Thơ TMT không ‘tục lụy’, như thơ DTL. Thí dụ, DTL có những câu như “tôi hôn người, hôn môi, rất tham” [?], TMT, không:
Môi tôi mùi thuốc còn thơm hơi

Tuyệt!

Thơ TMT gần với cõi thơ Bà Huyện Thanh Quan, nhưng lâu lâu, cũng “hạ trần”, nhất là hai câu này, quái thay, lại làm nhớ đến 1 thần nữ trong văn học Tầu:

Tôi xa người như xa cơn mưa
Tóc tôi còn ướt đến bây giờ

Đến bây giờ, đến bao giờ, đến hoài hoài, đến mãi mãi! 

Bài thơ này, mở ra cõi thơ của Gấu, làm, đúng những ngày vừa tới xứ lạnh, gặp lại cô bạn ngày nào, nhưng đầu óc thì vẫn ở trại tị nạn!
Thành thử cô bạn cũng bực, và có lần hỏi, thế còn cái cô ‘còn chút mồ hôi’ đâu rồi?
Đọc, thì cũng nên đọc thêm cái mẩu Bụi, và cái câu thơ thần sầu, chúng mình chỉ là hai hạt bụi lỡ thương nhau, rồi sau đó, hát 1 khúc TCS, ngày sau sỏi đá cũng cần có nhau, thì mới đủ bộ!

Sikiew nổi tiếng trong đám người tị nạn vì bụi của nó.
Ngay những giấc mơ của họ cũng đầy bụi.
Chúng mình chỉ là hai hạt bụi lỡ thương nhau.

Người xưa thèm nắm áo đề thơ.
Có lần anh mơ thấy em.
Và sau đây là bài thơ nắm áo:

Chiều ngu ngơ phố thị...
*
Môi tôi mùi thuốc còn thơm hơi 

Trong Yêu của Chu Tử, có xen, sau cơn mưa, thằng đàn ông với gói thuốc, rút 1 điếu, làm 1 hơi, mắt lim dim, mặc xác em nằm tê hê, và tác giả, kẻ kể chuyện, thay mặt người đàn bà, mọi người đàn bà, chửi toáng lên, nó coi mình không bằng hơi thuốc lá của nó!

Già quá rồi, quá đát rồi, nói chuyện ngày tình nhân, không sợ con nít nó cuời cho ư….
Bất giác nhớ đến bài thơ sau đây, do Czeslaw Milosz tuyển chọn.
 

ANNA SWIR
1909-1984

Poems about an old woman are rare, as if there were a tendency to relegate her to the realm of half-existence. But Polish poet Anna Swir returns to that subject several times with love and compassion.
Thơ về bà già thì hiếm, như thể, có khuynh hướng coi bà già thuộc ‘nửa cõi’, [chân trong chân ngoài, huyệt; hay, giường?].
Tuy nhiên nhà thơ nữ Ba Lan, Anna Swir, trở lại với đề tài này vài lần, với tình yêu và cảm thông
 

THE GREATEST LOVE

She is sixty. She lives
the greatest love of her life.

She walks arm-in-arm with her dear one,
her hair streams in the wind.
Her dear one says:
"You have hair like pearls."

Her children say:
"Old fool."

Mối tình vĩ đại nhất

Nàng sáu bó,
sống mối tình lớn lao nhất của nàng.

Nàng dạo bước, tay trong tay với người tình
Tóc nàng chảy dài theo gió
Người yêu nịnh nàng:
“Tóc em như ngọc trai”.

Mấy đứa con của nàng thì gật gù:
“Đúng là bà già khùng!”
*

READING HISTORY

for Hans Magnus

At times, reading here
 In the library,
I'm given a glimpse
Of those condemned to death
Centuries ago,
And of their executioners.

I see each pale face before me
The way a judge
Pronouncing a sentence would,
Marveling at the thought
That I do not exist yet.

With eyes closed I can hear
The evening birds.
Soon they will be quiet
And the final night on earth
 Will commence
In the fullness of its sorrow.
How vast, dark, and impenetrable
Are the early-morning skies
Of those led to their death
In a world from which I'm entirely absent,
Where I can still watch
Someone's slumped back,
Someone who is walking away from me
 With his hands tied,
His graying head still on his shoulders,

Someone who
In what little remains of his life
Knows in some vague way about me,
And thinks of me as God,
As Devil.
*

THE VOICE AT 3:00 A.M.

Who put canned laughter
Into my crucifixion scene?

Charles Simic
*

Last Meal

The waiter was dressed in black
and wore a hood
and when we told him we needed a little more time,
his pencil froze in the air above his pad.

And later when he came back
to ask if we were finished, we shook our heads no,
our forks still raised over our empty plates.

