*

Album


MM

Ngôi sao suy tư

Huyền thoại bom tấn sex thì thiên hạ đã quá rành. Bây giờ là huyền thoại về một giọng nói con nít, của 1 thiếu phụ, nài nỉ, “hãy yêu tôi”, “tôi xin người cứ gian dối, nhưng xin người đừng lìa xa tôi”, và qua đó, là 1 tham vọng... viết: ném nỗi tuyệt vọng của nàng lên mặt giấy trắng, mặc dù bàn tay run rẩy, mặc dù chữ viết như cua bò, sai chính tả bét be, viết, viết... cho đến khi nào bộ não, không phải trở nên cạn kiệt, mà là, được giải thoát!

Unsexing Marilyn

Monroe’s intelligence was real, and her wish to flee the temptations and compulsions of the body for the life of the mind poignant, but one thing is certain: her interest in Joyce’s Ulysses or Camus’ The Fall had nothing to do with her longevity on the screen. It was, above all, her sexual allure that made her so magnetizing. This is why the absence of unsentimental discussion about her sexuality is so disappointing. For she was a dreadful actress. No matter what role she played, her voice is breathless and simpering, her physical gestures are undisciplined and out of sync with her character. In films like Niagara, Gentlemen Prefer Blondes, and even The Misfits she seems like she has just been cued or is waiting to be cued.

She was in thrall to her sexual nature. As she once said: “We are all born sexual creatures, thank God, but it’s a pity so many people despise and crush this natural gift. Art, real art, comes from it. Everything.” Yet this “gift” had another, punitive dimension. Her preternaturally powerful sexual instincts were her first, her primal addiction. She turned to drugs—just about every imaginable type of drug—and to alcohol in hopes of replacing one type of dependency with another. But the orphan’s need for love seemed too powerful, and sexual gratification was perhaps the only way it could—fleetingly—be appeased. Asked by the fashion photographer Laszlo Willinger, early in her career, why she thought she had such chemistry with the camera, she replied: “”It’s like being screwed by a thousand guys and you can’t get pregnant.”

Note: Một cái nhìn khác về "thánh nữ sex"

*

Ngôi sao suy tư

Marilyn étoile pensante

Fragments. Poèmes, écrits intimes, letters, Marilyn Monroe

Traduit de l’anglais [États-Unis] par Tiphaine Samoyault, edition du Seuil, 164 p. 29,80 Euro

