|
Thu,
2010
Xuống rừng nẻo thuộc
*
Thu phố ca
Tóc
trắng ba nghìn trượng
Theo mối sầu lê thê
Chẳng hay trong gương sáng
Còn chỗ nào để lọt sương thu?
Bài thơ làm nhớ Cao Bá Quát, và câu thơ ông mượn Lý Bạch:
Quân bất kiến cao đường minh kính bi bạch
phát...
Bạch
phát. Sầu miên.
Ở đây có hai chiều, một cao, một dài.
Tóc phát cứ dựng đứng lên mãi, sầu cứ thế miên man kéo dài.
Gấu thu hai chiều, vào một:
Hàng cây trong công viên bên đường nhớ rừng
Cùng thi nhau vươn cao
như muốn trút hết nỗi buồn lên trời.
Trong bài Dạ
Vũ
Ký Bắc, một ông bạn thơ chẳng đã tấm tắc hai câu trên, và phán, hai
câu đủ
rồi, đếch cần làm thơ nữa vưỡn OK như thường!
Sầu miên man kéo dài, tạo nên trục hoành, trục x.
Tóc dựng đứng lên mãi, tạo trục tung, trục y.
Hợp nhất hai trục thành một, còn là hành động, thu gọn không gian, đời
người...
vào trong một cái gương, và buồn quá, hất hàm hỏi, 'quân bất kiến, cao
đuờng
minh kính, triêu như thanh ti, mộ thành tuyết.... '
Gương
sáng, thì, chỉ cần một tí bi lụy - tí bi lụy là cả một đời
người:
mới tơ xanh khi đón em nơi trường Gia Long, mà giờ này bạc trắng, em
thì cũng
đã đi trước, đang chờ, đang đợi... - là đủ làm nhoè.
Thu
sương còn có nghĩa 'nước mắt mùa thu, khóc cho cuộc tình'!
Tình cờ
đọc bài của Trần Văn Tích, trên một số Văn Học cũ. Post lại,
qua dạng
scan, phần viết về Thu Phố Ca, của Lý Bạch.
Kỳ tới, Tin Văn sẽ đưa ra cách đọc của Gấu, ly kỳ hơn, và thuyết phục
hơn!
*
Mần chi cho dài dòng , vầy được chăng?
Soi gương, sương
điểm bao
giờ
Nối dài nghìn trượng, tóc
chưa bằng sầu
Độc giả
Tin Văn.
*
Phúc đáp,
Số là,
trong những cách cắt nghĩa bài thơ, mà TVT đưa ra, Gấu chẳng chịu một
cách nào!
Gấu sẽ đưa ra, cách của Gấu.
Cám ơn bạn.
Kính. Gấu.
Note:
Tình cờ đọc ... TV, vớ
được bài này, viết dở dang, rồi quên luôn!
Nhân Thu này, viết tiếp chăng?
Hai câu thơ của độc giả TV, mà chẳng tuyệt sao?
Lục
bát, thần sầu như thế,
mà... long đong ư?
5.11.2010
Thơ mỗi ngày
TREATISE ON EMPTINESS
In a
bookstore I accidentally
ended up at the section on Tao, or
more precisely, by the Treatise on Emptiness.
I rejoiced, since that day I
was perfectly empty.
What an unexpected
meeting-the patient finds the doctor,
the doctor doesn't speak.
Zagajewski
Without End
Tại
tiệm sách tình cờ tớ vớ
được một đoạn về Đạo Lão, hay đúng hơn,
Luận về Trống Không
Tớ sướng điên lên, bởi vì kể từ khi đó,
Tớ thấy mình kiệt cùng trống rỗng
Đúng là một cuộc gỡ thần kỳ - bệnh nhân gặp được bác sĩ,
ông ta không nói gì hết
*
Trang thơ Adam
Zagajewski
Giáng
Sinh, [2009], ngồi nhà đọc chơi vài bài thơ!
