|
Thu,
2010
Mùa vàng rực rỡ trên nương
đồi bậc thang ở VN
Một
trong những địa điểm du
lịch rất ấn tượng của Việt Nam
mà vẫn chưa được quảng bá nhiều cho khách du lịch là ruộng bậc thang.
Hãy đến Mù Căng Chải vào đầu
vụ lúa hay vào mùa lúa chín, bạn sẽ thấy ruộng bậc thang
không hề thua kém gì Bali, nơi được coi là có
ruộng bậc thang nổi tiếng nhất thế giới.
Bạn Yang - Vương Liên Dương
chia sẻ với các bạn đọc một số hình ảnh ruộng bậc thang Mù Căng Chải
vào vụ lúa
chín.
Source
Thơ mỗi ngày
WAIT
FOR AN AUTUMN DAY
(FROM EKELOF)
Wait
for an autumn day, for a
slightly
weary sun, for dusty air,
a pale day's weather.
Wait
for the maple's rough,
brown leaves,
etched like an old man's hands,
for chestnuts and acorns,
for an
evening when you sit
in the garden
with a notebook and the
bonfire's smoke contains
the heady taste of ungettable wisdom.
Wait
for afternoons shorter
than an athlete's breath,
for a truce among the clouds,
for the silence of trees,
for the
moment when you reach
absolute peace
and accept the thought that what you've lost
is gone for good.
Wait
for the moment when you
might not
even miss those you loved
who are no more.
Wait
for a bright, high day,
for an hour without doubt or
pain.
Wait for an autumn day.
Adam
Zagajewski
[From Eternal Enemies]
Ghi chú
trong ngày
31.10.2010
The Worst of the Madness
November 11, 2010
Anne Applebaum.
Bloodlands: Europe
Between Hitler and Stalin
by Timothy Snyder
Basic Books, 524 pages,
$29.95
Stalin’s Genocides
by Norman M. Naimark
Princeton University Press, 163 pp., $26.95
... if
we are American, we
think “the war” was something that started with Pearl Harbor in 1941
and ended
with the atomic bomb in 1945. If we are British, we remember the Blitz
of 1940
(and indeed are commemorating it energetically this year) and the
liberation of Belsen. If we are
French,
we remember Vichy
and the Resistance.
If we are Dutch we think of Anne Frank. Even if we are German we know
only a
part of the story.
Nếu là Mít, chúng ta… nghĩ đến 30 Tháng Tư 1975, hay, chúng ta chỉ
biết 1 phần
của lịch sử?
*
30.10.2010
Xuống
phố, quơ mấy tờ báo. Asia Literary Review, đặc biệt về Khờ Me Đỏ. Tờ
NYRB có bài của Coetzee về
cuốn Nemesis của Philip Roth.
Tờ Le Monde có bài về hai
ông, Les deux Mario Vargas
Llosa. Tờ Điểm Sách London
cũng có 1 bài, thật hách, nếu chỉ đọc tên tác giả, Slovj
Zizek, và cái tít bài: China’s Open
Secret [Bí mật mở rộng của TQ].
Từ từ TV lèm
bèm tiếp.
*
Bài của
Slovj Zizek, thật tình cờ, đụng
vô 2 vấn đề đang nổi cộm
trong Mít, trong và ngoài nước, là cú bắt khẩn cấp CGDL, và bài vọng
cổ, trước
khi ngỏm, về vận nước, khi không còn ‘ta..”
Cái
tít bài viết
chẳng nói tới cái vụ tướng Toàn ban job cho ông con ghiền ư ?
Zizek điểm cuốn viết về thế
giới bí mật của mấy ông Trùm Bắc Bộ Phủ, và từ đó, đi đến 1 số kết luận:
The notion of the
Party-state cannot do justice to the complexities of 20th-century
Communism: there
is always a gap between Party and state, and the Party functions as the
state's
shadowy double. Dissenters call for a new politics of distance from the
state, but they don't recognize that the Party is this distance: it
embodies a
fundamental distrust of the state, its organs and mechanisms, as if
they needed
to be controlled, kept in check, at all times. A true 20th-century Communist
never fully accepts the state: he accepts the need for an agency,
immune to the
law, which has the power to supervise the state's activities.….