Par Augustin Trapenard

"Pour survivre, il aurait fallu qu'elle soit plus cynique ou moins proche de la réalité. Au lieu de cela, elle était un poète au coin de la rue essayant de réciter ses vers à une foule qui lui arrache ses vêteements." Dans les Fragments de Marilyn, on trouve ces mots de Norman Mailer. On trouve aussi cette photo en noir et blanc qui lui donne des allures d'animal apeuré, loin des images glamour qui ont figé le mythe. Et puis ces fameux textes qu'elle a consignés dans ses carnets intimes de 1943 à la veille de sa mort, le 4 août 1962. Sous l'égide du directeur de la collection "Fiction & Cie ", les éditions du Seuil présentent en grandes pompes ces écrits lapidaires et heurtés : ébauches de poèmes et pensées éparses, listes de courses et fragments de journal, brouillons de lettres et brèves de lectures. Marilyn, cet être de mots tour à tour inventé, sublimé et fantasmé par la culture populaire, serait donc douée de sa plume? Marilyn, figurez-vous, qui fréquentait Karen Blixen et Carson McCullers, qui admirait Beckett et se plongeait volontiers dans un livre sur la Renaissance florentine! Marilyn si cultivée, lisant en maillot de bain rayé les dernières pages d'Ulysse sur une plage de Long Island ...
Mais, pour utiliser une formulation chère à Michel Foucault (1) : "Qu’est-ce que Marilyn Monroe?
" Après tout, la grande révélation de ces Fragments se trouve sur la couverture: c'est l'apparition du nom d'auteur " Marilyn Monroe ", près de cinquante ans après la mort de Norma Jeane Mortenson. Et c'est une opéraation complexe et singulière que d'injecter ce nom dans le champ littéraire puisqu'il s'agit d'élaborer une construction culturelle à l'intérieur d'un mythe déjà établi. Dans un premier temps, mettre en œuvre (opus) un nom d'auteur que l'imaginaire collectif associe d'emblée au monde du cinéma. C'est l'admirable tour de passe-passe de Stanley Buchtal et Bernard Comment, les deux éditeurs à l'origine du projet, qui ont pris soin de l'introduire en insistant sur l' “imagerie artificielle” créée de toures pièces du vivant de l'icône, de la faire préfacer par un auteur reconnu (Antonio Tabucchi), qui met en lumière nombre d'affinités littéraires, et de glisser ici et là des fac-similés de manuscrits, des portraits de l'actrice en lectrice, voire une sélection de sa bibliothèque perrsonnelle et de ses amitiés lettrées. Le deuxième subterfuge consiste à opérer le passage de la femme-objet au sujet-créateur. D'une photographie de la main de Marilyn qui ouvre le livre et suggère à la fois le corps fantasmé et l'outil de l'artiste, on passe à une métaphore de l'écrivain-papillon signée de l'illustre préfacier, puis à la rigueur des transcriptions et à la précision de leur traduction par l'universitaire et critique Tiphaine Samoyault. Enfin, puisqu'il n'est un secret pour personne que le nom d'auteur fait vendre, la troisième opération est d'ordre commercial, suivant une logique de marketing savamment étudiée. On taquine le lecteur à coups de murmures, d'embargos et de rares bonnes feuilles; on parle de “documents”, de «dévoilement» et de « trésor»; on soigne surtout la maquette pour composer un beau livre illustré qui fait la part belle, il faut en convenir, aux photographies de la star sur papier glacé. “Pourquoi ai-je ce sentiment - que les choses n'arrivent pas vraiment - mais que je joue un rôle?” écrit Miss Monroe dans son « Agenda italien» en 1955-1956.
Ce qui frappe dans ces Fragments, c'est avant tout cette volonté de se former à l'écriture - à force de lectures, de rencontres et d'ébauches griffonnées puis retravaillées. Cette ambition, aussi, de jeter son désespoir sur le papier, malgré sa main tremblante et son orthographe erratique, « jusqu'à ce que le grand réservoir de l'esprit soit, non pas vidé, mais délivré ». Mais qui s'étonnera de l'obsession de l'écrit chez l'élève de Lee Strasberg, fondateur de l'Actors Studio, dont l'exigeante « Méthode» se fondait précisément sur l'introspection, l'autoanalyse et l'utilisation de l'expérience intime, quitte à passer par la psychaanalyse? Si le texte final a de faux airs d'autobiographie, c'est qu'il est justifié et nourri par cette esthétique de l'actorat qui postule un retour sur soi: « La vérité peut seulement être retrouvée, jamais inventée. » Reste la forme plus ou moins inconsciente du fragment, qui suggère la difficulté à mettre sa vie en ordre. Restent ces quelques fulgurances ou hallucinations déchirantes qui transpirent la « détresse implacable ». Restent les blancs du texte, surtout, cet espace du souffle et du cri dans lequel chaque lecteur ira projeter ses propres fantasmes. Pour Antonio Tabucchi, « la voix off est féminine, douce, un peu nasale, et de grande séduction, c'est une voix enfantine et pourtant adulte qui semble demander d'être aimée ».

Le Magazine Littéraire Nov. 2010

Để sống sót, thì bắt buộc phải đểu giả, hay tệ lắm thì cũng cố mà bám vào đời, thay vì vậy, em là 1thi sĩ, đứng ở 1 ngã tư, đọc thơ cho lũ ngợm, trong khi lũ ngợm lột trần lột truồng em ra…

“La vérité peut seulement être retrouvée, jamais inventée”.
“Sự thực chỉ có thể lại kiếm thấy, không bao giờ phịa ra”.
Câu này áp dụng cho cái blog mới mở của SCN, thì thật là tuyệt vời.

