồi ức của chủ nghĩa
CS.
*
(1) Đầu năm 78, ở
Lao Kay lần đầu
tiên nhận
được thơ nhà, biết tin anh đi xa. (Vợ tôi viết: “Bố nuôi của Thái về
quê ngoại
sống, không ở Sàigòn nữa”) tôi như người chợt tỉnh sau giấc hôn thuỵ.
Bài
Nhớ Thi Sĩ viết vào lúc ấy đề tặng một thi sĩ đã mất và gửi
Anh, một
thi sĩ lưu lạc khi chúng tôi nghĩ chắc không còn ngày gặp lại. Trong
những lời
thơ vẳng trong tôi bấy giờ có cả lời thơ của anh. TTT
*
From:
Subject:
To:
Date:
Sunday, July 13, 2008, 9:05 AM
Sao
lai nhai chuyen NQL_TNV - Ky qua - tre nguoi non dai - gia roi dung noi
may chuyen do nua.
Phúc
đáp:
“Có
sợi tóc nào bay, trong trí nhớ nhỏ nhoi” là cũng cùng nguồn hứng khởi
này, chăng?
*
+ Đọc blog của Nguyễn Quang Lập (cái này chắc
ai cũng biết rồi chẳng cần quảng cáo thêm): ngày xưa tôi đọc Những
mảnh đời đen trắng thấy chán, xem mấy cái phim thấy sến, giờ đọc
kiểu viết blog thấy nhiều cái hay, đầy tài năng, nhưng là tài năng của
cái nhìn phía dưới đầu gối, thỉnh thoảng cũng nâng lên trên, cách được
khoảng hai gang tay.
Nhị Linh's Blog.
Đọc NQL
mà hiểu như vậy, thì hơi khí nặng tay với tác giả.
Phải đọc,
như những truyền kỳ, về một thế giới hồ ma của Liêu Trai, hay như những
"cửa sổ" nhìn ra thế giới bên ngoài, như cách Kundera đọc Kafka, trong Những di chúc bị phản bội, hay đọc
song song với "Ba thằng lăng nhăng" của Tô Hoài...
Biến thái
của nó, sau 30 Tháng Tư, (1) là dòng văn Bóng Đè, dòng thơ Mở
Miệng, dòng thơ đóng đinh thập tự của Nguyễn Viện...
Đây cũng
là cách Mishra đọc Ma Jian, Tiananmen's
wake, coi sexual love là antidote chống lại sự kiểm soát
của Đảng!
(1) Nên nhớ NQL là
thuộc thế hệ Chống Mỹ Cứu Nước, khác hẳn thế hệ... Nhị Linh. Thay vì
chọn cách viết của mấy ông kia, hay những ông như Đào Hiếu, Lữ Phương,
ông chọn cách viết "truyền kỳ".
Cũng là một cách nhìn lại thời của ông!
Chỉ nội cái tít không thôi,
là đã lộ ra tâm địa khốn nạn rồi. Trong bài viết, còn sử dụng những từ
ngữ hình
ảnh phải nói là vô lại, thí dụ:
…cần thời gian để hoa độc và
cỏ dại biến khỏi 42 Nhà Chung.
… toà tổng giám mục chấm dứt
sự lầm lẫn giữa tự do tôn giáo và phương pháp Chí Phèo.
Gấu không phải dân Ky Tô, mà
cũng thấy tởm! NQT
*
« Chúng tôi đi nước ngoài rất
nhiều, chúng tôi rất là nhục nhã khi cầm cái hộ chiếu Việt Nam ».
Nếu còn một chút sáng suốt,
chắc TGM Kiệt cũng thấy ngay là mình hớ hênh, nói khích không phải chỗ.
[Trích]
Một TGM đại diện cho bao
nhiêu giáo dân, nói chuyện với nhà nước, trong một sự kiện quan trọng
như vậy,
mà ‘hớ hênh, nói khích không phải chỗ’?
Nói khích? Đâu có phải mấy
đứa vô lại, côn đồ, vô học nói chuyện với nhau mà có chuyện “nói khích”
ở đây?
Cái nhục đó, nói vào dịp này,
chứ nói vào dịp nào nữa?
Một người gác bỏ việc đời,
chuyên lo thờ phụng Chúa, lo cho giáo dân, mà đành phải lôi chuyện nhục
nhã ở
cõi đời, cõi VC ra, để mà nói, đau đớn cỡ nào, ngoài cái nhục làm dân
Mít?
Cả cái thư, có chỗ nào cho
thấy vị TGM nói hớ hênh nói khích, tại sao đột nhiên có câu đó?