But China is no Singapore
(neither, for that matter, is Singapore):
it is not a stable country with an authoritarian regime that guarantees
harmony
and keeps capitalism under control. Every year, thousands of rebellions
by
workers, farmers and minorities have to be put down by the police and
the army.
No wonder official propaganda insists obsessively on the notion of the
harmonious
society: this very excess bears witness to the opposite, to the threat
of chaos
and disorder. One should bear in mind the basic rule of Stalinist
hermeneutics: since the official media do not openly report trouble,
the most
reliable way to detect it is to look out for compensatory excesses in
state
propaganda: the more 'harmony' is celebrated, the more chaos and
antagonism there
is in reality. China
is barely under control. It threatens to explode. ./.
Tuyệt!
Zizek
là một bậc thầy về chủ
nghĩa CS thời hậu CS. TV tính giới thiệu cuốn viết về bạo lực của ông,
nhưng lu
bu quá, ôm đồm quá, chưa dám đụng vô. Một vị độc giả thân quí của TV,
rũa GNV
hoài, bỏ mẹ mấy chuyện đó cho thiên hạ, ‘anh cu Gấu’ nên trở về với
BHD, nghĩa
là, nên lo viết văn, hoặc dịch, ‘giá mà có thêm 1 cuốn thứ nhì, giống
như "Istanbul",
mà chẳng tuyệt
sao”, vị đó viết mail nhắn nhủ như thế.
Đa tạ.
NQT
*
Trước 1975, Râu Kẽm bị Thiệu
làm khó dễ tính ngăn chặn không cho ra tranh cử Tổng Thống, hồ sơ không
hợp lệ, nhưng khi hợp lệ, chàng ngồi vuốt râu, rút dù, đẩy Thiệu vào
thế độc diễn.
Thiệu
OK, 1 mình mình ngựa, và
phán, chuyện sống chết của 1 đất nuớc, đâu phải chuyện đùa?
GNV,
vào lúc này bỗng nhớ đến
câu nói hiển hách của Thiệu: Đâu phải chuyện đùa?
Nhắn
mấy ông mấy bà hăm hở rỏ
máu mắt viết ‘ai điếu’: Đâu phải chuyện đùa, mà bầy trò văn chương, gọt
rũa câu
kệ, nấu nướng ăn nhậu, nào món xào măng, xáo măng, hay gán ghép một ông
thầy dùi
còi hụ với 1 vị thiền sư?
*
Linda Lê bị
coi
không phải nhà văn Mít, vì viết bằng tiếng Tây, nhưng có vẻ như bà rất
rành hai
‘vấn nạn lớn’ mà nhà văn Mít mắc phải, và gọi đó là hai tảng đá ngầm mà
bà cố
tránh khi bơi lội giữa những con chữ. (1)
Một, là thái độ tự biếm, và
một, thái độ thương thân trách phận.
Cái trò
tự biếm, tự biến này,
đám Bắc Kít rành lắm. Sau cái cú CGDL bị bắt khẩn cấp, đám bloggers
vuông chiếu
chén rượu vội vàng delete còm, hoặc khoá mẹ còm, hoặc lặn luôn, chờ dịp
nhà nước
bớt xiết thòng lọng, lại nhi nhô tiếp, trong khi chờ đợi thì tự bằng
lòng với
quá khứ giết Ngụy, đưa Ngụy đi tù cải tạo, bằng lòng với những tội ác
mà chúng
gọi đó là thành quả cách mạng!
Cái sự
băng hoại của nước Mít
bây giờ là do ngậm miệng ăn tiền, tiền ở đây, ngoài bổng lộc, còn là
vinh quang
giết người, chết người, của cuộc chiến chống Mỹ cứu nước. Ông nào, bà
nào cũng đầy
mình chiến công, làm sao nói? Biết nói gì đây? Chẳng lẽ xổ toẹt? Nếu
làm như thế,
hóa ra công cốc ư? Cả cuộc chiến thần thánh, hóa ra chỉ để cho một dúm
người hưởng
lợi.