GCC không dám nhắc tới tên bài viết mở ra blog, với những "pro/contre", sợ mất vui đầu năm của độc giả TV!
[Bạn nào tò mò muốn biết thì xin click vô Blog NL]
Hà, hà!

Sao mà chán Bắc kít quá đi mất!
Cũng 1 thứ “détresse implacable”?

Huyền thoại bom tấn sex thì thiên hạ đã quá rành. Bây giờ là huyền thoại về một giọng nói con nít, của 1 thiếu phụ, nài nỉ, “hãy yêu tôi”, “tôi xin người cứ gian dối, nhưng xin người đừng lìa xa tôi”, và qua đó, là 1 tham vọng... viết: ném nỗi tuyệt vọng của nàng lên mặt giấy trắng, mặc dù bàn tay run rẩy, mặc dù chữ viết như cua bò, sai chính tả bét be, viết, viết... cho đến khi nào bộ não, không phải trở nên cạn kiệt, mà là, được giải thoát!
Ui chao, chẳng liên can mắc mớ gì đến BHD, nhưng sao mà…



*

Hai tháng trước khi mất

Michel Schneider's top 10 books about Marilyn Monroe

MARILYN MONROE, 1962.

Cái ngày mà tôi gặp Marilyn Monroe

Gina Lollobrigida – số Paris Match 2779 – 29-08-2002

Lúc đó là vào những năm 1950, tôi đang thành công tuyệt đỉnh ở Ý. Cuốn phim “Bánh mì, tình yêu và trí tưởng tượng ngông cuồng” vừa chiếu trên các rạp ở Ý, tôi là đứa con cưng của khán giá nhiệt thành người Ý. Khi báo chí Ý bầu tôi là “Nữ minh tinh Gina Lollobrigida giống Mỹ” thì tôi bắt đầu để ý đến Marilyn Monroe. Sự so sánh này làm tôi rất vui dù tôi tóc nâu, nàng tóc vàng. Tôi thấy nàng rất hấp dẫn, không thể nào có chuyện ai hấp dẫn hơn ai, ngay lập tức, tôi có cảm tình với nàng. Tôi có cảm tưởng như tôi đã thấy cái mong manh của nàng đàng sau hình ảnh huy hoàng, bóng bẩy kia.

Năm 1954, nhà sản xuất Mỹ đề nghị chiếu phim của Luigi Comencini với điều kiện là tôi phải bay qua Đại tây dương để cổ động phim. Tôi chấp nhận đến Nữu Ước dự hết tiếp tân này đến tiếp tân khác, trả lời hết phỏng vấn này đến phỏng vấn khác. Người ta nhờ ông Rupert Allan làm tùy viên báo chí cho tôi, ông cũng là tùy viên báo chí của Marilyn Monroe và Grace Kelly.

Đó là cuối mùa hè 1954. Đang ngồi ở một khách sạn lớn ở Manhattan, tôi được tin Marilyn đang quay các cảnh ngoài trời cho cuốn phim “Bảy năm suy nghĩ” dưới quyền điều khiển của đạo diễn Billy Winder, cách khách sạn tôi ngồi chỉ vài con đường. Lúc đó, báo chí đăng tràn ngập tin tức về cuốn phim Marilyn đang quay và về chuyến đi Mỹ của tôi. Vì chúng tôi có cùng một tùy viên báo chí nên ông này có sáng kiến để chúng tôi gặp nhau. Ông cho tôi hay, cho đến nay rất nhiều nữ diễn viên từ chối không muốn chạm trán với Marilyn vì quá hoảng sợ với ý tưởng phải đối diện với một ngôi sao như vậy. Tôi thì không thấy sợ. Trước hết vì tôi tự tin, sau là tôi cảm thấy tôi có một tình thương thầm kín với Marilyn. Tôi thấy nàng quá đẹp và  tài năng vượt bực, đứng trước mặt trời hào quang như thế làm sao tôi ghen được. Tôi đồng ý gặp nàng ngay lập tức.

