MM
Ngôi sao suy
tư
Huyền thoại
bom tấn sex thì thiên hạ đã quá rành. Bây
giờ là huyền thoại về một giọng nói con nít, của 1 thiếu phụ, nài nỉ,
“hãy yêu
tôi”, “tôi xin người cứ gian dối, nhưng xin người đừng lìa xa tôi”, và
qua đó,
là 1 tham vọng... viết: ném nỗi tuyệt vọng của nàng lên mặt giấy trắng,
mặc dù
bàn tay run rẩy, mặc dù chữ viết như cua bò, sai chính tả bét be, viết,
viết...
cho đến khi nào bộ não, không phải trở nên cạn kiệt, mà là, được giải
thoát!
Unsexing
Marilyn
Monroe’s
intelligence was real, and her wish to flee the temptations and
compulsions of
the body for the life of the mind poignant, but one thing is certain:
her
interest in Joyce’s Ulysses or Camus’ The Fall had nothing to do with
her
longevity on the screen. It was, above all, her sexual allure that made
her so
magnetizing. This is why the absence of unsentimental discussion about
her
sexuality is so disappointing. For she was a dreadful actress. No
matter what
role she played, her voice is breathless and simpering, her physical
gestures
are undisciplined and out of sync with her character. In films like
Niagara,
Gentlemen Prefer Blondes, and even The Misfits she seems like she has
just been
cued or is waiting to be cued.
She was in
thrall to her sexual nature. As she once said: “We are all born sexual
creatures, thank God, but it’s a pity so many people despise and crush
this
natural gift. Art, real art, comes from it. Everything.” Yet this
“gift” had
another, punitive dimension. Her preternaturally powerful sexual
instincts were
her first, her primal addiction. She turned to drugs—just about every
imaginable type of drug—and to alcohol in hopes of replacing one type
of
dependency with another. But the orphan’s need for love seemed too
powerful,
and sexual gratification was perhaps the only way it
could—fleetingly—be
appeased. Asked by the fashion photographer Laszlo Willinger, early in
her
career, why she thought she had such chemistry with the camera, she
replied:
“”It’s like being screwed by a thousand guys and you can’t get
pregnant.”
Note: Một
cái nhìn
khác về "thánh nữ sex"
Ngôi sao suy tư
Marilyn étoile
pensante
Fragments. Poèmes, écrits
intimes, letters, Marilyn Monroe
Traduit de l’anglais
[États-Unis] par Tiphaine Samoyault, edition du Seuil, 164 p. 29,80 Euro
Par Augustin Trapenard
"Pour survivre, il aurait
fallu qu'elle soit plus cynique ou moins proche de la
réalité. Au lieu de cela, elle
était un poète au coin de la rue
essayant de réciter ses vers à une foule qui lui arrache ses
vêteements."
Dans les Fragments de Marilyn,
on trouve ces mots de Norman Mailer. On trouve aussi cette photo en
noir et
blanc qui lui donne des allures d'animal apeuré, loin des images
glamour qui
ont figé le mythe. Et puis ces fameux textes qu'elle a consignés dans
ses
carnets intimes de 1943 à la veille de sa mort, le 4 août 1962. Sous
l'égide du
directeur de la collection "Fiction & Cie ", les éditions du
Seuil présentent en grandes pompes ces écrits lapidaires et heurtés :
ébauches
de poèmes et pensées éparses, listes de courses et fragments de
journal,
brouillons de lettres et brèves de lectures. Marilyn,
cet
être de mots tour à tour inventé, sublimé et fantasmé par la culture
populaire,
serait donc douée de sa plume? Marilyn, figurez-vous, qui
fréquentait Karen Blixen et Carson
McCullers, qui admirait Beckett et se plongeait volontiers dans un
livre sur la
Renaissance florentine! Marilyn si cultivée,
lisant en
maillot de bain rayé les dernières pages d'Ulysse sur une plage de Long
Island
...