Cái trò
tự bôi xóa mình trước cường quyền, thì đám Bắc Kít cực
vướng
phải, và họ tự nhủ, ‘tránh voi chẳng xấu mặt nào’, và nếu cần, thì ngồi
dị mọ viết
tự kiểm, như nhà thơ tình nổi tiếng HC đã từng làm!
Còn cái trò thương thân trách
phận, hờn oán, thì đám Miền Nam
lại quá rành, nào là thân phận nhược tiểu da vàng, nào là nỗi bơ vơ của
bầy
ngựa hoang….
Ngay từ những
năm
đó, GNV đã nhận ra điều này, và đã lên tiếng báo động, nhưng lại bị chê
là đố kỵ,
bè phái, dìm tài… của đám chết nhát, tối
ngày ngồi sa lông Quán Chùa, tụi mi làm sao dám trực diện cuộc chiến
như chúng
tao, những nhà văn thực sự cầm súng?
(1) Il
faut coûte que coûte
parvenir à ne pas s'abolir ni à être dans le ressentiment. Le sentiment
de
confort et la rancœur sont les deux grands récifs entre lesquels
j'essaie de
naviguer:
Có tránh đừng sa vào tự biếm, tự xoá mình,
và hờn giận oán thù. Hài lòng thoải mái, và chua chát oán hận là hai
tảng đá ngầm mà tôi
luôn cố tránh khi lái con tầu đi giữa biển.
Linda Lê :
“J'aime que les livres soient des brasiers"
Nhưng, có bạn đọc TV cắt
nghĩa, khác, về 'tự biếm': Đảng ra lệnh, "Biến!"
Vai trò của mi xong
rồi, chờ xong Đại Hội Đảng, sẽ có nhiệm vụ mới!
Trang Linda Lê
Note:
Linda Lê. GNV giới
thiệu lần đầu tiên, trên mục Tạp Ghi khi còn viết cho báo Văn Học NMG,
nhân đọc
một bài điểm cuốn Vu Khống, khi cuốn này ra bản tiếng Anh. Chê cực chê,
đám
Hồng Mao vốn không khoái Tây Mũi Lõ. Nào là đệ tử của Cioran...
nhưng khốn nạn
nhất, như GNV còn nhớ, tờ TLS để dưới cái ô, dù: "Dẫn khách cho văn
chương".
Bài
viết đầu tiên mà TV giới thiệu, là bài phỏng vấn LL, của tờ Lire, và
sau
này, rất nhiều người nhắc tới, [nhưng chẳng có ai nhắc đến nguồn
dịch, người
dịch] câu sau đây của bà, trong bài phỏng vấn:
Tôi có cảm tưởng tôi cưu
mang
một xác chết. Rõ ràng, đó là Việt-nam mà tôi mang trong tôi, như một
đứa trẻ
chết.
Linda Lê trả
lời tờ Lire
Note:
Bản tiếng Việt, ra lò
liền sau khi đọc bài phỏng vấn trên báo giấy. Nay coi lại, và nhân
tiện, so với
nguyên tác, có mấy chỗ dịch sai, đã sửa lại.
Sorry
abt that. NQT
Linda Lê :
“J'aime que les livres soient des brasiers"
Tất cả
đã bị cắt đứt. Và nhà
văn Conrad, tên phản phúc (ce renégat) đã phản bội tiếng nói của nó,
gia đình
của nó, xứ sở của nó, là một khuôn mẫu đối với tôi. Với ông ta, trở về
với mình
có điều chi giống như là để thanh toán. Tôi cảm thấy tôi là một "khách
trú"- "métèque", tiếng dùng để chỉ những người ngoại quốc, nhất
là dân địa trung hải sống ở Pháp, hành xử của họ bị coi khó chịu, đối
với dân
bản xứ. CTND - viết văn bằng tiếng Pháp. Tôi nói "khách trú" với rất
nhiều kiêu ngạo. Tôi là một kẻ lạ ở trên đời, với cái thực, với cuộc
sống, với
xứ sở mà tôi đang sống, với xứ sở của riêng tôi.