Đến ngày hẹn, chúng tôi đi xe li-mu-sin đến góc Lexington Avenue và đường số 52 nơi nàng đang đóng phim. Rất nhiều cảnh sát làm việc để ngăn đám đông tràn ngập. Tôi được đưa đến ngay hàng đầu, sau hàng rào chắn và như thế tôi được thấy tận mắt cảnh quay phim nổi tiếng: cảnh quay chiếc áo đầm bị thổi tung vì luồng gió nóng mạnh thổi từ hệ thống sưởi thổi lên của bến xe điện ngầm. Marilyn tươi sáng và có vẻ như thích thú khi quay cảnh này trước hàng ngàn cặp mắt ngưỡng mộ.

 Khi ông Wilder ngừng quay, Ruper Allan đưa tôi đến gặp Marilyn, lúc đó nàng đang còn mặc chiếc áo đầm gấp nếp màu trắng nổi tiếng. Và một tình cờ kỳ lạ, tôi cũng mặc một chiếc áo đầm trắng gần giống y hệt chiếc áo của nàng. Vừa bắt tay tôi, nàng vừa cười với tôi, một nụ cười từ đáy lòng nàng và tôi cũng vậy. Chúng tôi đứng đối diện với nhau một lúc. Tôi nhớ là chúng tôi nói chuyện với nhau về các phim về Hollywood và về chiếc áo của chúng tôi. Ngay lập tức, chúng tôi có cảm tưởng chúng tôi là những người đàn bà bình thường nói chuyện với nhau chứ không phải hai minh tinh đang cạnh tranh với nhau. Nàng làm cho tôi hoàn toàn kinh ngạc vì nàng chẳng có gì là nhân vật thắng trận và kiêu căng như nhiều người tưởng tượng. Đối với tôi, nàng quá sức rụt rè và giọng nói nhỏ hết sức làm cho tôi cố gắng lắm mới nghe được. Nàng rất thủ thế và chẳng buồn tìm cách làm tôi choáng ngợp hay đè bẹp tôi. Tôi rất xúc động về cách nàng đối xử với tôi. Khi nhiếp ảnh gia hãng Fox muốn chụp hình hai chúng tôi, nàng ra dấu đồng ý nhưng yêu cầu ông hỏi ý kiến tôi. Chúng tôi hôn từ giã nhau và hẹn sớm gặp lại nhau.

 Ngay chiều hôm đó, nàng đến buổi tiếp tân nhỏ do đại diện của tôi tổ chức ở rạp Trans-Lux. Chiều hôm đó, không có nhiếp ảnh viên và tôi rất xúc động khi thấy nàng đến là vì tôi, nàng không thắc mắc gì đến chuyện quảng cáo. Tôi hoàn toàn bị chinh phục và sau đó tôi rất vui được gọi là “Monroe của nước Ý.”

 Sau này, khi làm việc ở Hollywood, tôi gặp lại nàng. Lúc đó là lúc kết thúc cuộc phiêu lưu của nàng với Yves Montand. Nàng rất yêu Montand và nàøng đau khổ khi báo cho tôi biết Montand đã bỏ nàng. Tôi còn nhớ, một buổi chiều nàng đến dự buổi tiếp tân ở nhà tôi, trong khi tất cả các đàn ông hiện diện tối hôm đó mơ ước được đến gần nàng thì nàng vẫn ngồi một mình. Sau đó nàng lướt đi như một cánh chim cô độc.