Mais, pour utiliser une formulation chère à Michel Foucault (1) :
"Qu’est-ce
que Marilyn Monroe? "
Après tout, la grande révélation de ces Fragments
se trouve sur la couverture: c'est l'apparition du nom d'auteur " Marilyn Monroe ", près de
cinquante
ans après la mort de Norma Jeane Mortenson. Et c'est une opéraation
complexe et
singulière que d'injecter ce nom dans le champ littéraire puisqu'il
s'agit
d'élaborer une construction culturelle à l'intérieur d'un mythe déjà
établi.
Dans un premier temps, mettre en œuvre (opus)
un nom d'auteur que l'imaginaire collectif associe d'emblée au monde du
cinéma.
C'est l'admirable tour de passe-passe de Stanley Buchtal et Bernard
Comment,
les deux éditeurs à l'origine du projet, qui ont pris soin de
l'introduire en
insistant sur l' “imagerie artificielle” créée de toures pièces du
vivant de
l'icône, de la faire préfacer par un auteur reconnu (Antonio Tabucchi),
qui met
en lumière nombre d'affinités littéraires, et de glisser ici et là des
fac-similés
de manuscrits, des portraits de l'actrice en lectrice, voire une
sélection de
sa bibliothèque perrsonnelle et de ses amitiés lettrées. Le deuxième
subterfuge
consiste à opérer le passage de la femme-objet au sujet-créateur. D'une
photographie de la main de Marilyn qui ouvre
le livre et
suggère à la fois le corps fantasmé et l'outil de l'artiste, on passe à
une
métaphore de l'écrivain-papillon signée de l'illustre préfacier, puis à
la
rigueur des transcriptions et à la précision de leur traduction par
l'universitaire et critique Tiphaine Samoyault. Enfin, puisqu'il n'est
un
secret pour personne que le nom d'auteur fait vendre, la troisième
opération
est d'ordre commercial, suivant une logique de marketing savamment
étudiée. On
taquine le lecteur à coups de murmures, d'embargos et de rares bonnes
feuilles;
on parle de “documents”, de «dévoilement» et de « trésor»; on soigne
surtout la
maquette pour composer un beau livre illustré qui fait la part belle,
il faut
en convenir, aux photographies de la star sur papier glacé. “Pourquoi
ai-je ce
sentiment - que les choses n'arrivent pas vraiment - mais que je joue
un rôle?”
écrit Miss Monroe dans son « Agenda italien»
en
1955-1956.
Ce qui frappe dans ces Fragments,
c'est avant tout cette volonté de se former à l'écriture - à force de
lectures,
de rencontres et d'ébauches griffonnées puis retravaillées. Cette
ambition,
aussi, de jeter son désespoir sur le papier, malgré sa main tremblante
et son orthographe
erratique, « jusqu'à ce que le grand réservoir de l'esprit soit, non
pas vidé,
mais délivré ». Mais qui s'étonnera de l'obsession de l'écrit chez
l'élève de
Lee Strasberg, fondateur de l'Actors Studio, dont l'exigeante «
Méthode» se
fondait précisément sur l'introspection, l'autoanalyse et l'utilisation
de
l'expérience intime, quitte à passer par la psychaanalyse? Si le texte
final a
de faux airs d'autobiographie, c'est qu'il est justifié et nourri par
cette
esthétique de l'actorat qui postule un retour sur soi: « La vérité peut
seulement être retrouvée, jamais inventée. » Reste la forme plus ou
moins
inconsciente du fragment, qui suggère la difficulté à mettre sa vie en
ordre.
Restent ces quelques fulgurances ou hallucinations déchirantes qui
transpirent
la « détresse implacable ». Restent les blancs du texte, surtout, cet
espace du
souffle et du cri dans lequel chaque lecteur ira projeter ses propres
fantasmes. Pour Antonio Tabucchi, « la voix off est féminine, douce, un
peu
nasale, et de grande séduction, c'est une voix enfantine et pourtant
adulte qui
semble demander d'être aimée ».
Le Magazine
Littéraire Nov. 2010
Để sống sót,
thì bắt buộc phải đểu giả, hay tệ lắm
thì cũng cố mà bám vào đời,
thay vì vậy, em là 1thi sĩ, đứng ở 1 ngã tư, đọc thơ cho lũ
ngợm,
trong khi lũ ngợm lột trần lột truồng em ra…
“La vérité
peut seulement être retrouvée, jamais
inventée”.