NEW YEAR’S EVE, 2004
You're at home listening
to recordings of Billie
Holiday,
who sings on, melancholy,
drowsy.
You count the hours still
keeping you from midnight.
Why do the dead sing peacefully?
while the living can't free
themselves from fear?
Adam
Zagajewski
Đêm Giao Thừa
Bạn ở nhà nghe Duy Khánh ca
Xuân này con không về
Bạn đếm từng giờ,
Chờ cúng giao thừa
Tại sao người chết ca nghe thật
hiền hòa?
Trong khi người sống không thể
nào rũ ra khỏi sự sợ hãi?
ANECDOTE OF RAIN
I was strolling under the
tents of trees
and raindrops occasionally
reached me
as though asking:
Is your desire to suffer,
to sob?
Soft air, wet leaves;
-the scent was spring, the
scent sorrow.
Giai thoại
mưa
Anh lang thang dưới tàng cây
và những hạt mưa thỉnh thoảng
lại đụng tới anh
như muốn hỏi:
thèm gì, ước gì?
đau khổ
hay nức nở?
Trời nhẹ, lá ướt;
-Mùi xuân, mùi buồn
Giáng Sinh, Năm Ngoái
Nhớ
Thuở ấy chúng mình xanh tóc xanh
Ghi chú
trong ngày
Generation
Why?
[Thế hệ, Tại sao? Để làm cái
chó gì?]
November 25, 2010
Zadie Smith
Khi Đỏ
là Đen
In memory of my
parents Renfu and Yuee, who, like many Chinese people in the book,
suffered
during the Cultural Revolution because they were politically black.
Để tưởng niệm bố mẹ tôi, cũng như nhiều người TQ khác ở trong cuốn
sách
này, đã đau khổ trong thời kỳ Cách Mạng Văn Hóa, vì lý lịch đen của họ.
Qiu Xiaolong
*
Inspector
Chen of the
Shanghai Police Bureau is "on vacation." Actually, he is working for
a triad-connected businessman about to build a vast complex in Central Shanghai evoking the "glitter and
glamour" of the '30s. But when former Red Guard, novelist Yin Lige is
murdered, he must return to duty to apprehend the culprit.
*
Yin had been a Shanghai
College
graduate, class of 1964.
Because of the enthusiasm she
displayed in student political activities, she had been admitted to the
Party
and, after graduation, assigned a job as a political instructor at the
college.
Instead of teaching classes, she gave political talks to students. It
was then
considered a promising assignment; she might rise quickly as a Party
official
working with intellectuals who forever needed to be reformed
ideologically.
When the Cultural Revolution
broke out, like other young people she joined a Red Guard organization,
following Chairman Mao's call to sweep away everything old and rotten.
She
threw herself into criticism of counterrevolutionary or revisionist
"monsters," and emerged as a leading member of the College
Revolutionary Committee. Powerful in this new position, she pledged
herself to
carry on "the continuous revolution under the proletarian
dictatorship." Little did she suspect that she herself was soon to
become
a target of the continuous revolution.
Toward the end of the
sixties, with his former political rivals out of the way, Chairman Mao
found
that the rebellious Red Guards were blocking the consolidation of his
power. So
those Red Guards, much to their bewilderment, found themselves in
trouble. Yin,
too, was criticized and removed from her position on the College
Revolutionary
Committee. She was sent to a cadre school in the countryside, a new
institution invented by Chairman Mao on an early May morning, after
which May
7th Cadre Schools appeared throughout the country. For Mao, one of
their
purposes was to keep politically unreliable elements under control or,
at
least, out of the way.
The cadre students consisted
of two main groups. The first was composed of ex-Party cadres. With
their
positions now filled by the even more left-wing Maoists, they had to be
contained somewhere. The other was made up of intellectuals, such as
university
professors, writers, and artists, who were included in the cadre rank
system.
The cadre students were supposed to reform themselves through hard
labor in the
fields and group political studies.
Yin, a college instructor,
and also a Party cadre for a short while, fit into both categories. In
the
cadre school, she became the head of a group, and there Yin and Yang
met for
the first time.