BILLY COLLINS

TLS JANUARY 21 2011

Note: Hai bài thơ trên, thật tình cờ, cùng đề tài! Một nặng, một nhẹ, và đều, khôn kham!

In the company of ghosts

DAVID EVANS

Andrei: Makine

THE LIFE OF AN UNKNOWN MAN
Translated by Geoffrey Strachan

256pp. Sceptre. £16.99. 978034099878 6

There is a Chekhov story in which a young woman joins a friend for a ride on a toboggan. As they rush through the snow, she hears him whisper in her ear: "I love you, Nadenka". Did he really say those words? Or did she just imagine it? They grow apart, settle down, have children. Two decades pass. Then one day they meet again, and board a toboggan together. As they pick up speed, the woman hears her old friend confide once more: "I love you, Nadenka".

At least, that is how Shutov, the protagonist of The Life of an Unknown Man, remembers the story. As the novel begins, we find him reciting the tale from memory, recalling with fondness its old-fashioned romance. But the version he tells differs exquisitely from Chekhov's tale. Shutov has forgotten that the story is called "Shutochka" or "A Little Joke"; that whispered declaration of love was a cruel prank, and the happy reconciliation never occurred in the ·original.

It is a beautifully subtle piece of characterization; the mistake reveals Shutov's tendency to fall back on comforting illusions. A middle-aged, moderately successful Russian novelist settled in Paris, he idealizes the country of his birth but hasn't visited it in twenty years. He prefers the company of characters in books ("faithful ghosts . . . the creatures brought into being by writers") to that of his flesh-and-blood girlfriend. When she leaves him, he experiences something like a midlife crisis, and decides to return to Russia to track down Yana, an old flame.

He finds her in St Petersburg, but she shows little interest in him. Disheartened, he wanders Nevsky Prospekt, bewildered by the "frenzied materialism" of the New Russia. He encounters Volsky, an elderly man who reminisces about his wartime experiences. Shutov listens, humbled, as Volsky speaks of the siege of Leningrad and the privations of Stalin's gulags. The man's tale has a luminous, didactic quality, like a fable, and it leads Shutov to an epiphany; he will give up his bourgeois fiction and write a new kind of book, a tribute to the "unvoiced" men and women of his country's past.

Like his finest work, Le Testament Francais (which was awarded the Prix Goncourt in 1995), Andrei' Makine's latest novel is about memory, both personal and historical. Although he lives in exile and writes in French, Makine grew up in the Soviet Union, and his novel examines and dramatizes attitudes towards the Communist period in present-day Russia, He criticizes the blithe "forgetfulness" of the country's youth, who have "turned the page of history" with "vigorous indifference", But he also satirizes the nostalgia of an older generation who cling pathetically to "the wretched vestiges of those days". Is Shutov any different? Or does his decision to write about the Soviet era at the end of the book represent a retreat into a romanticized Russian past? One suspects that his new project may just be another exercise in self-deception, like the bowdlerized Chekhov story.

In any case, this masterful novel resists easy answers. It finds Makine at the height of his powers: in the book's latter stages, he alternates dazzlingly, between the intimate Shutov narrative and the more expansive Vol sky saga, spinning a compelling, Beckettian vision of history as a "whirligig absurdity". Rich, artful, and affecting, The Life of an Unknown Man secures Makine's place in the first rank of European novelists.

Điếu văn bên mồ 

Ông bạn mới mất của chúng ta ghét trời xanh
Mấy ông Thầy Chùa trích dẫn Kinh Phật
Những chính trị gia hôn con nít
[Và, tất nhiên, ghét con nít hát, đêm qua em mơ gặp Bác H !]
Ghét đờn bà ngọt như mía lùi 

Bạn tôi thích nhậu ở nơi Cửa Phật, như Lỗ Trí Thâm (1)
Thích mấy em trần truồng chơi bóng chuyền
Chó hoang kết bạn
Chim xoa đầu thời tiết, khi chúng đang ị.

Note: Mượn hoa hiến Phật, bài thơ trên, đọc trước mồ bạn ta mà chẳng tuyệt sao?
Từ ‘xoa đầu’ mắc [đắt] thật. Làm Gấu nhớ những lần được ‘xoa đầu’!

Hà, hà!

(1) Nguyên văn: Thích mấy tên say ở nhà thờ.

@ Văn Hóa Magazine, lần NTN viếng thăm Tiểu Sài Gòn, 3.2008.
Bức hình nổi tiếng của chủ bút & chủ nhiệm & nhiếp ảnh gia Lý Kiến Cắn [Lý Kiến Trúc]
Chỉ có GNV dám ngồi dưới bức hình!

Bài ‘đàm thoại’ này, chưa biết hay dở ra làm sao, tuy nhiên, giá mà bỏ bớt đi những ‘kính anh, mến anh, dạ thưa anh.. ‘thì mới ‘bắt mắt’, người đọc!
Có thứ đàm thoại nào như vậy không nhỉ?
GNV chỉ biết thứ "mày tao chi tớ"!