Linda Lê
Báo Le Magazine Littéraire mới nhất,
về
Simone de Beauvoir, trong mục thường xuyên của nó, Sổ Đọc, [Carnet de
Lecture],
có một bài viết tuyệt vời về nhân vật Kurtz, của Trái Tim Của Bóng Đen, của
Conrad, nhân dịp tái xuất bản tuyệt tác này. Ông Từ giữ đền "Sổ Đọc"
này, Enrique Vila-Matas, là người Tây Ban Nha, viết bằng tiếng Tây Ban
Nha,
được dịch qua tiếng Pháp Kurtz
des ténèbres [Kurtz
của bóng đen].
Vila-Malta viết về Conrad:
Ông gia nhập truyền thống rất xa xưa, theo đó, cái gọi là kỷ luật, sự
tu luyện
phải đến từ bên trong, bởi vì đây chính là sức mạnh tâm thần bật ra từ
thiên
tài về nơi chốn của chính bạn, le genius loci, nói một cách khác, từ
chính
chúng ta.
[Joseph Conrad adhérait à la
tradition la
plus ancienne, selon laquelle la discipline doit venir de l'intérieur,
puisqu'il s'agit d'une force mentale émise par notre propre génie du
lieu, le
genius loci, autrement dit nous-mêmes. L'homme ne se libère pas en
donnant libre
cours à ses impulsions et en se montrant changeant et incapable de se
contrôler, mais en soumettant la force de sa nature à un projet
prédominant, à
un code mental d'acier qui sache éliminer sa liberté la plus sauvage et
le
situer dans le cadre d'une vie disciplinée, en faisant appel aux
desseins
intérieurs du génie du lieu.]
*
Còn một bài viết nữa, trong cùng số báo, cũng thật tuyệt, của Linda Lê,
trong
mục thường xuyên của bà, "Trở về với những tác giả cổ điển". "Tẩu
khúc
của thần chết",
Missa sine nomine, nguyên tác tiếng Đức, của Ernst
Wiechert. Một
bản di chúc tâm linh của một người sống sót trại tù Buchenwald.
Bài viết cũng khiến Gấu liên tưởng đến Cánh Đồng Bất Tận.
Đối diện với điều không thể nói được, không thể gọi tên, viết về sự
phạm tội và
cứu chuộc, liệu vẫn còn có nghĩa?
Câu trả lời:
Tiếng nói của tôi được vời tới, và nó kể
[Ma voix a été appelée, et elle raconte].
Của
Gió và Nước
Hình
ảnh chúng ta về Dos,
"đau cái đau", của sự thái quá, đến biến thành sáo rỗng. Chúng ta
nhìn Dos như là một nhà tâm lý học, tâm thần học của những hoàn cảnh
cực điểm,
một tiểu thuyết gia, với những nhân vật, mà Borges đã từng khôi hài, bị
đẩy tới
tình trạng sướng quá, hạnh phúc quá, đến đành phải tự tử!
Nhưng
chúng ta còn biết, điều
quan trọng này, về Dos: ông là nhà văn quá mẫn cảm về sự hiện hữu của
cái ác,
và sự phạm tội. Chính vì điểm này mà Ivanov [tác giả cuốn Dostoevsky,
Tragédie,
Mythe, Religion], đã so sánh ông với Dante: cái giải pháp độc nhất cho
nỗi đau
khổ của con người, chỉ có thể là: Thượng Đế.
Có một
Dos khác, ít người để
ý: Một Dos của Nước Nga Thánh [la Sainte Russie].
Nguyễn
Ngọc Tư là một nhà văn
quá mẫn cảm về sự hiện hữu của một cái ác, và sự phạm tội?