Yang, much older than Yin,
had been a professor at East
China University.
He had been in the United
States and had returned in the early
fifties, but soon he was put on the "use under control" list, labeled
a Rightist in the mid-fifties, and a "black monster" in the sixties.
Yin and Yang fell in love
despite their age difference, despite the "revolutionary times,"
despite the warnings of the cadre school authorities. Because of their
untimely
affair, they suffered persecution. Yang died not too long afterward.
After the Cultural
Revolution, Yin returned to her college, and wrote Death of a Chinese
Professor, which was published by Shanghais Literature Publishing
House.
Although described as a novel, it was largely autobiographical.
Initially, as
there was nothing really new or unusually tragic in the book, it failed
to
sell. So many people had died in those years. And some people did not
think it was
up to her-as an ex-Red Guard-to denounce the Cultural Revolution. It
was not
until it was translated into English by an exchange scholar at the
college that
it attracted government attention.
Officially, there was nothing
wrong with denouncing the Cultural Revolution. The People's Daily did
so, too.
It had been, as the People's Daily declared, a mistake by Chairman Mao,
who had
meant well. The atrocities committed were like a national skeleton in
the
closet.
To be aware of the skeleton,
at home, was one thing, but it was quite another matter to drag it out
for
Westerners to see. So Party critics labeled her a "dissident," which
worked like a magical word. The novel was then seen to be a deliberate
attack
on the Party authorities. The book was secretly banned. To discredit
her, what
she had done as a Red Guard was "uncovered" in reviews and
reminiscences. It was a battle she could not win, and she fell silent.
But all that had happened
several years earlier. Her novel, filled with too many specific
details, did
not attract a large audience abroad. Nor had she produced anything
else, except
for a collection of Yang's poetry she had earlier helped edit. Then she
was
selected for membership in the Chinese Writers' Association, which was
interpreted as a sign of the government's relenting. Last year, she had
been
allowed to visit Hong Kong as a
novelist. She
did not say or do anything too radical there, according to the files.
Tưởng
nhớ Thảo Trường
Một cái chết rất ngoạn mục.
…
no
life is lived for the
sake of an obituary.
Brodsky.
Chẳng
có cuộc đời nào, sống, chỉ để mong có được một câu ai điếu!
Cho dù chết một cái chết thật
ngoạn mục!
Nhưng,
giả như có một lời ai điếu…
ngoạn mục, trong hằng hà những tạm biệt, hẹn gặp lại, đã đi vào lịch
sử, đã tự
bôi xóa mình trước vĩnh cửu, về người tình talawas?
Ui chao lại nhớ đến bản nhạc
Somewhere My Love, dành cho người tình Lara! (1)
Tuy
nhiên, cái kỷ niệm [chưa
kể ra] của GNV, về talawas xem ra lại dễ thương nhất, trong số những
lời 'rỏ máu
mắt' khóc người tình talawas!
(1)
Somewhere,
my love,
There will be songs to sing
Although the snow
Covers the hope of spring.
Somewhere
a hill
Blossoms in green and gold
And there are dreams
All that your heart can hold.
Someday
we'll meet again, my
love.
Someday whenever the spring
breaks through.
You'll
come to me
Out of the long ago,
Warm as the wind,
Soft as the kiss of snow.
Till
then, my sweet,
Think of me now and then.
God, speed my love
'Til you are mine again.
Also
known as the Love Theme
or Lara's Theme
from the movie Dr. (Doctor)
Zhivago
Source
Bản
nhạc này, GNV cũng có 1
kỷ niệm tuyệt vời về nó, những ngày sau 1975: Trong khi Gấu ngồi viết
bài điểm cuốn Ngôi nhà của những hồn ma, của Isabel
Allende, cho tờ Tuổi Trẻ, thì
nghe lại bản nhạc này, qua
Đài
Phát Thanh Sài Gòn, và nghĩ mình đang sống lại, như cả Miền Nam đang
sống lại
cùng bản nhạc, cùng câu chuyện tình của Pasternak...
