The Nobel Prize in Literature 2010

Nobel Hòa Bình

Mass murder
History and its woes
How Stalin and Hitler enabled each other’s crimes
Oct 14th 2010
The Economist

IN THE middle of the 20th century Europe’s two totalitarian empires, Nazi Germany and Stalin’s Soviet Union, killed 14m non-combatants, in peacetime and in war. The who, why, when, where and how of these mass murders is the subject of a gripping and comprehensive new book by Timothy Snyder of Yale University.

Linda Lê may mắn còn có chỗ bỏ neo, khi bà chọn tiếng Pháp, và tiếng Pháp chọn bà.
Trường hợp W.G. Sebald, mới thảm. Ông không có 1 thứ tiếng để viết, dù viết bằng tiếng Đức, như đoạn sau đây cho thấy. 

Mặc dù cái sự nổi tiếng bất thần, cái chết thê lương của ông thật khó mà gọi là cái chết của một tác giả người Đức nổi tiếng. Mặc dù cả nghiệp viết, ông viết bằng tiếng mẹ đẻ, đất mẹ chẳng hề biết tới ông, 1 kẻ vắng mặt cả về thể xác lẫn tinh thần. Ông sống ở Norwich, thuộc Anh trên 30 năm và chết ở đó vì tai nạn xe hơi, thật lặng lẽ, chẳng tham gia vào bất cứ một sinh hoạt nghệ thuật, hay dòng chính dòng phụ nào, nói chi dòng văn học tiếng Đức.
Ở Đức, sách của ông cũng được điểm, nhưng ngoài ra là chấm hết, đại chúng chẳng hề biết đến ông. Khi được dịch ra tiếng Anh, ông được nồng nhiệt chào đón, nhất là ở Mẽo. Susan Sontag hê lớn, đây này, làm sao nói nhà văn nhớn, văn chương nhớn không còn nữa?
Nhưng với Mẽo, hay bất cứ 1 nước nào khác, cái chuyện ông ghẻ lạnh với đời, với đất mẹ, và với chính ông, thì không có gì là ghê gớm: ông là một di dân viết về di dân, vậy thôi.

Liệu có thể coi ông là nhà văn Đức? Cũng khó nói. Thứ tiếng Đức mà ông sử dụng có vẻ kỳ kỳ so với đám nhà văn Đức chính cống.
Ông là nhà văn Anh? "Tôi sống ở Anh trên 30 năm nhưng vẫn chẳng cảm thấy ít ra đây là nhà của mình".
Có vẻ như ông chẳng có nhà, cả ở trong đời thực, lẫn trong tác phẩm. 

The Permanent Exile of W.G. Sebald

On 14 December 2001, German novelist Winfried Georg Sebald, who had spent the greater part of his life as an emigrant in England, died in a car crash. Observers of that year’s Christmas festivities in Sebald’s native country couldn’t help noticing that the writer’s death had come, at least for the German publishing industry, as something of a Christmas gift. Every last book store’s Christmas decoration featured Sebald’s works. The literary press unequivocally named Sebald author of the year. A friend told me that his father, a middle-aged German physician, had received four, and given away three, Sebald novels as Christmas presents.

And yet, in spite of Sebald’s sudden celebrity, his tragic death could by no means be called that of a celebrated German author. Even though he had stuck to his native language throughout his entire career as a writer, Sebald had always remained peculiarly absent from Germany’s literary world. Spatially removed – he had been living in Norwich for more than thirty years when he died – Sebald had led a rather secluded life, and had shown little inclination to participate in any kind of literary scene, let alone the German one.

This reluctance on the part of Sebald, the person, to promote the books of Sebald, the author, resulted in a peculiar situation. In Germany, his books were initially well reviewed, but otherwise went largely unnoticed. When translated into English, however, his works quickly became surprisingly successful, especially in the USA, where Susan Sontag went so far as to propose Sebald as a possible answer to her rhetorical question ‘Is literary greatness still possible?’. To the German public, Sebald’s success in the English-speaking world came as a bit of a mystery, as no one could quite imagine how his peculiar German style could possibly be translated into English – the slowness of it, its longwinded sentences, its abundance of archaisms, its overall reminiscence of the nineteenth century.