NKTV
Tẩu khúc của thần chết (1)
par Linda Lê
(1)
Nhan đề một bài thơ của
Paul Celan. Coi:
Mẹ có đau khổ không như Mẹ đã
từng đau khổ?
Cuốn
phim của Marc Rothemund,
Sophie Scholl, Những ngày cuối cùng, đã thành công trong việc làm tái
sinh một
nàng Antigone, cùng với người anh của nàng, thành lập nhóm Hồng Trắng,
La Rose
Blanche, người tin tưởng vào sức mạnh của chữ viết, khí giới bí mật
chống lại
sự man rợ của chủ nghĩa Hitler. Chính trong tác phẩm của Ernst
Wiechert, một du
kích đã chọn lựa ở lại Đức, trong thời kỳ Nazi, mà nàng [Antigone] đã
dấn thân
hết mình vào công cuộc chống lại "những bộ máy đè bẹp nhân loại"
["les machines à écraser l'humanité"], (chữ của Simone Weil, một
khuôn mặt sáng ngời khác nữa, của lực lượng Kháng Chiến).
Missa sine nomine, di chúc
tâm linh của Ernst Wiechert, xuất bản năm 1950 - tác giả trốn thoát
Buchenwald,
qua Thuỵ sĩ sống từ năm 1948, vừa mới mất, thọ 63 tuổi - là một cuốn
tiểu
thuyết của một nhà nhân bản, người, đã đứng ở "cửa Địa Ngục", tự hỏi,
liệu LỜI [le Verbe] có còn là khởi đầu của tất cả....
retour
aux classiques
par Linda Le
FUGUE DE MORT
le
testament spirituel
d'Ernst Wiechert, rescapé de Buchenwald
Le film
de Marc Rothemund,
Sophie Scholl, Les Derniers jours, avait réussi, en 2005, à ressusciter
cette
Antigone qui, tout comme son frère, fondateur du groupe La Rose
blanche,
croyait à la puissance de l'écrit, arme secrete employée pour s'opposer
à la barbarie
hitlérienne. C'est dans l'œuvre d'Ernst Wiechert, maquisard ayant
choisi de
rester en Allemagne pendant le nazisme, qu'elle puisa la volonté de se
dresser
contre ces « machines à écraser l'humanité » (l'expression est de
Simone Weil,
autre figure lumineuse de la Résistance).
Missa sine nomine, testament spirituel
d'Ernst Wiechert, publié en 1950 - rescapé de Buchenwald et installé en
Suisse
depuis 1948, il venait de mourir à l'âge de 63 ans -, est le roman d'un
humaniste qui, pour s'être trouvé « aux portes de l'enfer », se demande
si le
Verbe peut encore être au commencement de tout, si les « découragés »
ont
raison d'espérer une « merveilleuse transformation » de leur cœur à
l'écoute de
l'ultime mélodie de Mozart, si le conteur n'est pas impudent quand il
excipe de
l'universalité pour vanter sa « marchandise ».
Dans sa préface à cette chronique d'une
désespérance surmontée, Pierre-Emmanuel Dauzat, esprit hétérodoxe
auquel nous
devons des essais brillants et dérangeants sur le christianisme et sur
la
representation de l'Holocauste, rappelle que, surveillé par les sbires
de
Goebbels et regardé avec suspicion par ses pairs exilés, Thomas Mann
notamment,
Wiechert avait, en 1939, au cours de son « émigration intérieure »,
enterré
sous quelque arbre de son jardin un témoignage, Le Bois des morts, où
il
dénonçait les camps d'extermination. « II faut que je lui dise que j'ai
vu
mourir des milliers d'hommes, sans bouger le petit doigt. Qu'il ne faut
plus
demander : "Abel, qu'as-tu fait de ton frère?" Car les frères ont été
millions », soupire Amédée, le protagoniste de Missa sine nomine, sorti
anéanti
de la « fosse aux bêtes » et incapable, même au milieu de ses proches,
de
renouer avec la sérénité.