Ui
chao, cứ tưởng bở!
Nghèo mà ham!
Đài gương soi đến dấu bèo!
*
Kỷ niệm
sầu như tiếng thở dài
Khuya chìm trong tiếng khóc
tương lai
Tầm xa hạnh phúc bằng đêm tối
Tôi mất thời gian lỡ nụ cười
Nhã Ca: Thanh Xuân
Kỷ niệm
được coi như là ai điếu
talawas của GNV thì cũng thường thôi, nhưng cú hậu kỷ niệm, thì thật là
tuyệt vời,
vì nó liên quan đến kỷ niệm của Gấu về cô bạn, những ngày đầu gặp lại
nơi Xứ Lạnh.
Gấu thực sự chẳng có ý định
xung phong, mặt dầy xin viết khống cho talawas, và đây là ‘đề xuất’ của
NTV, ông
phải viết cho diễn đàn này, và dí cái số điện thoại của SCN vào tay Gấu.
Thế là gọi điện thoại. Anh chờ
em một chút, em đang bận.
Chẳng hiểu SCN đang bận, hay
là muốn giành quyền trả tiền điện thoại viễn liên.
Và SCN
gọi lại liền sau đó. Nói
chuyện thân mật lắm.
Chính
cái câu ‘em đang bận’ làm
GNV viết cho talawas!
Nó làm Gấu nhớ đến câu của cô
bạn, khi gặp lại, nhắc kỷ niệm cũ, và cô nói, "You are N/A”.
Ý của cô là, ngay từ hồi đó đó,
anh cũng đâu có rảnh!
*
J'écris depuis que tu me lis.
Les mots sont en retard sur nos vies.
Cầm Dương Xanh
*
Bọ tạm
thời đóng cửa
comments, mong bà con thông cảm.
Sến tôi tạm thời cho talawas
ngỏm dài hạn, mong bà con thông cảm.
Bắt
khẩn cấp CGDL, do dám đụng
tới Hoàng Tử Ghiền!
Tống giam CHH
Vũ
vì dám kiện Trùm VC!
Đâu phải chuyện đùa!
Thiệu, chửi Râu Kẽm,
hóa ra không chỉ chuyện đùa với vận nước ngày nào, mà còn chuyện nhục
ngày này:
Về quỳ lạy VC.
Người sao thì củ vậy, đúng như các cụ nói!
*
Một kỷ niệm tuyệt vời nữa,
với
talawas, liên quan tới từ ‘thất kinh’, của GNV trong bài viết về thơ trẻ ở
trong nước!
Những dòng trong ngoặc trong
câu sau đây, (1) là của SCN, trong 1 cái mail, trong cái mail, còn 1
câu, viết
thêm cho đủ: Anh là đàn ông, anh không thể nào hiểu được đàn bà đau khổ
như thế
nào khi mãn kinh, và sợ nó như thế nào…!
Hà, hà!
(1)
Octavio Paz, trong
"Thơ ca, Xã hội, Nhà nước" cho rằng, thật "khẩn trương"
(urgent), yêu cầu đánh tan mọi mập mờ đánh lận con đen, giữa cái gọi là
nghệ
thuật của quần chúng, của tập thể, với cái gọi là nghệ thuật "quan
phương" (official art). Một bên, là nghệ thuật được gợi hứng từ niềm
tin,
lý tưởng của xã hội, một bên là nghệ thuật được viết dưới ánh sáng của
Đảng
(art subjected to the rules of a tyrannical power). Tư tưởng Ky Tô giáo
đã nhập
thân vào những đế quốc quyền uy, nhưng thật lầm lẫn khi coi nghệ thuật
Gothic
hoặc Phục Hưng là do quyền lực giáo hoàng sáng tạo ra. Quyền lực chính
trị có
thể sử dụng, và còn có thể thúc đẩy một dòng nghệ thuật, nhưng nó chẳng
bao giờ
sáng tạo ra nổi nghệ thuật. Còn điều này nữa: về lâu về dài, nó tạo
ra phản
ứng phụ, làm cho nghệ thuật "thất kinh" (mãn kinh đúng hơn, nhưng cái
từ " thất kinh " này lại có được cái bóng chữ của nó !) bất lực,
nghĩa là hết còn đẻ đái gì nữa.