TDN viết đã lâu lắm, cùng cái hồi GNV loay hoay tập tành viết, cũng trên tờ Văn. Không phải chỉ một mình anh, mà còn nhiều người khác nữa.

Gấu thường tự hỏi, tại sao không thể có 1 sự nổi trội, chỉ lấy 1 ông, của tất cả, trong khi, nhắc tới Ngọc Minh, thí dụ, là có ngay Trăng Huyết làm ‘thương hiệu’, Tuý Hồng, có ngay Vết Thương Dậy Thì, Trần Thị NgH, Nhà có cửa khóa trái…

Phải chăng, sự nổi cộm của 1 Võ Phiến đã trấn áp tất cả những nhà văn… Miền Trung?

Gấu tính viết bài này, từ lâu lắm rồi, nhưng cứ nấn ná, vì sợ bị chửi là làm phách, là kỳ thị, là, là… Nhưng có lẽ đã tới lúc, xuống một thang thuốc thật đắng, may ra có sự chuyển hướng, chăng?

Hà, hà!
*

Trong khi chờ đợi bài viết của GNV, post mẩu ‘đàm thoại’của Naipaul, với tờ The Paris Review. Có cái gì đó, có thể nhặt ra từ trích đoạn sau đây, và áp dụng cho Mít, đặc biệt là những nhà văn Miền Trung!
*

Phỏng vấn viên:
Ông rời Trinidad năm 1950 để học Oxford, tới một mảnh đất xa lạ, để theo đuổi tham vọng. Ông kiếm cái gì vậy?

Naipaul:
Tôi muốn trở nên rất nổi tiếng. Tôi cũng muốn là 1 nhà văn: nổi tiếng nhờ viết. Cái sự phi lý của tham vọng này, là, vào lúc đó, tôi đếch biết viết ra làm sao, mà cũng đếch biết, viết về cái chó gì!

V.S. Naipaul

from The Art of Fiction CLIV

INTERVIEWER

You left Trinidad in 1950 to study at Oxford-setting out across the seas to an alien land in pursuit of ambition. What were you looking for?

NAIPAUL

I wanted to be very famous. I also wanted to be a writer: to be famous for writing. The absurdity about the ambition was that, at the time, I had no idea what I was going to write about. The ambition came long before the material. The filmmaker Shyam Benegal once told me that he knew he wanted to make films from the age of six. I wasn't as precocious as he: I wanted to be a writer by the age of ten.

I went to Oxford on a colonial government scholarship, which guaranteed to see you through any profession you wanted. I could have become a doctor or an engineer, but I simply wanted to do English at Oxford-not because it was English and not because it was Oxford, but only because it was away from Trinidad. I thought that I would learn about myself in the three or four years I was going to be away. I thought that I would find out my material and miraculously become a writer. Instead of learning a profession, I chose this banality of English-a worthless degree, it has no value at all.

But I wanted to escape Trinidad. I was oppressed by the pettiness colonial life and by (this relates more particularly to my Indian Hindu family background) the intense family disputes in which people were judged and condemned on moral grounds. It was not a generous society-neither the colonial world nor the Hindu world. I had a vision that, in the larger world, people would be appreciated for what they were-people would be found interesting for what they were.

INTERVIEWER

You have been to so many places-India, Iran, West Africa, the American Deep South. Are you still drawn to travel?

NAIPAUL

It gets harder, you know. The trouble is that I can't go places without writing about them. I feel I've missed the experience. I once went to Brazil for ten days and didn't write anything. Well, I wrote something about Argentina and the Falklands, but I didn't possess the experience-I didn't work at it. It just flowed through me. It was a waste of my life. I'm not a holiday taker.

The Paris Review, Issue 148, 1998
*

Từ một nhà phê bình văn học trở thành một blogger, điều tôi cảm thấy hài lòng nhất là được nhân dân đọc nhiều và rõ ràng, nếu không yêu mến thì cũng rất quan tâm.
NHQ

Cách dừng từ “Từ….”, trong câu trên của Thầy Cuốc, cho thấy tiếng Việt của Thầy hơi bị yếu, có khả năng Thầy bị  “lệch pha”. Viết như thế, khiến độc giả có cảm tưởng, Thầy bỏ nghề xoa đầu thiên hạ, qua làm blogger!
Thường, thì người ta sẽ viết, thí dụ: nghề của tớ, là xoa đầu thiên hạ, kể từ khi thêm nghề blogger, điều mà tớ cảm thấy hài lòng nhất, là được nhân dân đọc nhiều, và rõ ràng là, nếu không yêu mến thì cũng rất quan tâm tới tớ!

Tiếng Việt, đâu có dễ!