“Sự thực chỉ có thể lại kiếm thấy, không bao giờ phịa
ra”.
Câu này áp dụng cho cái blog mới mở của SCN, thì thật là tuyệt vời.
GCC không dám
nhắc tới tên bài viết mở ra blog, với những
"pro/contre", sợ mất vui đầu năm của độc giả TV!
[Bạn nào tò mò muốn biết
thì xin
click vô Blog NL]
Hà, hà!
Sao mà chán
Bắc kít quá đi mất!
Cũng 1 thứ “détresse implacable”?
Huyền thoại
bom tấn sex thì thiên hạ đã quá rành. Bây
giờ là huyền thoại về một giọng nói con nít, của 1 thiếu phụ, nài nỉ,
“hãy yêu
tôi”, “tôi xin người cứ gian dối, nhưng xin người đừng lìa xa tôi”, và
qua đó,
là 1 tham vọng... viết: ném nỗi tuyệt vọng của nàng lên mặt giấy trắng,
mặc dù
bàn tay run rẩy, mặc dù chữ viết như cua bò, sai chính tả bét be, viết,
viết...
cho đến khi nào bộ não, không phải trở nên cạn kiệt, mà là, được giải
thoát!
Ui chao, chẳng liên can mắc mớ gì đến BHD, nhưng sao mà…
Hai tháng trước khi mất
Michel Schneider's top 10 books about
Marilyn
Monroe
MARILYN MONROE, 1962.
Cái ngày mà
tôi gặp Marilyn Monroe
Gina
Lollobrigida – số Paris Match 2779 – 29-08-2002
Lúc đó là
vào những năm 1950, tôi đang thành công tuyệt đỉnh ở Ý. Cuốn phim “Bánh
mì,
tình yêu và trí tưởng tượng ngông cuồng” vừa chiếu trên các rạp ở Ý,
tôi là đứa
con cưng của khán giá nhiệt thành người Ý. Khi báo chí Ý bầu tôi là “Nữ
minh
tinh Gina Lollobrigida giống Mỹ” thì tôi bắt đầu để ý đến Marilyn
Monroe. Sự so
sánh này làm tôi rất vui dù tôi tóc nâu, nàng tóc vàng. Tôi thấy nàng
rất hấp dẫn,
không thể nào có chuyện ai hấp dẫn hơn ai, ngay lập tức, tôi có cảm
tình với
nàng. Tôi có cảm tưởng như tôi đã thấy cái mong manh của nàng đàng sau
hình ảnh
huy hoàng, bóng bẩy kia.
Năm 1954,
nhà sản xuất Mỹ đề nghị chiếu phim của Luigi Comencini với điều kiện là
tôi phải
bay qua Đại tây dương để cổ động phim. Tôi chấp nhận đến Nữu Ước dự hết
tiếp
tân này đến tiếp tân khác, trả lời hết phỏng vấn này đến phỏng vấn
khác. Người
ta nhờ ông Rupert Allan làm tùy viên báo chí cho tôi, ông cũng là tùy
viên báo
chí của Marilyn Monroe và Grace Kelly.
Đó là cuối
mùa hè 1954. Đang ngồi ở một khách sạn lớn ở Manhattan, tôi được tin
Marilyn
đang quay các cảnh ngoài trời cho cuốn phim “Bảy năm suy nghĩ” dưới
quyền điều
khiển của đạo diễn Billy Winder, cách khách sạn tôi ngồi chỉ vài con
đường. Lúc
đó, báo chí đăng tràn ngập tin tức về cuốn phim Marilyn đang quay và về
chuyến
đi Mỹ của tôi. Vì chúng tôi có cùng một tùy viên báo chí nên ông này có
sáng kiến
để chúng tôi gặp nhau. Ông cho tôi hay, cho đến nay rất nhiều nữ diễn
viên từ
chối không muốn chạm trán với Marilyn vì quá hoảng sợ với ý tưởng phải
đối diện
với một ngôi sao như vậy. Tôi thì không thấy sợ. Trước hết vì tôi tự
tin, sau
là tôi cảm thấy tôi có một tình thương thầm kín với Marilyn. Tôi thấy
nàng quá
đẹp và tài năng vượt bực, đứng trước mặt
trời hào quang như thế làm sao tôi ghen được. Tôi đồng ý gặp nàng ngay
lập tức.