Trong
hai từ trên, là, hai nghĩa. Một liên quan đến Nàng Kiều có bầu: Thất kinh nàng chửa...
Mãn kinh, là hết chửa!
Bởi vậy SCN mới nhận xét, ‘có
được cái bóng chữ của nó’, và 'bóng chữ', cũng là để vinh danh nhà thơ
Lê Đạt,
1 đấng nam nhi không bao giờ đau khổ chuyện kinh nguyệt!
Ui chao đúng là cái thuở ban
đầu!
V/v Thơ trẻ ở trong nước: Bài
viết này,
SCN mail, đề nghị cho đăng ở talawas, khi nó vừa mới đi khúc dạo đầu,
trên
VHNT, hình như là do một nhà văn nhà thơ nào đó báo động với talawas,
khi đó
đang làm một chuyên đề về thơ.
Thời gian đó, GNV còn liên lạc meo miếc với một số nhà văn nhà thơ
trong nước,
nhân chuyến về nước bắt tay với VC còn nóng hổi, và NN đã mail, khen,
‘được
được’!
Đọc
lại, thấy ‘được’ thật, nhưng
là do ‘mết’ em quá mà mới viết tới như thế!
Best
wishes to All Of U
there!
And, Take Care!
NQT
Linda Lê :
“J'aime que les livres soient des brasiers"
Tác phẩm của bà
còn bị ám ảnh bởi đề tài nhị phân, hai mặt...
Đúng thế. Tôi cảm
thấy mình rất hai mặt, và hơn thế nữa, đa mặt, đa thân; những hồn ma
luôn trú
ngụ ở nơi tôi, và theo với đà viết, có được những cuốn sách, cùng lúc,
tôi cảm
thấy mình giầu có thêm lên, như thể tôi gọi dậy được những hồn ma, và
họ nhập
thân vào những nhân vật của tôi, nhờ tôi viết, mà những hồn ma ló dạng.
Trước
tiên là cha tôi, một người mà tôi luôn mong muốn thể hiện long kính
trọng. Ông đã
từng muốn là một họa sĩ, và đã từ bỏ tham vọng khi có một gia đình. Ông
là một khuôn
mẫu, và mấy bà chị cô em của tôi luôn nói đùa, tôi là đệ tử của ông.
Khi tôi tới
Pháp định cư, tôi viết thư cho ông, ở lại Việt Nam, ông trả lời, ông
rất tin tưởng
ở nơi tôi, và tuy ông không biết tôi sẽ làm gì, dự định ra sao, thế
nào, nhưng ông
tin rằng, tôi phải làm được một cái điều gì đó làm ông ngạc nhiên.
Chính ông đã
xui khiến, phải nói là, xúi đẩy, tạo hứng khởi cho tôi để trở thành nhà
văn.
Kỷ niệm, kỷ
niệm
ABSALOM, ABSALOM!
I know of two
kinds of writers: one whose obsession is verbal procedure, and one
whose
obsession is the work and passions of men. The former tends to receive
the
derogatory label "Byzantine" and to be exalted as a "pure
artist." The other, more fortunate, has known such laudatory epithets
as
"profound," "human," "profoundly human," and the
flattering abuse of "primal." The former is Swinburne or Mallarme;
the latter, Celine or Theodore Dreiser. Others, truly exceptional,
exercise the
joys and virtues of both categories. Victor Hugo remarked that
Shakespeare
embodied Gongora; we might also observe that he embodies Dostoevsky....
Among
the great novelists, Joseph Conrad was the last, perhaps, who was as
interested
in the procedures of the novel as in the destiny and personality of his
characters. The last, until Faulkner's sensational appearance on the
scene.
