I Died for Beauty, but was Scarce

Tôi chết vì cái đẹp, nhưng thật khốn khổ
phải xoay sở sao cho vừa trong nấm mồ của mình
Khi một kẻ nào đó chết vì sự thực,
được đặt xuống phòng kế bên 

Anh ta nhẹ nhàng hỏi, tại sao tôi thất bại?
“Vì cái đẹp”, tôi trả lời.
“ Còn tôi thì vì sự thực - cả hai thì là một;
Như vậy hai đứa mình là anh em, đồng đạo, anh ta nói.

Và như thế đó, như hai bà con gặp nhau trong một đêm
Hai chúng trò chuyện giữa hai căn phòng
Cho tới khi rêu mọc tới môi
Và phủ lấp tên của chúng tôi

Note: Bài thơ G tưởng dễ nhá, nhưng, khi đọc 1 trang net cãi nhau búa xua về nó, mới tá hỏa!

Tuy nhiên, cái từ "chìa khoá" của bài thơ, là từ "thất bại", fail:

The ending is subtly prepared for with the question "why I failed?" The crucial word is "failed," rather than "died." Their deaths and any hopes of succeeding in their goals are futile. The moss covers their lips and their names on the grave marker; death has ended all communication and effectiveness. With this image Dickinson shows the powerlessness of the human condition and the relentless indifference of nature to human beings, who are obliterated at death. The speakers are never named; they are anonymous. Is it ironic that the only life in the poem is the moss? 

| Posted on 2005-12-12 | by Approved Guest

Bài thơ trên, thiển nghĩ, TTT chọn dịch vì nó có gì tương tự với bài thơ của Shakespeare, mà ông cũng đã từng dịch, ở đầu cuốn Một Chủ Nhật Khác.
Cái người nằm xuống vì cái đẹp là một nữ nhân, còn người “thất bại” vì sự thực kia, nam nhân.
Không thể chung phòng được, tuy cùng thất bại như nhau. Họ là bà con, là anh em, là đồng đạo, là vậy.
Chúng ta đọc bài thơ rồi đọc tiếp bài thơ sau đây, ở đầu MCNK, mới đúng là Song Kiếm Hợp Bích. 

Phượng Hoàng và Bồ Câu

Cái đẹp, sự thật, sự hiếm quí
Ân sủng rất mực giản dị
Táng tro cốt nơi đây. 

Cõi chết Phượng Hoàng nương náu
Và ngực Bồ Câu đoan trinh
Trong thiên thu an nghỉ. 

Không lưu truyền tông tích
Chẳng bởi tật nguyền
Vì chưng hôn phối thanh khiết. 

Vẻ thật không sao thật
Dáng đẹp phô, hão huyền
Sự thật cùng cái đẹp đã mai một. 

Trước quanh quách đôi linh điểu
Hằng chân thật hoặc mỹ miều
Vọng gửi khúc kinh cầu ngưỡng mộ.

Thanh Tâm Tuyền dịch 

The Phoenix and the Turtle

 

Beauty, truth, and rarity,
Grace in all simplicity,
Here enclosed'd in cinders lie 

Death is now the phoenix' nest,
And the turtle's royal breast
To eternity cloth rest, 

Leaving no posterity -
"Twas not their infirmity,
It was married chastity. 

Truth may seem but cannot be;
Beauty brag, but 'tis not she;
truth and beauty buried be.

 To this urn let those repair
That are either true or fair;
For those dead birds sigh a prayer.

William Shakespeare

---

Ai Lao - Sông Núi Chân Tình
Thích Đồng Văn

Người Về

Người về bóng ngả trên đường phố
Phố đổi màu theo mỗi bước chân
Mười năm ở lại cùng muông thú
Mây đã thành mưa rụng mấy lần 

Chén rượu quan hà chưa uống cạn
Hương nồng ngây ngất vẫn còn đây
Người ơi! trăng vẫn tròn trong mộng
Sao chẳng chờ nhau một kiếp nầy 

Người về một tấm thân hoang phế
Ngơ ngác bên đường lạc dấu vui
Chiếc áo phong trần xin gửi lại
Mười năm đi quên mất tiếng cười 

Vẫn tạ ơn đời khi sống sót
Mười năm máu chảy đọng thành thơ
Lòng ai muôn dặm còn thao thức
Có biết rằng đây vẫn đợi chờ 

Người về thương bóng mây qua núi
Núi đứng muôn đời nhớ tiếc mây
Cứ tưởng một lần quay trở lại
Cùng nhau vui hết cuộc sum vầy 

Ngụm khói lam chiều thôn Việt Bắc
Như màu khói thuốc thuở quen nhau
Bài thơ xưa viết mừng em lớn
Vẫn giữ làm tin chẳng nhạt màu 

Người về ngồi lại thềm soan cũ
Cỏ mọc điêu tàn trên lối xưa
Xin khóc một lần cho thảm thiết
Cho sóng triều dâng mở hội mùa 

Ngôi mộ ven đường ai chết đó
Đi tìm tung tích của cha anh
Đâu những oan hồn xưa lạc bước
Về đây nghe lại khúc quân hành 

Người về cúi nhặt bài thơ cũ
Nhặt trái tim mình trong khói tro
Mười năm đá cũng mềm như lệ
Chẳng trách ai quên một chuyến đò.