Đến ngày hẹn,
chúng tôi đi xe li-mu-sin đến góc Lexington Avenue và đường số 52 nơi
nàng đang
đóng phim. Rất nhiều cảnh sát làm việc để ngăn đám đông tràn ngập. Tôi
được đưa
đến ngay hàng đầu, sau hàng rào chắn và như thế tôi được thấy tận mắt
cảnh quay
phim nổi tiếng: cảnh quay chiếc áo đầm bị thổi tung vì luồng gió nóng
mạnh thổi
từ hệ thống sưởi thổi lên của bến xe điện ngầm. Marilyn tươi sáng và có
vẻ như
thích thú khi quay cảnh này trước hàng ngàn cặp mắt ngưỡng mộ.
Khi
ông Wilder ngừng quay, Ruper Allan đưa tôi
đến gặp Marilyn, lúc đó nàng đang còn mặc chiếc áo đầm gấp nếp màu
trắng nổi tiếng.
Và một tình cờ kỳ lạ, tôi cũng mặc một chiếc áo đầm trắng gần giống y
hệt chiếc
áo của nàng. Vừa bắt tay tôi, nàng vừa cười với tôi, một nụ cười từ đáy
lòng
nàng và tôi cũng vậy. Chúng tôi đứng đối diện với nhau một lúc. Tôi nhớ
là
chúng tôi nói chuyện với nhau về các phim về Hollywood và về chiếc áo
của chúng
tôi. Ngay lập tức, chúng tôi có cảm tưởng chúng tôi là những người đàn
bà bình
thường nói chuyện với nhau chứ không phải hai minh tinh đang cạnh tranh
với
nhau. Nàng làm cho tôi hoàn toàn kinh ngạc vì nàng chẳng có gì là nhân
vật thắng
trận và kiêu căng như nhiều người tưởng tượng. Đối với tôi, nàng quá
sức rụt rè
và giọng nói nhỏ hết sức làm cho tôi cố gắng lắm mới nghe được. Nàng
rất thủ thế
và chẳng buồn tìm cách làm tôi choáng ngợp hay đè bẹp tôi. Tôi rất xúc
động về
cách nàng đối xử với tôi. Khi nhiếp ảnh gia hãng Fox muốn chụp hình hai
chúng
tôi, nàng ra dấu đồng ý nhưng yêu cầu ông hỏi ý kiến tôi. Chúng tôi hôn
từ giã
nhau và hẹn sớm gặp lại nhau.
Ngay
chiều hôm đó, nàng đến buổi tiếp tân nhỏ
do đại diện của tôi tổ chức ở rạp Trans-Lux. Chiều hôm đó, không có
nhiếp ảnh
viên và tôi rất xúc động khi thấy nàng đến là vì tôi, nàng không thắc
mắc gì đến
chuyện quảng cáo. Tôi hoàn toàn bị chinh phục và sau đó tôi rất vui
được gọi là
“Monroe của nước Ý.”
Sau
này, khi làm việc ở Hollywood, tôi gặp lại
nàng. Lúc đó là lúc kết thúc cuộc phiêu lưu của nàng với Yves Montand.
Nàng rất
yêu Montand và nàøng đau khổ khi báo cho tôi biết Montand đã bỏ nàng.
Tôi còn
nhớ, một buổi chiều nàng đến dự buổi tiếp tân ở nhà tôi, trong khi tất
cả các
đàn ông hiện diện tối hôm đó mơ ước được đến gần nàng thì nàng vẫn ngồi
một
mình. Sau đó nàng lướt đi như một cánh chim cô độc.
Vài
năm sau đó, vẫn còn xúc động về người đàn
bà tế nhị và sáng rực này, tôi khắc hình ảnh nàng để làm kỷ niệm. Tôi
tưởng tượng
cái đêm nàng ra đi, nàng nằm dài trên giường, tóc xõa trên gối, tay víu
chặt ống
điện thoại. Tôi muốn dựng lại hình ảnh nàng để hình ảnh này ở lại trong
ký ức
tôi, hình ảnh của một tạo vật mong manh và xa xôi.