Faulkner likes to present the novel through his characters. This method
is not
totally original: Robert Browning's The
Ring and the Book (1868) details the same crime ten times, through
ten
mouths and ten souls, but Faulkner infuses an intensity in them which
is almost
intolerable. Infinite fragmentation, an infinite and black carnality,
is
encountered in this book. The theater is Mississippi;
the heroes, men destroyed by envy, drink, solitude, and the erosions of
hatred.
Absalom, Absalom! is comparable to The Sound and the Fury. I know of no
higher
praise.
Borges
Absalom, Absalom!
Tôi
biết hai loại nhà văn.
Một, ám ảnh của họ là cuộc diễn biến của chữ, verbal procedure, một,
việc làm,
work, và đam mê của con người. Loại thứ nhất, cực điểm của họ, là ‘nghệ
sĩ
thuần tuý’. Loại kia, may mắn thay, được ban cho những cái nón như là
“sâu
thẳm” [profound], “nhân bản”, human, rất nhân bản. Trong số này, còn có
những
người ở giữa, nghĩa là tu tập cả niềm vui lẫn đức hạnh của cả hai loại
trên.
Trong số những tiểu thuyết gia vĩ đại nhất, Joseph Conrad là người cuối
cùng,
có lẽ, đã quan tâm đến những thủ tục của một tiểu thuyết như trong số
phận và
nhân cách của những nhân vật của ông. Người cuối cùng, cho đến khi Faulkner xuất hiện trên sàn diễn.
Faulkner thích trình ra cuốn
tiểu tiểu thuyết của ông, qua những nhân vật. Phương pháp này thì cũng
không
hoàn toàn do ông mà ra: Cuốn Cái Nhẫn và
Cuốn Sách (1868), của Robert Browning tả chi tiết một tội ác 10
lần, qua 10
cái miệng và 10 linh hồn, nhưng Faulkner tẩm sự căng thẳng, cuờng độ,
vào trong
những nhân vật của mình đến mức độc giả, thứ "cà chớn" sẽ đếch làm
sao chịu được! Một cung cách mẩu đoạn, phá nát văn phong đến tận cùng,
[cánh
đồng bất tận mà!] đến vô cùng, dục vọng thì cũng vô cùng, và đen thui,
đó là
những gì người đọc tìm thấy ở trong một cuốn sách của ông. Nhà hát là
Mississippi, những nhân vật của ông, đàn ông, bị tiêu ma, huỷ diệt bởi
lòng ham
muốn, rượu, cô đơn, và tàn tạ mãi đi, vì hận thù.
Absalom, Absalom! có thể sánh với Âm thanh và
Cuồng nộ, và tôi không biết, có lời vinh danh nào cao hơn thế nữa,
về nó!
Borges
Nhà hát
là Miền Nam.
Những nhân
vật của Nguyễn Ngọc Tư….
NNT chưa từng đọc Faulkner, nhưng
có thể nói, toàn bộ tác phẩm của cô, bước ra từ khúc dạo đầu của Absalom, Absalom! của Faulkner
Absalom, Absalom! có thể sánh với Âm thanh và
Cuồng nộ, và tôi không biết, có lời vinh danh nào cao hơn thế nữa,
về nó!
Borges
Tuyệt!
Khen 1
tác phẩm của Faulkner,
bằng 1 tác phẩm khác, cũng của Faulkner!
Đây cũng là đòn của Kim Dung, cho Vô Kỵ sử dụng, để đánh bại 1 nhà sư
Thiếu
Lâm, bằng chính võ công của Thiếu Lâm, và đúng cái môn võ công mà nhà
sư nổi
danh nhờ nó, trong 1 trận đánh kinh thiên động địa trên Quang Minh
Đỉnh, để cứu
cả một lũ Ngụy, tức Ma Giáo!
Đâu có
thứ võ công nào khác, để
mà đánh bại Ngài, ngoài võ công của chính Ngài!
|
|