 Vài năm sau đó, vẫn còn xúc động về người đàn bà tế nhị và sáng rực này, tôi khắc hình ảnh nàng để làm kỷ niệm. Tôi tưởng tượng cái đêm nàng ra đi, nàng nằm dài trên giường, tóc xõa trên gối, tay víu chặt ống điện thoại. Tôi muốn dựng lại hình ảnh nàng để hình ảnh này ở lại trong ký ức tôi, hình ảnh của một tạo vật mong manh và xa xôi.                                      

 Gina Lollobrigida: Đóng trong rất nhiều phim “Fanfan la Tulipe” “La Loi” “Notre-Dame de Paris” “Plus fort que le diable” “Pain, Amour et Fantaisie” Thân hình hấp dẫn, khuôn mặt kiều diễm Lollo có mặt khắp nơi trên thế giới. Gina Lollobrigida từ giã ngành phim ảnh năm 1977, sau đó bà trở thành nhiếp ảnh viên và điêu khắc gia.

Lan Nguyễn sưu tầm, dịch thuật

*

MM và nhà thơ Carl Sandburg: Nàng đến trễ hẹn 3 tiếng vì ở chỗ làm tóc, để có một mái tóc y chang của nhà thơ.
Những dòng thơ tuyệt vời trên đây, là để xưng tụng nàng.

"So many with a peach bloom of young years on them and laughter of red lips and memories in their eyes of dances the night before and plays and walks", Carl Sandburg's evocation of "Working Girls" (1916) seems to be brought to glamorous life forty-five years later…
Ui chao, “sao áo bay nhiều quá”, màu đào nở rộ của những năm tháng trẻ trung ở nơi  họ, và tiếng cười của những cặp môi đỏ thắm, và những kỷ niệm ở trong mắt của những cuộc khiêu vũ đêm hôm trước, và những cuộc chơi và những bước đi"

Marilyn

MM-Personal:
From the Private Archive of Marilyn Monroe

edited by Lois Banner, with photographs by Mark Anderson.
Abrams, 335 pp., $35.00

Fragments:
Poems, Intimate Notes, Letters by Marilyn Monroe,

edited by Stanley Buchthal and Bernard Comment.
Farrar, Straus and Giroux,
239 pp., $30.00

The Life and Opinions of Maf the Dog, and of
His Friend Marilyn Monroe

by Andrew O'Hagan.
Houghton Mifflin Harcourt, 277 pp., $24.00

Larry McMurtry

Consider: she was born in a charity ward of Los Angeles County Hospital in 1926, as Norma Jeane Mortenson (sometimes Nortenson). Her mother, Gladys, worked in lowly film editing jobs; there she met Marilyn's probable father, Charles Stanley Gifford. Of Gladys, Marilyn said:
    I was a mistake. My mother didn't want to have me. I guess she never wanted me. I probably got in her way. I know I must have disgraced her. A divorced woman has enough problems getting a man, I guess, but one with an illegitimate baby.... I wish, I still wish, she had wanted me.…

[Tôi là một lỗi lầm. Mẹ tôi không muốn có tôi. Tôi nghĩ, chẳng bao giờ bả muốn. Chắc hẳn bả cảm thấy nhục nhã vì tôi... Tôi mong, tôi ước, tôi ao... “bả muốn có tôi”, biết là chừng nào]

Like many a woman with a troubled childhood and uncertain parentage, as Lois Banner delicately puts it, Marilyn had trouble with men. Her first husband, James Dougherty, vanished into the Merchant Marine. Arthur Miller drifted off. Joe DiMaggio was rough with her. At her death Miller is reported to have said, "Poor Marilyn, with a little luck she might have made it." Myself, I should have thought she did make it. Men, perhaps jealous of her fame, said unkind things. Tony Curtis famously said that kissing Marilyn was like kissing Hitler. He later explained that he had made the remark flippantly, in response to a workman's query, which doesn't make it any less of a rotten thing to say. (There is a photograph of him about to kiss her; he seems anything but reluctant.)