Trần Trung Đạo

[Trích: http://www.lebichson.net]

Lời giới thiệu: Thú thực Gấu vốn không mê thơ ông này. Nhưng bài này thì... được.

Gấu khoái những câu:

Người ơi! trăng vẫn tròn trong mộng
Sao chẳng chờ nhau một kiếp nầy?
Người về cúi nhặt bài thơ cũ
Nhặt trái tim mình trong khói tro
Mười năm đá cũng mềm như lệ
Chẳng trách ai quên một chuyến đò.
Nhưng câu "Về đây nghe lại khúc quân hành", thì quá hỏng!

*

Nhạc TCS  đã giúp đám bỏ chạy bợ đít VC, đám VC chính hiệu nuốt được nỗi đau 3 triệu con người chết vô ích, và nỗi nhục về tình trạng băng hoại như hiện nay ở trong nước.

Khi viết ra những dòng trên, G chỉ mơ mòng tưởng tượng ra mình, nếu là 1 anh VC Bắc Kít, và được gợi hứng từ kinh nghiệm của Paul Celan, khi bị đám Nazi vồ lấy bài thơ Tẩu Khúc của Thần Chết của ông.

Ui chao quả đúng đây là tâm trạng của VC thực. Qua kinh nghiệm thực được khoa  học chứng minh, qua những dòng dưới đây, từ 1 bài viết trên tờ Người Kinh Tế Mới

Thanh tẩy bằng nỗi đau
Purification by pain

The masochism tango

Religion got it right: pain seems to assuage guilt

CATHOLIC theology says that heaven awaits the pure of heart while hell is reserved for unrepentant sinners. For the sinful but penitent middle, however, there is the option of purgatory-a bit of fiery cleansing before they are admitted to eternal bliss. Nor is inflicting pain to achieve purification restricted to the afterlife. Self-flagellation is reckoned by many here on Earth to be, literally, good for the soul.

Surprisingly, the idea that experiencing pain reduces feelings of guilt has never been put to a proper scientific test. To try to correct that, Brock Bastian of the University of Queensland, in Australia, recruited a group of undergraduates for what he told them was a study of mental acuity. At the start of the study, 39 of the participants were asked to write, for 15 minutes, about a time when they had behaved unethically. This sort of exercise is an established way of priming people with feelings associated with the subject written about. As a control, the other 23 wrote about an everyday interaction that they had had with someone the day before.

After the writing, all 62 participants completed a questionnaire on how they felt at that specific moment. This measured, among other things, feelings of guilt on a scale from one (very slightly guilty or not at all) to five (extremely guilty).

Participants were then told they were needed to help out with a different experiment, associated with physical acuity. The 23 who had written about everyday interactions and 20 of the 39 who had written about behaving unethically were asked to submerge their non-dominant hand (i.e., left, if they were right-handed, and vice versa) into a bucket of ice for as long as they could. The remaining 19 were asked to submerge their non-dominant hand into a bucket of warm water for 90 seconds, while moving paper clips one at a time between two boxes, to keep up the illusion of the task being related to physical capabilities. That done, participants were presented with the same series of questions again, and asked to answer them a second time. Then, before they left, they were asked to rate on a scale of zero (no hurt) to five (hurts worst) how much pain they experienced in the warm water and the ice. Dr. Bastian reports in Psychological Science that those who wrote about immoral behavior exposed themselves to the ice for an average of 86.7 seconds whereas those who had written about everyday experiences exposed themselves for an average of only 64-4. The guilty, then, either sought pain out or were inured to it. That they sought it out is suggested by the pain ratings people reported. Those who had written about immoral behavior rated the ice-bucket experience at an average of 2.8 on the pain scale. The others rated it at 1.9. (Warm water was rated 0.1 by those who experienced it.)

Furthermore, the pain was, indeed, cathartic. Those who had been primed to feel guilty and who were subjected to the ice bucket showed initial and follow-up guilt scores averaging 2.5 and 1.1 respectively. By contrast, the "non-guilty" participants who had been subjected to the ice bucket showed scores averaging 1.3 and 1.2most no difference, and almost identical to the post-catharsis scores of the "guilty". The third group, the guilt-primed participants who had been exposed to the warm bucket and paper clips, showed scores averaging 2.2 and 1.5. That was a drop, but not to the guilt-free level enjoyed by those who had undergone trial by ice.

Guilt, then, seems to behave in the laboratory as theologians have long claimed it should. It has a powerful effect on willingness to tolerate pain. And it can be assuaged by such pain. Atonement hurts. But it seems to work-on Earth at least. •

---