Gina
Lollobrigida: Đóng trong rất nhiều phim
“Fanfan la Tulipe” “La Loi” “Notre-Dame de Paris” “Plus fort que le
diable”
“Pain, Amour et Fantaisie” Thân hình hấp dẫn, khuôn mặt kiều diễm Lollo
có mặt
khắp nơi trên thế giới. Gina Lollobrigida từ giã ngành phim ảnh năm
1977, sau
đó bà trở thành nhiếp ảnh viên và điêu khắc gia.
Lan Nguyễn
sưu tầm, dịch thuật
MM và nhà
thơ Carl Sandburg: Nàng đến trễ hẹn 3 tiếng vì ở chỗ làm tóc, để có một
mái tóc
y chang của nhà thơ.
Những dòng
thơ tuyệt vời trên đây, là để xưng tụng nàng.
"So
many with a peach bloom of young years on them and laughter of red lips
and
memories in their eyes of dances the night before and plays and walks",
Carl
Sandburg's evocation of "Working Girls" (1916) seems to be brought to
glamorous life forty-five years later…
Ui chao, “sao
áo bay nhiều quá”, màu đào nở rộ của những năm tháng trẻ trung ở
nơi họ,
và tiếng cười của những cặp môi đỏ thắm, và những kỷ niệm ở trong mắt
của những
cuộc khiêu vũ đêm hôm trước, và những cuộc chơi và những bước đi"
Marilyn
MM-Personal:
From the Private Archive of Marilyn Monroe
edited by Lois Banner, with photographs by Mark Anderson.
Abrams, 335 pp., $35.00
Fragments:
Poems, Intimate Notes, Letters by Marilyn Monroe,
edited by Stanley Buchthal and Bernard Comment.
Farrar, Straus and Giroux,
239 pp., $30.00
The Life and Opinions of Maf
the Dog, and of
His Friend Marilyn Monroe
by Andrew O'Hagan.
Houghton Mifflin Harcourt, 277 pp., $24.00
Larry McMurtry
…
Consider: she was born in a
charity ward of Los Angeles County
Hospital in 1926, as Norma Jeane Mortenson (sometimes Nortenson). Her
mother,
Gladys, worked in lowly film editing jobs; there she met Marilyn's
probable
father, Charles Stanley Gifford. Of Gladys, Marilyn said:
I was a mistake. My mother didn't want to have me. I
guess
she never wanted me. I probably got in her way. I know I must have
disgraced
her. A divorced woman has enough problems getting a man, I guess, but
one with
an illegitimate baby.... I wish, I still wish, she had wanted me.…
[Tôi là một lỗi
lầm. Mẹ
tôi không muốn có tôi. Tôi nghĩ, chẳng bao giờ bả muốn. Chắc hẳn bả
cảm thấy nhục nhã vì tôi... Tôi mong, tôi ước, tôi ao... “bả
muốn có tôi”, biết là chừng nào]
Like many a woman with a
troubled childhood and uncertain
parentage, as Lois Banner delicately puts it, Marilyn had trouble with
men. Her
first husband, James Dougherty, vanished into the Merchant Marine.
Arthur
Miller drifted off. Joe DiMaggio was rough with her. At her death
Miller is
reported to have said, "Poor Marilyn, with a little luck she might have
made it." Myself, I should have thought she did make it. Men, perhaps
jealous of her fame, said unkind things. Tony Curtis famously said
that
kissing Marilyn was like kissing Hitler. He later explained that he
had
made the remark flippantly, in response to a workman's query, which
doesn't
make it any less of a rotten thing to say. (There is a photograph of
him about
to kiss her; he seems anything but reluctant.)
Như nhiều đàn bà tuổi thơ không
êm đềm, bố mẹ khủng khẳng, MM gặp
toàn thứ đàn ông không ra gì. Chồng đầu tiên biến mất khỏi đời em.