Như nhiều đàn bà tuổi thơ không êm đềm, bố mẹ khủng khẳng, MM gặp toàn thứ đàn ông không ra gì. Chồng đầu tiên biến mất khỏi đời em. Arthur Miller cũng đánh bài tẩu. Joe DiMaggio thượng cẳng chân hạ cẳng tay như 1 Mít vũ phu. Khi nghe tin em đi xa, tay viết kịch lừng danh của Mẽo, [Arthur Miller], ngậm ngùi buông một câu, tội nghiệp cho em, nhưng như vậy cũng còn có tí may mắn đấy. Đàn ông có lẽ đều ghen tị với hào quang của em, nên thốt ra toàn những lời lẽ mất dậy. Tony Curtis phán, hôn em thì giống như hôn Hitler. 

At the height of her fame an issue of Life with her picture on the cover sold 6,300,000 copies, and she was getting 20,000 fans letters a week.

Marilyn Monroe is buried in a modest little mortuary in Westwood, California. There are several more talent-picked burial places in this world-Westminster Abbey, Pere Lachaise, and even Forest Lawn-but none move me as much as that homely little acre in Westwood, where people I might actually have worked with lie. There's Natalie Wood, ridiculous in full makeup, running down a sand dune that wouldn't have been there in The Searchers. There's my own agent, Irving Paul "Swifty" Lazar, there's Truman Capote, no doubt come to be near Marilyn, there's Jack Lemmon, there's Dean Martin, and, greatest of all, there's Marilyn Monroe, who once said of herself:

Little Norma Jeane, the servant girl. The only way she could be sure people wanted to see her was to make them wait.

[MM nói về mình: Một đứa tớ gái. Cách độc nhất cô chắc chắn biết, mọi người muốn nhìn thấy cô, là, bắt họ đợi]

How sad is that?

*


*


*


*

Một mẫn cảm nhẹ như tơ trong một cơ thể bom tấn sex
Như 1 nữ sinh… Gia Long, nàng đang ngồi ghi notes, chờ…

CINQUANTE ANS APRÈS SA MORT EN 1962, LIVRES, FILMS ET ALBUMS VONT RESSUSCITER
UNE ACTRICE AUSSI INTELLIGENTE QUE BELLE

2012 sera l'année Marilyn. Celle d'un Phénix encore plus brillant à chaque résurrection. « Ils meurent jeunes, ceux que les dieux aiment », disait Homère. Marilyn est éternellement jeune, ce qui augmente son pouvoir de séduction. Les actrices hollywoodiennes ne seront plus jamais les mêmes après elle. Marilyn a changé les codes. On interroge toujours sa mémoire, les livres se sont succédé, on a même fait parler son
chien Maf qui a partagé ses deux dernières années. Des écrivains tels Norman Mailer et Joyce Carol Oates ont raconté ou réinventé sa vie. Son visage a été transfiguré, sublimé par des artistes qui en font l'image du siècle, le symbole d'un monde rêvé. Enfin aimée, elle qui est morte de manque d'amour.
50 năm sau khi mất, vào năm 1962, những cuốn sách, những cuốn phim và những tập album sẽ tái sinh một nữ tài tử không những đẹp mà còn thông minh. Con Phượng Hoàng mỗi năm một chói sáng sau mỗi lần tái sinh. 2012 sẽ là năm của Nàng.
“Họ chết trẻ, những người mà những vị thần thương yêu”, Homère phán.
Được yêu thương, nàng chết vì thiếu tình yêu.


*

MM và nhà thơ Carl Sandburg: Nàng đến trễ hẹn 3 tiếng vì ở chỗ làm tóc, để có một mái tóc y chang của nhà thơ.
Những dòng thơ tuyệt vời trên đây, là để xưng tụng nàng.

"So many with a peach bloom of young years on them and laughter of red lips and memories in their eyes of dances the night before and plays and walks", Carl Sandburg's evocation of "Working Girls" (1916) seems to be brought to glamorous life forty-five years later…
Ui chao, “sao áo bay nhiều quá”, màu đào nở rộ của những năm tháng trẻ trung ở nơi  họ, và tiếng cười của những cặp môi đỏ thắm, và những kỷ niệm ở trong mắt của những cuộc khiêu vũ đêm hôm trước, và những cuộc chơi và những bước đi"



*