Ernst Wiechert, qui avait, dans La
Commandante (éd. Calmann-Lévy, 1963), mis en scène une sorte de Colonel
Chabert, revenu d'une captivité en Afrique et tentant d'enterrer son
passé,
décrit ici le difficile retour à la vie d'un enfant du siècle de fer.
Il a dû
apprendre à lire l'alphabet de l'abjection dans les pages arrachées au
Livre de
Satan, il a assisté à la métamorphose de
son semblable en assassin, « assassin par jeu ». Face à l'innommable,
écrire
sur la culpabilité et l'expiation a-t-il encore un sens ? La réponse
avait déjà
été donnée par le messager du Bois des morts: « Ma voix a été appelée,
et elle
raconte. » Leçon de ténèbres, Missa sine nomine, conçue presque au même
moment
que le poème de Paul Celan sur la mort, « ce maître d'Allemagne » qui
lance ses
grands chiens sur les hommes et leur offer une « tombe dans le ciel »,
est un
splendide défi aux forces caïnites.
Traduit de l'allemand par
Jacques Martin
Préface de Pierre-Emmanuel
Dauzat
*
Nguyễn-Khoa
Thái Anh – Nguyễn
Huệ Chi và Vũ Huy Quang: Dị biệt và Tâm giao
31/10/2010
| 2:29 sáng | 8
phản hồi
Đọc bài
này, lại nhớ lần gặp
sau chót, nghĩa là mới nhất, với VHQ, tại San Jose, cũng lâu lắm rồi,
2004, và được anh tặng
cuốn Hồ Sơ Đệ Tứ,
anh có vẻ chán đời lắm, so với lần gặp trước tại Little Sài Gòn, được
GNV kể lại
trong Một chuyến đi. (1998)
Hoá ra
bạn tâm giao của VHQ là
những đấng này!
*
Hồ
Sơ Đệ Tứ, phần điểm cuốn Giọt Nước Mắt Trong Biển Cả, của
Hoàng Văn Hoan,
có vài chi tiết thú vị về Hồ Chí Minh.Thí dụ
như, [Hoàng
Văn Hoan] được giao trách nhiệm thảo một bức thư gửi nhà cầm quyền
Trung Quốc...
HVH đưa bản nháp cho Hồ Chí Minh duyệt. "Bác Hồ" bôi xóa vài chữ và thêm vào vài chữ khác. HVH
lấy làm
lạ, vì như vậy, nội dung thư không thay đổi, nhưng văn pháp thì sai.
"Bác Hồ" mới trả lời ông rằng:
"Chú chỉ biết viết thư là viết thư, chứ chưa biết chính trị... Người
Việt Nam
ở những nơi
xa xôi hẻo lánh viết chữ Trung Quốc làm sao đúng văn phạm được? Viết
như vậy,
họ mới tin là do anh em viết.."HVH kết luận: "Việc tuy nhỏ nhưng đối
với tôi, là một bài học rất sâu sắc về công tác quần chúng và công tác
thực
tế."
Chi tiết Bác Hồ bị cướp, đọc trên talawas,
trích HVH.
NKTV
Kỷ niệm, kỷ
niệm
Si je
t'oublie, Saigon
"Ah,"
Mr. Compson
said. "Years ago we in the South made our women into ladies. Then the
War
came and made the ladies into ghosts. So what else can we do, being
gentlemen,
but listen to them being ghosts"
Ui chao, chẳng lẽ sư phụ của
Gấu, đã tiên tri ra được, cảnh tượng, mấy bà vợ sĩ quan VNCH lặn lội đi
thăm
chồng, như những hồn ma lẽo đẽo, chàng ở đâu, thiếp ở đó?
Và nếu như thế, Faulkner đi
tìm Gấu, hay là Gấu đi tìm Faulkner?
Nỗi
buồn buồn
Nhân
nỗi buồn CDBT được chuyển
thể thành phim, nhắc lại nỗi buồn chiến tranh, và nỗi buồn Trái tim của
Bóng Đen!
|
|