Arthur
Miller cũng đánh bài tẩu. Joe DiMaggio thượng cẳng chân hạ cẳng tay như
1 Mít
vũ phu. Khi nghe tin em đi xa, tay viết kịch lừng danh của Mẽo, [Arthur
Miller], ngậm ngùi buông một câu, tội nghiệp cho em, nhưng như vậy cũng
còn có
tí may mắn đấy. Đàn ông có lẽ đều ghen tị với hào quang của em, nên
thốt ra
toàn những lời lẽ mất dậy. Tony Curtis phán, hôn em thì giống như hôn
Hitler.
At the height of her fame an
issue of Life with her picture on the
cover sold 6,300,000 copies, and she was getting 20,000 fans letters a
week.
…
Marilyn Monroe is buried in a
modest little mortuary in Westwood,
California. There are several more talent-picked burial places in this
world-Westminster Abbey, Pere Lachaise, and even Forest Lawn-but none
move me
as much as that homely little acre in Westwood, where people I might
actually
have worked with lie. There's Natalie Wood, ridiculous in full makeup,
running
down a sand dune that wouldn't have been there in The Searchers.
There's my own
agent, Irving Paul "Swifty" Lazar, there's Truman Capote, no doubt
come to be near Marilyn, there's Jack Lemmon, there's Dean Martin, and,
greatest of all, there's Marilyn Monroe, who once said of herself:
Little Norma Jeane, the servant
girl. The only way she could be
sure people wanted to see her was to make them wait.
[MM nói về mình: Một đứa tớ
gái. Cách độc nhất cô chắc chắn biết,
mọi người muốn nhìn thấy cô, là, bắt họ đợi]
How sad is that?
Một mẫn cảm
nhẹ như tơ trong một cơ thể bom tấn sex
Như 1 nữ sinh… Gia Long, nàng đang ngồi ghi notes, chờ…
CINQUANTE
ANS APRÈS SA MORT EN 1962, LIVRES, FILMS ET ALBUMS VONT RESSUSCITER
UNE ACTRICE AUSSI INTELLIGENTE QUE BELLE
2012 sera
l'année Marilyn. Celle d'un Phénix encore plus
brillant à chaque résurrection. « Ils meurent jeunes, ceux
que les dieux aiment », disait Homère. Marilyn est
éternellement jeune, ce qui augmente son pouvoir de
séduction. Les actrices hollywoodiennes ne seront
plus jamais les mêmes après elle. Marilyn a changé les
codes. On interroge toujours sa mémoire, les livres
se sont succédé, on a même fait parler son
chien Maf qui a partagé ses deux dernières années. Des
écrivains tels Norman Mailer et Joyce Carol Oates ont raconté ou
réinventé sa vie. Son visage a été transfiguré, sublimé par des
artistes qui en font l'image du siècle, le symbole d'un monde rêvé.
Enfin aimée, elle qui est morte de manque d'amour.
50 năm
sau khi mất, vào năm 1962, những cuốn sách, những cuốn phim và những
tập album sẽ
tái sinh một nữ tài tử không những đẹp mà còn thông minh. Con Phượng
Hoàng
mỗi năm một
chói sáng sau mỗi lần tái sinh. 2012 sẽ là năm của Nàng.
“Họ chết trẻ,
những người mà những vị thần thương yêu”,
Homère phán.
Được yêu thương, nàng chết vì thiếu tình yêu.
MM và nhà
thơ Carl Sandburg: Nàng đến trễ hẹn 3 tiếng vì ở chỗ làm tóc, để có một
mái tóc
y chang của nhà thơ.
Những dòng
thơ tuyệt vời trên đây, là để xưng tụng nàng.
"So
many with a peach bloom of young years on them and laughter of red lips
and
memories in their eyes of dances the night before and plays and walks",
Carl
Sandburg's evocation of "Working Girls" (1916) seems to be brought to
glamorous life forty-five years later…
Ui chao, “sao
áo bay nhiều quá”, màu đào nở rộ của những năm tháng trẻ trung ở
nơi họ,
và tiếng cười của những cặp môi đỏ thắm, và những kỷ niệm ở trong mắt
của những
cuộc khiêu vũ đêm hôm trước, và những cuộc chơi và những bước đi"