Obviously the reception of Sebald’s work in the English-speaking world and in Germany was fundamentally different. In the English translations, the foreignness of Sebald’s style seemed natural and self-evident – after all, Sebald was an emigrant writing about emigrants. In German, where his style felt no less outlandish – as it seemed to date from a bygone era – Sebald’s books created a kind of awkwardness, as readers were unsure whether to regard his way of writing as headstrong traditionalism or self-conscious anachronism. Either way, Sebald’s success in the Anglo-Saxon world did not go unnoticed in Germany: in the years before his death, his novels finally started to find their way into the book shops, and Sebald received the prestigious Heinrich Heine Award.

Was Sebald a German author? He wrote in German, but the use to which he put his native tongue was so different from any contemporary form of the language that this can hardly count as a criterion. Was Sebald an English author? ‘I have lived here for thirty years,’ he said shortly before his death, ‘and yet I do not feel in the least at home here.’ It seems as if there was no such thing as a home country for Sebald anymore, only, as for the emigrants in his novels, the loss of home countries. It seems as if Sebald had emigrated, permanently, into his books. Thus it would be wrong to interpret the above quote in the sense that Sebald did not enjoy living in Norwich. He had been a teacher at the University of East Anglia for many years, was Founding Director of the British Centre for Literary Translation, and among his students and colleagues, Max – as Sebald called himself in England – is remembered with warmth. 

His role as a teacher of Creative Writing classes, it may be added, was another factor which estranged Sebald from Germany’s literary world, as such workshops are a phenomenon largely unheard of and often frowned upon in Germany. It was chiefly with this background that I interviewed Sebald in 2000, about his experiences with teaching aspiring authors, and about his view of the differences between England and Germany. A conversation which might help us, now, to understand a little bit better where this permanent emigrant saw himself.

 Source

Khi Milosz coi sự từ bỏ của ông, cái lô gíc toàn trị - một lô gíc có vẻ nuốt sạch mọi hoàn cảnh trí thức ngang ngược, khó bảo, trái nghịch… vào chính nó – như là “một cuộc nổi loạn của cái bao tử”, thì đây không giản dị là một chuyển động tiêu cực, nhưng là một cách gìn giữ niềm tin với những trực giác về điều tốt và giá trị thực.
Cố gắng giải thích, trong Cầm Tưởng, 1953, hoàn cảnh của mình, ông miêu tả một khoảnh khắc trong thời kỳ Đệ Nhị Chiến, khi, trong một đám đông dầy đặc luần quần tại một nhà ga xe lửa tại Ukriane, giữa những đinh tai nhức óc của những khẩu hiệu phát ra từ những chiếc loa phát thanh, ông nhìn thấy một ông chồng, bà vợ và hai đứa con thầm thì với nhau.
“Đó là một nhóm người, như hòn đảo nhỏ trong một đám đông, và đám đông này thiếu một điều chi rất ư riêng biệt để cho nó trở thành một cuộc sống của con người khiêm tốn, và bình dị."

Ui chao, đây đúng là ý nghĩ của Gấu, khi đang ăn hỏa tiễn của VC, co rúm người lại, vậy mà vưỡn không quên nhớ đến… cô bạn:
Những ngày Mậu Thân căng thẳng, Đại Học đóng cửa, cô bạn về quê, nỗi nhớ bám riết vào da thịt thay cho cơn bàng hoàng khi cận kề cái chết theo từng cơn hấp hối của thành phố cùng với tiếng hỏa tiễn réo ngang đầu. Trong những giờ phút lặng câm nhìn bóng mình run rẩy cùng với những thảm bom B52 rải chung quanh thành phố, trong lúc cảm thấy còn sống sót, vẫn thường tự hỏi, phải yêu thương cô bạn một cách thánh thiện, nghĩa là, một cách bình thường, giản dị như thế nào cho cân xứng với cuộc sống thảm thương như vậy...

Note: Truyện này hao hao chuyện đời GNV!
Thằng em bỏ đi xa, vô nước Nam Kỳ, hơn nửa thế kỷ sau, về, chị vuỡn còn, Đất Bắc vẫn còn, chỉ không còn đứa em!
Nó không làm sao nhận ra quê cũ, chị cũ!

Cũng hao hao chuyện Lưu Nguyễn lạc Địa Ngục.
Về.
Quê hương biến thành Thiên Thai!
Còn gọi là Thiên Đàng Xạo Hết Chỗ Nói!