Nếu còn một chút sáng suốt? Mi "sáng suốt", khi đặt một cái tít anh/ ả, như thế? NQT
*
Vụ đụng độ giữa nhà nước VC và
Ky Tô giáo, bất cứ một người dân Mít nào, Ky tô hay không Ky tô, nếu là
người ‘sáng
suốt’, là sẽ cố gắng tìm cho mình một mảnh đất dung hòa [một miếng ván
trên mặt
nước lụt, thí dụ]. Lôi cái tội từ thời tổ tông ra [Ky tô giáo theo
Pháp, Việt gian,
bán nước], lôi mấy ông mũi lõ chống Cộng điên cuồng ra… thì
chỉ có dân Mít là thua thôi, chứ không phải
Ky tô giáo. Cái kiểu “ẩn dụ” hoa độc cỏ dại ở 42 Nhà Chung, là quá khốn
nạn, vì
biết rõ mảnh đất này bị nhà nước lấy làm vườn hoa, sau khi mấy anh VC
Đỏ tính ăn cướp
trắng trợn chia nhau không xong. Khi tâm địa không khá, thì viết ra bất
cứ cái
gì cũng khốn nạn. Đòi đất chỉ là cái cớ, để coi nhà nước đối xử với tôn
giáo ra sao, nếu nói "không sáng suốt", thì đó chính là nhà nước. Bởi
vì chỉ cần
mời TGM tới, hai bên từ tốn nói chuyện, không phải chuyện đòi đất, trả
đất, mà
là tương lai của đạo và đời, thí dụ vậy, và tương lai của đất nước….
Writing without frontiers ...
Mario Vargas Lllosa
He's following in
the
footsteps of Roger Casement, a British consul turned Irish nationalist
who was
hanged for treason in 1916 and painted as a paedophile by the British
government for what he is said to have written in the so-called Black
Diaries.
Casement is to be the protagonist of "a novel that will take place in Ireland, Congo,
in Berlin and the Amazon,
including places I
have never been to, such as Ulster,"
he says, with genuine excitement at the prospect of the journey that
awaits.
"There
are many things
that haven't changed in Congo.
It is one of the most tragic countries in the world, which endured a
terrible
colonial experience [at the hands of brutal Belgian king Leopold II].
And it
has only got worse since," he says.
"It
is calculated that
in the last 10 years four to five million people have been killed in Congo, yet it
barely gets reported in the newspapers. In many ways the Congolese are
still
living with the same problems they faced in the era of Conrad and
Casement."
Ông ta [Llosa] đi
theo những vết chân của Roger Casement một nhân viên Hồng Mao trở thành
một nhà
ái quốc Ái nhĩ lan và bị treo cổ vì tội phản quốc vào năm 1916…
Casement sẽ là
một nhân vật trong một cuốn "tiểu thuyết đặt để tại Ái nhĩ lan, Congo, Berlin,
và Amazon, bao gồm cả những nơi chốn mà tôi chưa tới như Ulster”, ông nói,
thực tình hào hứng về viễn tượng một chuyến đi đang chờ đợi.
“Có
rất nhiều điều
chẳng thay đổi ở Congo.
Đó là một trong những xứ sở thê thảm nhất trên thế giới, nơi đã trải
qua kinh
nghiệm thực dân thuộc địa khủng khiếp, và cứ tệ mãi đi kể từ đó". "Theo
như tính
toán thì trong 10 năm vừa qua, từ bốn đến năm triệu người đã bị giết ở Congo, nhưng báo
chí gần như vờ luôn. Trong rất nhiều đường hướng, người dân Congo vẫn sống
với cùng những vấn đề mà họ đã đối diện thời kỳ có Conrad và Casement."
Không hiểu cái tên
ngu đần chê bai, dè bỉu phim Tận Thế
Là Đây của Coppola, và còn viết ra điều đó
bằng tiếng Anh tiếng U, đăng trên Guardian,
đã vỡ cái ngu ra chưa, khi gọi đó là
Khải Huyền Dối Trá?
Coppola,
khi làm
phim trên, đã mường tượng ra được, có một cái gì đó nối kết một xứ sở
Mít, thời
nội chiến lần thứ hai, với một Congo
thời Conrad.
Tận Thế Là Đây là Việt Nam!
Khủng khiếp thật!
Nhạc PD vs Tù VC
Tình
đầu
Khi
gặp BHD, cô bé 11 tuổi, cũng là lúc nỗi nhớ Hà Nội không còn sôi sục
như những ngày vừa mới di cư, nhưng đã lặn sâu vào trong xương trong
tuỷ, đột nhiên sống dậy, và thế là những gì gì, người nữ muôn đời,
thánh nữ… tất cả hiển hiện mồn một trên bộ mặt đen nhẻm với chiếc răng
khểnh, cặp mắt thông minh, dò hỏi, tại sao mi nhìn ta như vậy? Mi nghĩ
ta là Hà Nội của mi, hử?
Rồi những mối tình sau đó, hình như cũng bị ảnh hưởng bởi mối tình đầu
với một cô bé con, thành thử chẳng có mối tình nào có tí mùi sex, mùi
lá khô vì đợi chờ, mùi lá ướt tèm nhẹp, mùi cỏ ngai ngái…
Thảm thật, thảm thật!
Thánh thiện thật, thánh thiện thật.
|
|